Niemiecka Republika Federalna jako azyl dla nazistowskich zbrodniarzy wojennych. Analiza wybranych aspektów ścigania i skuteczności karania


Abstrakt

West Germany had to come to terms with its wartime past in order to function on the international arena. This topic was also widely commented on in Polish press. Poland, which was one of the countries most affected by the extermination policy of Nazi Germany, was inevitably interested in holding the Nazis accountable for their crimes. Moreover, the authorities of the People’s Republic of Poland wanted German crimes to be exposed all the time. In this way, the topic of Soviet crimes was avoided. Hence, the theme of punishment for Nazi war crimes was often discussed in the press. Many articles emphasised the pathological system of prosecuting the Nazis in West Germany, pointing to the post-war careers of the war criminals. Reluctance to face the past, exhibited primarily by the older generation, was also emphasised. The young generation of Germans, untouched by the war past, was to strive for moral renewal. It should be stressed that the post-war trials concerned only a small number of actual criminals, and the penalties were often disproportionate to the crimes committed.


Aleksiejew N.S., Odpowiedzialność przestępców hitlerowskich, tłum. W. Bielawski, Ministerstwo Sprawiedliwości – Główna Komisja Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce, Warszawa 1969, s. 49–50, 74.

Bartoszewski W., Oberländer jakiego znamy, „Stolica” 1960, nr 15, s. 6, 7, 19.

Bierzanek R., Czakowski A., Lubojański J., Żygulski K., Heimatrecht a społeczna rzeczywistość, Wydawnictwo ZAP, Poznań 1962.

Drożdżyński A., Zborowski J., Oberländer. Przez „Ostforschung” wywiad i NSDAP do rządu NRF, Wydawnictwo Zachodnie, Poznań–Warszawa 1960, s. 152–154.

Eichmüller A., Keine Generalamnestie. Die Strafverfolgung von NS-Verbrechen in der frühen Bundesrepublik, De Gruyter Oldenbourg, München 2012, s. 53.

Frei N., Kariery w półmroku. Hitlerowskie elity po 1945, Wydawnictwo Świat Książki, Warszawa 2011, s. 226.

Kamiński A.J., Militaryzm niemiecki, Wydawnictwo ZAP, Poznań 1962.

Kamiński A.J., Neohitleryzm. Ideologia, propaganda, formy działania i warunki rozwoju ruchu neohitlerowskiego, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1962.

Kamiński Ł., Struktury propagandy w PRL w: Propaganda PRL, red. P. Semkow, Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, Gdańsk 2004, s. 11.

Kąkol K., Zbrodnia nie ukarana. Ściganie zbrodniarzy hitlerowskich w NRF (1959–1969), Wydawnictwo „Książka i Wiedza”, Warszawa 1970, s. 22-23, 25, 171–173.

Kieta M., Słowik z Bonn czyli rzecz o ministrze Oberlaenderze, „Przekrój” 1960, nr 770, s. 4.

Kieta M., Proces we Frankfurcie, „Przekrój” 1964, nr 985, s. 4–5.

Kieta M., Proces trwa. Zeznają polscy świadkowie, „Przekrój” 1964, nr 997, s. 5.

Kieta M., Zanik pamięci „Przekrój” 1964, nr 1016, s. 6.

Kieta M., Brałem udział w wizji lokalnej w Oświęcimiu, „Przekrój” 1965, nr 1030, s. 4.

Kieta M., Po co ten proces-mamut? mówią obrońcy w procesie oświęcimskim, „Przekrój” 1965, nr 1060, s. 4.

Knellessen D., Transnarodowi świadkowie – żydowscy ocalali w pierwszym procesie w sprawie Sobiboru we Frankfurcie nad Menem i Berlinie Zachodnim, tłum. M. Koszutska, w: R. Traba, K. Woniak, E. Heitzer, G. Morsch (red.), W cieniu Norymbergi. Transnarodowe ściganie zbrodni nazistowskich, Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk, Centrum Badań Historycznych Polskiej Akademii Nauk w Berlinie, Warszawa–Berlin 2019, s. 261–276.

Leśniewski A., Ostpolitik a samostanowienie narodów, Wydawnictwo ZAP, Warszawa–Poznań 1963.

Moczulski L., Portrety brunatnej galerii. Wrzesień i dowódcy Bundeswehry, „Stolica” 1962, nr 35, s. 14.

Pendas D.O., The Auschwitz Frankfurt Trial, 1963–1965. Genocide, History, and the Limits of the Law, Cambridge University Press, Cambridge 2006.

Polniak Ł., Patriotyzm wojskowy w PRL w latach 1956–1970, Wydawnictwo TRIO, Warszawa 2011, s. 194–195.

Roth M., Herrenmenschen. Die deutsche Kreishauptleute im besetzen Polen – Karrierewege, Herrschaftspraxis und Nachgeschichte, Wallstein, Göttingen 2009, s. 314–317.

Rückerl A., Die Strafverfolgung von NS-Verbrechen 1945–1978. Eine Dokumentation, Juristischer Verlag Müller, Heidelberg–Karlsruhe 1979.

Saffeerling C., Die Strafbarkeit wegen „Conspiracy” in Nürnberg und Ihre Bedeutung für die Gegenwart, „Kritische Vierteljahresschrift für Gesetzgebung und Rechtswissenschaft” 2010, t. 93, s. 65–82.

Schenk D., Der Lemberger Professorenmord und der Holocaust in Ostgalizien, Dietz Verlag, Bonn 2007, s. 255.

Schröm O., Röpke A., Cicha Pomoc dla nazistów. Tajna działalność byłych SS-manów i neonazistów, tłum. A.M. Władyka, Wydawnictwo Replika, Zakrzewo 2015, s. 52–53.

Schütt S., Theodor Oberländer: eine dokumentarische Untersuchung: mit 61 Abbildulgen und Dokumenten, Langen Müller, München 1995.

Słomkowska A., Prasa w PRL. Szkice historyczne, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1980, s. 330.

Tetens T.H., Naziści znowu u władzy, tłum. B. Norton, Wydawnictwo „Książka i Wiedza”, Warszawa 1963, s. 77.

Von Lingen K., Der lange Weg zum Verhandlungsfriend. Hintergründe und Interessen an „Operation Sunrise”, w: G. Steinacher, H-G. Richardi (red.), Für Freiheit und Recht in Europa. Der 20. Juli und der Widenstand gegen das NS-Regime in Deutchland, Österreich und Südtirol, Studien Verlag, Innsbruck 2009, s. 174–206.

Wachs P.C., Der Fall Theodor Oberländer (1905–1998): Ein Lehrstück deutscher Geschichte, Campus Verlag, Frankfurt/Main 2000.

Wiedmann R., Die Diensteinheiten des MfS 1950–1989. Eine organisatorische Übersicht, Der Bundesbeauftragte für die Unterlagen des Staatssicherheitsdienstes der ehemaligen Deutschen Demokratischen Republik, Berlin 2012.

Wilke J., Schenk B., Cohen A.A.: Holocaust und NS-Prozesse. Die Presseberichterstattung in Israel und Deutschland zwischen Aneignung und Abwehr, Böhlau, Köln 1995.

Wojna R., Oprawcy z Oświęcimia przed sądem NRF. Zbrodnie jednostek czy systemu? „Trybuna Robotnicza” 1964, nr 6, s. 2.

Wojna R., „Zwykły” dzień procesu katów, „Trybuna Robotnicza” 1964, nr 82, s. 2.

Zarański J., Portrety brunatnej galerii. Wilk w owczej skórze. Bawarska idylla adiutanta Himmlera, „Stolica” 1962, nr 13, s. 14.

Pobierz

Opublikowane : 2020-12-21


Hamerlak, K., & Bober, S. (2020). Niemiecka Republika Federalna jako azyl dla nazistowskich zbrodniarzy wojennych. Analiza wybranych aspektów ścigania i skuteczności karania. Studia Polityczne, 48(3), 65-84. https://doi.org/10.35757/STP.2020.48.3.03

Kajetan Hamerlak  khamerlak@onet.eu
Katolicki Uniwersytet Lubelski  Polska
https://orcid.org/0000-0001-8967-8851
Sabina Bober 
Katolicki Uniwersytet Lubelski  Polska
https://orcid.org/0000-0002-8857-4062