Kurdystan. Trudna droga do niepodległości
Abstrakt
The article attempts to answer the question about the chances of sovereignty being obtained by the Kurdish community, one of the oldest communities in the world. The article is part of a monograph entitled Independent Kurdistan. Challenges for the stabilisation of the region and the world, in which the same authors present a much broader approach to the problem, which has so far been omitted in reference literature and treated by political scientists and analysts of international relations superficially and without due attention. The basic question posed by the authors is: how is it possible that the Kurds, the second largest stateless nation in the globe after the Tamils, constituting a community of almost fifty million spread throughout the world and involved for decades in the work of self-determination, do not have their own state? The answer is much more difficult and requires analysis of the complicated situation in the Middle East and North Africa. This is the least stable region in the world, which suffered the painful effects of European colonialism after the collapse of the Ottoman Empire. This period is the basic time cessation for the analysis of the Kurdish nation’s history as new national borders were determined at that time, often across cultures, traditions, religions and customs. The authors present prospects for the establishment of an independent Kurdish state and the framework for its functioning on the political map of the globe, primarily against the background of internal and international situation in Iraq, Iran, Syria and Turkey. These four countries, each inhabited by the Kurdish community, have been sharing one goal for decades, i.e. to effectively block the Kurds’ independence aspirations.
Słowa kluczowe
Kurdystan; Region Kurdystanu; Kurdowie; niepodległość; Środkowy Wschód; Irak; Iran; Syria; Turcja
Bibliografia
Bazin M., Tapia S. de, Turcja. Geografia wschodzącej potęgi, Wydawnictwo Akademickie Dialog, Warszawa 2014.
Bocheńska J., Iracko-kurdyjski konflikt o Kirkuk, Warszawa 2012 (Opinie FAE, 24), dostępny w internecie [dostęp: 18.11.2018]: <http://fae.pl/biuletynopiniefaeirackokurdyjskikonfliktokirkuk.pdf>.
Bocheńska J., Między ciemnością i światłem. O kurdyjskiej tożsamości i literaturze, Księgarnia Akademicka, Kraków 2011.
Bocheńska J., Kurpiewska-Korbut R., Kurdyjska kultura i instytucje kulturalne oraz ich rola w kształtowaniu procesu pokojowego w Turcji i na Bliskim Wschodzie, [w:] „Nowa” Turcja. Aspekty polityczne, gospodarcze i społeczne, red. J. Wódka, Instytut Studiów Politycznych PAN, Warszawa 2015.
Dziekan M. M., Historia Iraku, Wydawnictwo Dialog, Warszawa 2007.
Dzięgiel L., Węzeł kurdyjski. Kultura. Dzieje. Walka o przetrwanie, Universitas, Kraków 1992.
Edmonds C. J., Kurds, Turks and Arabs. Politics, travel and research in north-eastern Iraq 1919−1925, Oxford University Press, London–New York–Toronto 1957.
El Ghamari M., Cool Jihad, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2018.
El Ghamari M., Prawo do samostanowienia a kurdyjskie ruchy narodowościowe i ich status na arenie międzynarodowej, „Przegląd Politologiczny” 2016, R. 21, nr 4, dostępny także w internecie [dostęp: 15.02.2018]: <http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.ojs-doi-10_14746_pp_2016_21_4_5/c/7256-7273.pdf>.
Entessar N., Kurdish ethnonationalism, Lynne Rienner Publishers, Boulder–London 1992.
Gellner E., Narody i nacjonalizmy, Wydawnictwo Difi n, Warszawa 1991.
Genocide in Iraq. The Anfal campaign against the Kurds. A Middle East Watch report, Human Rights Watch, New York–Washington–Los Angeles–London 1993.
Ghassemlou A. R., Kurdystan i Kurdowie, Książka i Wiedza, Warszawa 1969.
Giedz M., Kurdystan. Bez miejsca na mapie, Bernardinum, Pelplin 2010.
Giedz M., Szanse Kurdów na niepodległe państwo, „Pogranicze. Polish Borderlands Studies” 2016, t. 4, nr 1, dostępny także w internecie [dostęp: 18.11.2018]: <https://czasopisma.uni.opole.pl/index.php/p/article/view/482/313>.
Grgies A., Sprawa kurdyjska w XX wieku, Wydawnictwo Dialog, Warszawa 1997.
Hassanpour A., Nationalism and Language in Kurdistan 1918−1985, Mellen Research University Press, San Francisco 1992.
Hildebrandt A., Europejska energetyka – skąd poszczególne kraje czerpią energię i jak ją wykorzystują?, „Pomorski Przegląd Gospodarczy” [online], 4.10.2013 [dostęp: 16.04.2018], dostępny w internecie: <http://ppg.ibngr.pl/pomorski-przeglad-gospodarczy/europejska-energetyka-skad-poszczegolne-kraje-czerpia-energie-i-jak-ja-wykorzystuja>.
Hunt C., The history of Iraq, Greenwood Press, Washington 2005.
Jwaideh W., The Kurdish national movement. Its origins and development, Syracuse University Press, Syracuse–New York 2006.
Kurpiewska-Korbut R., Społeczność międzynarodowa wobec Kurdów irackich, Księgarnia Akademicka, Kraków 2014.
Lalik K., Kurdystan iracki u progu XXI wieku, Księgarnia Akademicka, Kraków 2009.
Mansfield S., The miracle of the Kurds. A remarkable story of hope reborn in northern Iraq, Worthy Publishing, Tennessee 2014.
McDowall D., A modern history of the Kurds, I. B. Tauris, New York 1996.
„Nowa” Turcja. Aspekty polityczne, gospodarcze i społeczne, red. J. Wódka, Instytut Studiów Politycznych PAN, Warszawa 2015.
Potencjał inwestycyjny Kurdystanu, Bashi Consulting, wrzesień 2013, dostępny w internecie [dostęp: 11.01.2018]: <http://poid.eu/wp-content/uploads/2013/10/Potencja%C5%82-inwestycyjny-Kurdystanu.pdf>.
Rafaat A., The 1926 annexation of southern Kurdistan to Iraq. The Kurdish narrative, „American Research Journal of History and Culture” 2017, vol. 3, issue 1, dostępny także w internecie [dostęp: 15.02.2018]: <https://www.arjonline.org/papers/arjhc/v3-i1/2.pdf>.
Smith A. D., Etniczne źródła narodów, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2009.
Smoleński P., Zielone migdały, czyli po co światu Kurdowie, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2016.
Taner A., From empire to republic. Turkish nationalism and the Armenian genocide, Zed Books, London 2004.
Wasiński M., Dopuszczalność użycia siły zbrojnej w prawie międzynarodowym, „Grocjusz” [online, dostęp: 15.01.2018], dostępny w internecie: <http://www.grocjusz.edu.pl/Materials/mw_w_pm_2013-8.pdf>.
Instytut Studiów Politycznych PAN Polska
Ten utwór jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
