Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
Civitas baner

Tom 22 (2018): KRYZYS

Temat numeru

Naprawianie świata. O powikłanych związkach wiedzy i praktyki

DOI: https://doi.org/10.35757/CIV.2018.22.06
Przesłane: 21 lutego 2020
Opublikowane: 30 maja 2018

Abstrakt

A simple, journalist scheme indicates that knowledge qualif‌ied to be scientif‌ic directly and fundamentally changes – thanks to its technological applications – the social world. The author presents arguments indicating that things are not that simple for several reasons.
Firstly, historians of science argue that many fundamental technologies were created without a clear reference to scientif‌ic knowledge, and the knowledge accumulated by technologists often arises outside the areas of scientific theory. Secondly, we also know that what is technically possible is not necessarily socially possible – not least because of costs, cultural constraints or social practices that we are not willing to give up. Thirdly, it is increasingly clear that the increase in scientif‌ic knowledge is primarily the result of the decision to allocate more and more resources to applied research. This means, however, that the pursuit of knowledge results not so much from the pressure to seek scientif‌ic truth, but from the values that we consider important. Fourthly, this leads to a reorientation in science, which allows contesting the thesis about the objectivity of scientif‌ic cognition in various ways: due to methodological disputes conducted by philosophers of science, the so‑called ‘scientif‌ic method’ does not guarantee the objectivity of scientif‌ic cognition. Consequently, the Enlightenment vision of science, which collapsed under the pressure of post-modernism, ceases to be the basic frame of reference on which we try to improve our collective life. We need this frame only when we cannot imagine this life without appealing to authorities that allow the resolution of essentially undecidable disputes.

Bibliografia

  1. Arendt H., Myślenie, tłum. H. Buczyńska-Garewicz, Czytelnik, Warszawa 1991, s. 95.
  2. Arystoteles, Polityka, tłum. L.M. Piotrowicz, M. Szymański, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004, s. 37
  3. Bastide R., Applied Anthropology, Harper and Row, New York 1973.
  4. Blume S., Anti-Vaccination Movements and Their Interpretations, „Social Sciences and Medicine”, luty 2006, t. 62, nr 3, s. 628–642.
  5. Braudel F., Kultura materialna, gospodarka i kapitalizm,XV–XVIII wiek, t. 1: Struktury codzienności. Możliwe i niemożliwe, tłum. M. Ochab, P. Graff, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1992, s. 331.
  6. Brookes W., The Endowment of Scientific Research, „Quarterly Journal of Science” 1986, październik, t. 6, s. 485. Cyt. za: R.M. MacLeod, Resources of Science in Victorian England. The Endowment of Science Movement 1868–1900, w: P. Mathias (red.): Science and Society, Cambridge University Press, Cambridge 1972, s. 111–166.
  7. Bush V., Science. The Endless Frontier. A Report to the President, US Government Printing Office, Washington, D.C. 1945, s. 13–14.
  8. Cohen P.S., Modern Social Theory, Heinemann, London 1968, s. 21.20.
  9. Comte A., Rozprawa o duchu filozofii pozytywnej, tłum. B. Skarga, W. Wojciechowska, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1973, s. 53.
  10. Condorcet A.C., Szkic obrazu postępu ducha ludzkiego poprzez dzieje, tłum. B. Suchodolski, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1957, s. 229.
  11. de Tocqueville A., O demokracji w Ameryce, tłum. B. Janicka, M. Król, Fundacja im. Stefana Batorego, Wydawnictwo Znak, Warszawa – Kraków 1996, t. 1, s. 201–202.
  12. Descartes R., Rozprawa o metodzie, tłum. W. Wojciechowska, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1970, s. 15–16.
  13. Dolby R.G.A., On the Autonomy of Pure Science. The Construction and Maintenance of Barriers between Scientific Establishments and Popular Culture, w: N. Elias, H. Martins, R. Whitley (red): Scientific Establishments...: „[…]
  14. Douglas M., Dealing with Uncertainty, „Ethical Perspectives” 2001, t. 8, nr 3, s. 152.
  15. Elias N., Martins H., Whitley R. (red.), Scientific Establishments and Hierarchies, D. Reidel, Dordreht 1982.
  16. Foster J.E., Shorrocks A.E., Poverty Orderings, „Econometrica”, styczeń 1988, t. 56, nr 1, s. 173.
  17. Hall J.L., Nobel Lecture, http://nobelprize.org/nobel_prizes/physics/laureates/2005/hall-lecture.html (dostęp: grudzień 2018).
  18. Hammond N.G.L., Dzieje Grecji, tłum. A. Świderkówna, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1973, s. 613.
  19. Helmholtz, von H., On the Relation of Natural Science to Science in General, „Popular Lectures on Scientific Subjects” 1983, s. 24–28. Cyt. za: J.R. Ravetz, Scientific Knowledge and Its Social Problems, Penguin London 1973, s. 38–40.
  20. Johnson S., Saving Capitalism from Economics 101, https://www.project-syndicate.org/commentary/accountable-capitalism-act-elizabeth-warren-by-simon-johnson-2018-08 (dostęp: czerwiec 2018).
  21. Knorr-Cetina K., The Manufacture of Knowledge. An Essay on Constructivist and Contextual Nature of Science, Pergamon Press, Oxford 1981.
  22. Krajewski S., Twierdzenie Gödla i jego interpretacje filozoficzne: od mechanicyzmu do postmodernizmu, Instytut Filozofii i Socjologii PAN, Warszawa 2003.
  23. Landes D.S., Bogactwo i nędza narodów. Dlaczego jedni są tak bogaci, a inni tak ubodzy, tłum. H. Jankowska, Muza SA, Warszawa 2000, s. 92–93.
  24. Law J., Technology and Heterogenous Engineering. The Case of Portuguese Expansion, w: W.E. Bijker, T.P. Hughes, T. Pinch (red.): The Social Construction of Technological Systems, The MIT Press, Cambridge, Mass. 2012, s. 128.
  25. Layton E., Conditions of Technological Development, w: I. Spiegel-Rösing, D. de Solla-Price (red.), Science, Technology and Society, Sage, London 1997, s. 208.
  26. Marshall A., The Future of Working Classes, w: Memorials of Alfred Marshall, red. C. Pigou, Macmillan, London 1925 [1885].
  27. Marshall T.H., Bottomore T., Citizenship and Social Class, Pluto Press, London 1992, s. 6.
  28. Mason S.F., A History of the Science, Collier Books, New York 1962, s. 167.
  29. Merton R.K, Teoria socjologiczna i struktura społeczna, tłum. E. Morawska, J. Wertenstein-Żuławski, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1982, s. 571.
  30. Nowak S., Metodologia badań społecznych, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1985, s. 236–237.
  31. Platon, Państwo, tłum. W. Witwicki, Wydawnictwo Antyk, Kęty 2003, s. 119.
  32. Platon, Prawa, tłum. M. Derewiecki, Wydawnictwo Antyk, Kęty 1997, s. 402.
  33. Polanyi M., The Social Message of Pure Science, „The Advancement of Science” 1946, t. 3, nr 12, s. 289–290.
  34. Popper K.R., Społeczeństwo otwarte i jego wrogowie, tłum. A. Chmielewski, K. Szaniawski, Niezależna Oficyna Wydawnicza, Warszawa 1987, t. 1.
  35. Rescher N., Scientific Progress, Basil Blackwell, Oxford 1978, s. 84–85.
  36. Rescher N., Scientific Progress, Blackwell, Oxford 1978, s. 84–85.
  37. Searle J.R., Mind, Language and Society, Basic Books, New York 1998.
  38. Sowell T., Ekonomia stosowana, czyli co robić, żeby nie psuć gospodarki, tłum. J.M. Fijor, FijoRR Publishing, Warszawa 2004.
  39. Such J., O rodzajach wiedzy, „Człowiek i Społeczeństwo” 1986, t. 2: Wiedza i jej problemy, s. 10 –11.
  40. Szacki J., Spotkania z utopią, Iskry, Warszawa 1980.
  41. Świętochowski A., Utopie w rozwoju historycznym, G. Gebethner i Spółka, Kraków 1910, s. 344.
  42. Tesh S.N., Hidden Arguments. Political Ideology and Disease Prevention Policy, Rutgers University Press, New Brunswick 1988, s. 131–153.
  43. Weber M., Obiektywność poznania w naukach społecznych, tłum. M. Skwieciński, w: A. Chmielecki i in. (red.), Problemy socjologii wiedzy, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1985, s. 46.
  44. Weibull J., Award Ceremony Speech, https://www.nobelprize.org/prizes/economic-sciences/2005/ceremony-speech/ (dostęp: grudzień 2018).
  45. Weinberg A., Reflections of a Working Scientist, w: G. Holton, W.A. Blanpied (red.): Science and Its Public. The Changing Relationship, D. Reidel, Dordrecht 1976, s. 36.

Downloads

Download data is not yet available.