Skip to main navigation menu Skip to main content Skip to site footer
Civitas baner

Vol. 29 (2021)

Temat numeru

The Political Nature of Striving in Spinoza’s Thought: Against the Antinomic Interpretation of Leszek Kołakowski

DOI: https://doi.org/10.35757/CIV.2021.29.02
Submitted: April 19, 2021
Published: May 18, 2022

Abstract

The article presents the political nature of Benedict Spinoza’s ontological system using the example of the concept of conatus (desire). The author defends the coherence of the Dutch thinker’s thought, arguing with Leszek Kołakowski’s interpretation, according to which Spinoza’s system is characterised by the insurmountable antinomies of an individual and the infinite. As the article shows, noticing the fundamentally political character of Spinoza’s ontological notions makes it possible to transcend these antinomies towards a coherent and clear interpretation. While focusing on the notion of conatus, the author analyses two of Kołakowski’s antinomies. The first concerns the problem of duration and individuality, and presents the contradiction between the principle of the self-preservation of individuals and the indivisibility of substance. The second touches upon a strictly ethical issue – the alleged incompatibility between striving to preserve oneself in one’s being and striving for the intellectual love of God. The author shows that both antinomies stem from Kołakowski’s failure to recognise the political nature of the notion of conatus and thus the political dimension of ethics.

References

  1. Aliquié F., Kartezjusz, przeł. S. Cichowicz, PAX, Warszawa 1989.
  2. Balibar É., Philosophies of the Transindividual: Spinoza, Marx, Freud, przeł. M.G.E. Kelly, „Australasian Philosophical Review” 2018, nr 1, s. 5–25.
  3. Carriero J., Conatus, w: Melamed Y.Y. (red.), Spinoza’s ‘Ethics’: A Critical Guide, 142–168, Cambridge University Press, Cambridge 2017.
  4. Deleuze G., Expressionism in Philosophy, przeł. M. Joughin, Zone Books, New York 2013.
  5. Deleuze G., Spinoza: filozofia praktyczna, przeł. J. Brzeziński, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2014.
  6. Deleuze G., Spinoza et la problème de l’expression, Les Ed. de Minuit, Paris 2002.
  7. Deleuze G., The Three Kinds of Knowledge, przeł. J. Rubin, „Warwick Journal of Philosophy” 2003, nr 14, s. 1–20.
  8. Descartes R., Zasady filozofii, przeł. I. Dąmbska, PWN, Warszawa 1960.
  9. Federici S., The Great Caliban, w: Caliban and the Witch, Autonomedia, London 2004.
  10. Hampshire S., Spinoza, Pelican Books, Penguin Books, Harmondsworth 1981.
  11. Hardt M., Negri A., Rzecz-pospolita. Poza własność prywatną i dobro publiczne, przeł. P. Juskowiak, Korporacja Ha!art, Kraków 2012.
  12. Janik M., Ontologia polityczna Benedykta Spinozy w świetle współczesnej recepcji, Archiwum Warszawskiej Szkoły Historii Idei. Studia, Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN, Warszawa 2017.
  13. Janik M., Trwanie i istnienie indywidualne w polu immanencji. Kilka uwag na temat antropologii politycznej Benedykta Spinozy, „Societas/Communitas” 2011, nr 11 (1), s. 145–162.
  14. Kołakowski L., Główne nurty marksizmu, Londyn 1988.
  15. Kołakowski L., Jednostka i nieskończoność: wolność i antynomie wolności w filozofii Spinozy, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2012.
  16. Kołakowski L., Spinoza wśród przyjaciół i wrogów, w: B. Spinoza, Listy, przekład, wstęp, komentarze L. Kołakowski, PWN, Warszawa 1961.
  17. Lordon F., Kapitalizm, niewola i pragnienie: Marks i Spinoza, przeł. M. Kowalska, M. Kozłowski, Warszawa 2012.
  18. Macherey P., Hegel or Spinoza, przeł. S.M. Ruddick, University of Minnesota Press, Minneapolis–London 2011.
  19. Maruzzella D., Morejón G., A Revolutionary Beatitude: Alexandre Matheron’s Spinozism, w: A. Matheron, Politics, Ontology and Knowledge in Spinoza, przeł. D. Maruzzella, G. Morejón; F. Del Lucchese , D.Maruzzella, G. Morejon (red.), Edinburgh University Press, Edinburgh 1988.
  20. Matheron A., Individu et communauté chez Spinoza, Nouv. édition. Le sens commun, Les Éditions de Minuit, Paris 1988.
  21. Matheron A., Politics, Ontology and Knowledge in Spinoza, przeł. D. Maruzzella, G. Morejón; F. Del Lucchese, D. Maruzzella, G. Morejon (red.), Edinburgh University Press, Edinburgh 2020.
  22. Melamed Y.Y. (red.), Spinoza’s Ethics: A Critical Guide, Cambridge University Press, Cambridge 2017.
  23. Melamed Y.Y., Rosenthal M.A. (red.), Spinoza’s „Theological-Political Treatise”: a Critical Guide, Cambridge Critical Guides, Cambridge University Press, Cambridge–New York 2010.
  24. Montag W., Chase J., Hobbes: a Multitude Cannot Act, w: Bodies, Masses, Power, Verso, London 2000.
  25. Negri A., The Savage Anomaly: The Power of Spinoza’s Metaphysics and Politics, University of Minnesota Press, Minneapolis 1991.
  26. Read J., The Politics of Transindividuality, Historical Materialism Book Series 106, Brill, Leiden–Boston 2016.
  27. Spinoza B., Etyka, przeł. I. Myślicki, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2010.
  28. Strauss L., The Theory of Natural Right and the Critique of Theocracy, w: Spinoza’s Critique of Religion, University of Chicago Press, Chicago 1996.
  29. Viljanen V., Spinoza’s Geometry of Gower, Cambridge University Press, New York 2011.
  30. Wróbel S., Lektury retroaktywne: rodowody współczesnej myśli filozoficznej, „Horyzonty Nowoczesności” 113, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas, Kraków 2014.
  31. Wróbel S., Filozof i terytorium: polityka idei w myśli Leszka Kołakowskiego, Bronisława Baczki, Krzysztofa Pomiana i Marka J. Siemka, Warszawa 2016.
  32. Yovel Y. (red.), Desire and Affect: Spinoza as Psychologist. Papers Presented at the Third Jerusalem Conference (Ethica III). Spinoza by 2000, Little Room Press, New York 1999.

Downloads

Download data is not yet available.

Most read articles by the same author(s)

Similar Articles

<< < 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 > >> 

You may also start an advanced similarity search for this article.