Działania rządu federalnego w zakresie zwalczania ekstremizmu prawicowego i politycznej radykalizacji w okresie kanclerstwa Angeli Merkel (2005-2021)

Agata Kałabunowska

doi:10.35757/RPN.2022.30.02

Nr 30 (2022)

Artykuły

Działania rządu federalnego w zakresie zwalczania ekstremizmu prawicowego i politycznej radykalizacji w okresie kanclerstwa Angeli Merkel (2005-2021)

Agata Kałabunowska⁺⁻

PDF

DOI: https://doi.org/10.35757/RPN.2022.30.02
Przesłane: 7 listopada 2021
Opublikowane: 16 grudnia 2022

Abstrakt

Celem artykułu jest przedstawienie działań podejmowanych w celu zwalczania ekstremizmu prawicowego i politycznej radykalizacji na poziomie rządu federalnego w okresie kanclerstwa Angeli Merkel. W pierwszej części podjęto próbę oszacowania skali ekstremizmu prawicowego w latach 2005-2021. Następnie omówiono działania w zakresie deradykalizacji i komplementarne do nich inicjatywy wzmacniające postawy demokratyczne. Stwierdzono, że działania te rozwijano intensywnie, zwłaszcza w okresie dwóch ostatnich rządów Merkel, choć bardzo często dopiero post factum, w reakcji na tragiczne wydarzenia.

Bibliografia

Baaken T., Korn J., Ruf M., Walkenhorst D., Dissecting Deradicalization: Challenges for Theory and Practice in Germany, „International Journal of Conﬂict and Violence” 2020, t. 14(2), DOI: 10.4119/ijcv-3808.
Backes U., Banning Political Parties in a Democratic Constitutional State: the second NPD ban proceedings in a comparative perspective, „Patterns of Prejudice” 2019, t. 53, nr 2, 136-151, DOI: 10.1080/0031322X.2019.1572275.
Backes U., Jesse E., Politischer Extremismus in der Bundesrepublik Deutschland, t. 1–3, Bundeszentrale fȕr politische Bildung, Köln 1989.
Backes U., Politische Extreme. Eine Wort- und Begriﬀsgeschichte von der Antike bis in die Gegenwart, V&R, Göttingen 2006.
Bruch K.P., Jost B., Müller E., Vahldieck H., Abschlussbericht der Bund-Länder-Kommission Rechtsterrorismus vom 30. April 2013, https://www.bmi.bund.de/SharedDocs/downloads/DE/publikationen/themen/sicherheit/abschlussbericht-kommission-rechtsterrorismus-lang.pdf?__blob=publicationFile&v=2.
Celik K., Decker O., Brähler E., Rechtsextremismus für die breite Gesellschaft? Der Wandel der AfD-Wählerschaft von 2014 bis 2020, w: O. Decker, E. Brähler (red.), Autoritäre Dynamiken. Alte Ressentiments – neue Radikalität. Leipziger Autoritarismus Studie 2020, Psychosozial-Verlag, Gießen 2020, s. 149–175.
Einzeltäter – oder ein rechtes Netzwerk?, „Deutschlandfunk” 7 maja 2021, https://www.deutschlandfunk.de/tatkomplex-nsu-2-0-einzeltaeter-oder-ein-rechtes-netzwerk.2897.de.html?dram:article_id=496792.
Enzmann B., Demokratischer Verfassungsstaat als Widerpart des Extremismus, w: E. Jesse, T. Mannewitz (red.), Extremismusforschung. Handbuch für Wissenschaft und Praxis, Nomos Verlag, Dresden 2018, s. 59–97.
Extremismusforscher hält AfD bundesweit für rechtsextrem dominiert, „RP Online”, 16 czerwca 2020, https://rp-online.de/politik/deutschland/extremismusforscher-haelt-afd-bundesweit-fuer-rechtsextrem-dominiert_aid-51669297.
Gensing P., Wehrhafte-Demokratie-Gesetz gescheitert, „Tagesschau” 23 czerwca 2021, https://www.tagesschau.de/investigativ/wehrhafte-demokratie-gesetz-101.html.
Groß S., Warum die Unionsfraktion das „Wehrhafte-Demokratie-Gesetz“ blockiert, „Suddeutsche Zeitung” 6 kwietnia 2021, https://www.sueddeutsche.de/politik/demokratie-foerdergesetz-blockade-seehofer-1.5256848.
Hambauer V., Mays A., Wer wählt die AfD? – Ein Vergleich der Sozialstruktur, politischen Einstellungen und Einstellungen zu Flüchtlingen zwischen AfD-WählerInnen und der WählerInnen der anderen Parteien, „Zeitschrift für Vergleichende Politikwissenschaft” 2018, nr 12, s. 133–154.
Häusler A., Niedermayer O., Debatte: Ist die Alternative für Deutschland eine rechtspopulistische Partei? Bundeszentrale für Politische Bildung 17 stycznia 2017, https://www.bpb.de/politik/extremismus/rechtspopulismus/240956/debatte-alternative-fuerdeutschland.
Herzog zu Mecklenburg M., Anthony I., Preventing Violent Extremism in Germany: Coherence and Cooperation in a Decentralized System, Stockholm International Peace Research Institute 2020, https://www.sipri.org/publications/2020/working-paper/preventing-violent-extremism-germany-coherence-and-cooperation-decentralized-system.
Hickmann Ch., Merkel zögert NPD-Verbotsantrag hinaus, „Süddeutsche Zeitung”, 7 grudnia 2012, https://www.sueddeutsche.de/politik/rechtsextreme-partei-merkel-zoegert-npd-verbotsantrag-hinaus-1.1544068.
Höchststrafe: Halle-Attentäter zu lebenslanger Haft mit Sicherungsverwahrung verurteilt, „MDR – Mitteldeutscher Rundfunk” 21 grudnia 2020, https://www.mdr.de/nachrichten/sachsen-anhalt/halle/halle/urteil-halle-anschlag-lebenslange-haft-fuer-attentaeter-nach-schuessen-auf-synagoge-100.html.
Jaschke H.-G., Rechtsextremismus und Fremdenfeindlichkeit, Westdeutscher Verlag, Wiesbaden 2001.
Kałabunowska A., Skrajna prawica we współczesnych Niemczech. Ujęcie ideologiczne, Instytut Zachodni, Poznań 2021.
Kałabunowska A., Walka ze skrajnie prawicową radykalizacją społeczeństwa na przykładzie systemu ochrony konstytucji Republiki Federalnej Niemiec, Kwartalnik Naukowy OAP UW „e-Politikon” 2017, nr 23, s. 185–206.
Koehler D., Fighting Domestic Extremism: Lessons From Germany, „Lawfare” 14 marca 2021, https://www.lawfareblog.com/ﬁghting-domestic-extremism-lessons-germany.
Lübcke-Familie nach Urteil enttäuscht – Bundesanwaltschaft kündigt Revision an, „Welt”, 28 stycznia 2021, https://www.welt.de/politik/deutschland/article225192397/Mordfall-Walter-Luebcke-Stephan-Ernst-verurteilt-Opferfamilie-enttaeuscht.html.
Merkel skeptisch gegenüber NPD-Verbot, „Zeit” 31 marca 2012, https://www.zeit.de/politik/deutschland/2012-03/merkel-npd-verbot.
Merkels Gedenkrede für Neonazi-Opfer im Wortlaut, „Süddeutsche Zeitung”, 23 lutego 2012, https://www.sueddeutsche.de/politik/merkels-gedenkrede-fuer-neonazi-opfer-im-wortlaut-die-hintergruende-der-taten-lagen-im-dunkeln-viel-zu-lange-1.1291733.
Moroska-Bonkiewicz A., „Urząd Ochrony Konstytucji” jako organ bezpieczeństwa ustrojowego RFN. Problematyka funkcjonowania w państwie demokratycznym, „Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego” 2013, t. 7, s. 181–199.
Moroska-Bonkiewicz A. (red.), Ekstremizm polityczny we współczesnym świecie, Dolnośląska Szkoła Wyższa, Wrocław 2012.
Mudde C., The Far Right Today, Polity Press, Cambridge-Medford 2019.
Pach M., Niemiecka koncepcja demokracji zdolnej do obrony (zarys problematyki), „Przegląd Konstytucyjny” 2017, nr 2, s. 55‒86.
Pfahl-Traughber A., Rechtsextremismus in der Bundesrepublik, C.H. Beck, München 2006.
Scheﬄer T., Ekstremizm polityczny: nieudana próba delegalizacji Narodowodemokratycznej Partii Niemiec (NPD) w latach 2001-2003 i jej znaczenie dla polskiego porządku prawnego, „Studia nad Autorytaryzmem i Totalitaryzmem” 2015, nr 3 (37), s. 89–103.
Schulte U., Warten auf die Kanzlerin, „Die Tageszeitung” 14 grudnia 2012, https://taz.de/Kommentar-Merkel-und-NPD-Verbot/!5077247/.
Schulz S., Die Demokratie vor dem Staat schützen, „Frankfurter Rundschau” 7 czerwca 2021, https://www.fr.de/meinung/gastbeitraege/die-demokratie-vor-dem-staat-schuetzen-90792467.html.
Seehofer sieht im Rechtsextremismus „dickes Problem“, „Deutsche Welle”, 15 czerwca 2021, https://www.dw.com/de/seehofer-sieht-im-rechtsextremismus-dickes-problem/a-57896264.
Seehofer stellt Verfassungsschutzbericht 2019 vor, Bundesministerium des Innern, für Bau und Heimat 9 lipca 2020, https://www.bmi.bund.de/SharedDocs/pressemitteilungen/DE/2020/07/vsb-2019.html.
Steinbeis M., Die eventuell, aber nicht potenziell verfassungswidrige NPD, „Verfassungsblog”, 17 stycznia 2017, https://verfassungsblog.de/die-eventuell-aber-nicht-potenziell-verfassungswidrige-npd/.
Stöss R., Rechtsextremismus im Wandel, Friedrich Ebert Stiftung, Forum Berlin, Berlin 2010.
Urteil und Ungewissheit, „Spiegel”, 28 stycznia 2021, https://www.spiegel.de/panorama/justiz/walter-luebcke-was-sie-zum-urteil-gegen-stephan-ernst-und-markus-h-wissen-muessen-a-14b9ac6a-e391-43df-ba31-4533972a887e.
Vehrkamp R., Rechtsextreme Einstellungen der Wähler: innen vor der Bundestagswahl 2021, „Einwurf – Ein Policy Brief der Bertelsmann Stiftung“ styczeń 2021, https://www.bertelsmann-stiftung.de/ﬁleadmin/ﬁles/BSt/Publikationen/GrauePublikationen/ZD_Einwurf_1_2021.pdf.
Virchow F., Langebach M., Häusler A. (red.), Handbuch Rechtsextremismus, Springer VS, Wiesbaden 2016.

Downloads

Download data is not yet available.

Słowa kluczowe

ekstremizm prawicowy
radykalizacja
Niemcy
Angela Merkel
rząd federalny

Jak cytować

Kałabunowska, A. (2022). Działania rządu federalnego w zakresie zwalczania ekstremizmu prawicowego i politycznej radykalizacji w okresie kanclerstwa Angeli Merkel (2005-2021). Rocznik Polsko-Niemiecki, (30), 41–61. https://doi.org/10.35757/RPN.2022.30.02

Prawa autorskie

Podobne artykuły

Beata Lakeberg, Hubert Orłowski (red.), Moje Niemcy – moi Niemcy. Odpominania polskie , Rocznik Polsko-Niemiecki: Nr 19 (2011)
Paweł Popieliński, Niezależna Komisja ds. Antycyganizmu w Niemczech i jej efekty działalności , Rocznik Polsko-Niemiecki: Nr 32 (2024)
Józef M. Fiszer, Mieczysław Tomala, Niemcy – moją pasją , Rocznik Polsko-Niemiecki: Nr 20 (2012)
Joanna Szymoniczek, Karl Markus Gauß, Niemcy na peryferiach Europy. Wędrówki przez Litwę, Spisz i brzegiem Morza Czarnego , Rocznik Polsko-Niemiecki: Nr 17 (2009)
Piotr Łysakowski, Polska – Niemcy. Wojna i pamięć, pod red. Jerzego Kochanowskiego i Beate Kosmali , Rocznik Polsko-Niemiecki: Nr 18 (2010)
Paweł Popieliński, Bogdan Koszel, Polska i Niemcy w Unii Europejskiej. Pola konfliktów i płaszczyzny współpracy , Rocznik Polsko-Niemiecki: Nr 18 (2010)
Piotr Madajczyk, Wysiedlenia, wypędzenia i ucieczki 1939–1959. Atlas ziem Polski. Polacy – Żydzi – Niemcy – Ukraińcy , Rocznik Polsko-Niemiecki: Nr 17 (2009)
Józef M. Fiszer, Niemcy i Francja w Unii Europejskiej po brexicie , Rocznik Polsko-Niemiecki: Nr 26 (2018)
Wanda Jarząbek, Nowy rząd, nowa polityka? Wpływ zmiany koalicji rządowej w RFN na politykę wobec PRL w 1982 roku w materiałach Departamentu IV MSW , Rocznik Polsko-Niemiecki: Nr 26 (2018)
Krzysztof Miszczak, Niemcy w polityce globalnej (Biała Księga) , Rocznik Polsko-Niemiecki: Nr 25/1 (2017)

1 2 > >>

Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.