Abstrakt
W ostatnich latach kampanie wyborcze uległy znacznej profesjonalizacji, na co wpłynął m.in. postęp technologiczny. Choć coraz większą rolę w walce o wyborców odgrywają media społecznościowe, to wciąż istotny element kampanii wyborczych stanowią plakaty. Odpowiednie rozmieszczenie ich w przestrzeni publicznej pomaga trafić do dużego grona odbiorców, dzięki czemu partie polityczne mogą informować i mobilizować elektorat, a także walczyć o jego przychylność za pomocą konkretnych haseł.
Rok 2024 można określić mianem superroku wyborczego w Niemczech, gdyż niektórzy obywatele tego kraju mogli pójść do urn nawet trzykrotnie – w wyborach europejskich, komunalnych i landowych. Szczególna uwaga opinii publicznej skupiała się na wrześniowych głosowaniach w nowych krajach związkowych – Saksonii, Turyngii i Brandenburgii, gdyż ich wynik mógł doprowadzić do wytworzenia całkowicie nowych konstelacji na niemieckiej scenie politycznej. Z jednej strony za sprawą cieszącej się dużym poparciem Alternatywy dla Niemiec (AfD), z drugiej zaś ze względu na nową formację, Sojusz Sahry Wagenknecht – Dla Rozsądku i Sprawiedliwości (BSW).
Celem artykułu jest zbadanie, jakie treści eksponowały na plakatach wyborczych główne partie polityczne w Saksonii i jakie przyjęły strategie komunikacyjne. Czy prezentowane hasła pokrywały się z ich oficjalnym programem? Czy partie rządzące w Saksonii komunikowały się ze swoimi wyborcami inaczej niż aspirujące do tej roli ugrupowania populistyczne?
Autor postanowił poddać analizie kampanię przed wyborami krajowymi w Saksonii w 2024 r. z kilku istotnych względów. Jednym z nich jest napięta sytuacja polityczna w tym kraju, będąca skutkiem znaczącej i wciąż rosnącej polaryzacji społecznej. Należy również zwrócić uwagę, że Saksonia to land, w którego życiu politycznym w sposób szczególny zaznaczają swoją obecność ugrupowania ekstremistyczne i populistyczne. Zyskują na znaczeniu m.in. ze względu na sprawnie prowadzoną kampanię wyborczą, także tę plakatową.
Zweryfikowana zostanie także hipoteza badawcza, że głównym tematem kampanii plakatowej przed wyborami do saksońskiego Landtagu w 2024 r. była obrona demokracji przed zagrożeniem ze strony prawicowego ekstremizmu.
Metodami, które posłużą do odpowiedzi na postawione pytania badawcze, będą analiza porównawcza i jakościowa analiza treści plakatów wyborczych, zarówno na płaszczyźnie tekstowej, jak i wizualnej. Korpus badawczy stanowią plakaty prezentowane w stolicy Saksonii – Dreźnie. Punktem wyjścia do rozważań będzie omówienie zagadnień teoretycznych związanych z kampanią wyborczą i plakatem jako jej szczególnym instrumentem. Następnie nakreślona zostanie sytuacja społeczno-polityczna w Saksonii po ostatnich wyborach w 2019 r. oraz przebieg kampanii wyborczej w 2024, głównie w kontekście postulatów zgłaszanych przez poszczególne partie. Zaprezentowane będą wreszcie i skomentowane wyniki wyborów.
Bibliografia
- AfD Sachsen setzt Corona-Untersuchungsausschuss durch, „Zeit” [online], 25 X 2024 [dostęp: 22 XI 2024]: <https://www.zeit.de/politik/deutschland/2024-10/sachsen-corona-untersuchungsausschuss-landtag-sachsen-afd-bsw>.
- Amm J., Rellecke W., Wahlen und Parteien in Sachsen, Sächsische Landeszentrale für politische Bildung, Dresden 2024.
- Antoszewski A., Herbut R. (red.), Encyklopedia politologii, t. 3: Partie i systemy partyjne, Kantor Wydawniczy „Zakamycze”, Kraków 1999.
- Antoszewski A., Herbut R. (red.), Leksykon politologii, Wydawnictwo „Atla 2”, Wrocław 1995.
- Artinger K. (Hrsg.), Die Grundrechte im Spiegel des Plakats 1919–1999, Deutsches Historisches Museum, Berlin 2000.
- Artinger K., Das politische Plakat – Einige Bemerkungen zur Funktion und Geschichte, [w:] Die Grundrechte im Spiegel des Plakats 1919–1999, Hrsg. K. Artinger, Deutsches Historisches Museum, Berlin 2000.
- Brandt M., Wie viele Menschen haben an Demos gegen Rechts teilgenommen?, „Statista” [online], 22 I 2024 [dostęp: 3 X 2024]: <https://de.statista.com/infografik/31613/geschaetzte-anzahl-der-teilnehmerinnen-bei-demonstrationen-gegen-rechtsextremismus/>.
- Brettschneider F., Wahlkampf: Funktionen, Instrumente und Wirkungen, „Bürger & Staat” 2021, H. 3.
- Brodkorb M., Sachsen wählt die Ampel ab, „Cicero. Magazin für politische Kultur” [online], 1 IX 2024 [dostęp: 22 XI 2024]: <https://www.cicero.de/innenpolitik/landtagswahl-in-sachsen-sachsen-wahlt-die-ampel-ab>.
- Bukow S., Landtagswahl Sachsen 2019. Ergebnisse und Analysen, Heinrich Böll Stiftung, Berlin 2019: <https://www.boell.de/sites/default/files/demokratie_gesellschaft_16_landtagswahl_sachsen_2019_korrigiert.pdf> [dostęp: 19 IX 2024].
- Deutsche zufriedener mit Ukraine-Hilfe, „NTV” [online], 16 IV 2024 [dostęp: 22 XI 2024]: <https://www.n-tv.de/politik/Deutsche-zufriedener-mit-Ukraine-Hilfe-article24876952.html>.
- Duhm L., Steinmetz V., Kenia-Partner einigen sich auf Koalitionsvertrag, „Spiegel” [online], 30 XI 2019 [dostęp: 17 IX 2024]: <https://www.spiegel.de/politik/deutschland/sachsen-cdu-gruenen-und-spd-einigen-sich-auf-koalitionsvertrag-a-1299097.html>.
- Frymark K., Sukces AfD i BSW w Turyngii i Saksonii, „Ośrodek Studiów Wschodnich” [online], 2 IX 2024 [dostęp: 24 XI 2024]: <https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/analizy/2024-09-02/sukces-afd-i-bsw-w-turyngii-i-saksonii>.
- Gegen Rechtsextreme: Demonstrationen in elf Städten Sachsens, „Der Mitteldeutsche Rundfunk” [online], 21 I 2024 [dostęp: 12 X 2024]: <https://www.mdr.de/nachrichten/sachsen/sonntag-demos-gegen-afd-rechtsextreme-100.html>.
- Gelles K., Uwarunkowania sukcesu Alternatywy dla Niemiec w nowych krajach związkowych, „Przegląd Zachodni” 2023, nr 3.
- Holtz-Bacha Ch. (Hrsg,), Europawahlkampf 2019: Zur Rolle der Medien, Springer VS, Wiesbaden 2020.
- Hummel S., Sachsen hat gewählt. Übersicht der Wahlergebnisse und erste Deutungen, „Rosa Luxemburg Stiftung. Sachsen” [online], 3 IX 2024 [dostęp: 3 XI 2024]: <https://sachsen.rosalux.de/news/id/52461/sachsen-hat-gewaehlt>.
- Husmann W., Kammer A., Empörung über Fackel-Aufmarsch vor Wohnhaus von sächsischer Ministerin, „Zeit” [online], 4 XII 2021 [dostęp: 1 X 2024]: <https://www.zeit.de/politik/deutschland/2021-12/petra-koepping-corona-protest-fackeln-sachsen>.
- Kolczyński M. (red.), Polskie wybory 2014–2015. Kontekst krajowy i międzynarodowy – przebieg rywalizacji – konsekwencje polityczne, t. 1, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2017.
- Kollenberg K., Fünf Erkenntnisse aus der Landtagswahl in Sachsen, „Döbelner Allgemeine Zeitung”, 2 IX 2024.
- Kollenberg K., Kleiner Seitenhieb: SPD „wirbt” mit Michael Kretschmer auf Wahlplakat, „Leipziger Volkszeitung” [online], 11 VII 2024 [dostęp: 12 XI 2024]: <https://www.lvz.de/mitteldeutschland/sachsen-landtagswahl-spd-nutzt-michael-kretschmer-in-wahlkampagne-VIMAXIBH3NECPPDVDJTPQN7GVE.html>.
- Loch R., Angriff auf Wahlkämpfer*innen in Dresden: SPD-Europaabgeordneter Ecke im Krankenhaus, „Leipziger Zeitung” [online], 4 V 2024 [dostęp: 3 X 2024]: <https://www.l-iz.de/politik/sachsen/2024/05/angriff-wahlkampf-dresden-588122>.
- Mazur M., Personalizacja kampanii wyborczej. Przypadek polskich wyborów parlamentarnych w 2015 roku, [w:] M. Kolczyński (red.), Polskie wybory 2014–2015, Kontekst krajowy i międzynarodowy – przebieg rywalizacji – konsekwencje polityczne, t. 1, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2017.
- Neu V., Pokorny S., Landtagswahl in Sachsen am 1. September 2024, Konrad-Adenauer-Stiftung, Berlin, wrzesień 2024 (Monitor Wahl- und Sozialforschung): <https://www.kas.de/de/monitor-wahl-und-sozialforschung/detail/-/content/wahlanalyse-der-landtagswahl-in-sachsen-am-1-september-2024> [dostęp: 8 XI 2024].
- Patrzylas A., Wybory regionalne w Saksonii i Turyngii. Zaporowe warunki niemieckiej lewicy?, „Forsal” [online], 29 VIII 2024 [dostęp: 24 XI 2024]: <https://forsal.pl/swiat/artykuly/9594785,wybory-regionalne-w-saksonii-i-turyngii-zaporowe-warunki-niemieckiej.html>.
- Pfeifer H., Protest przeciwko AfD: w poszukiwaniu strategii, „Deutsche Welle” [online], 23 I 2024 [dostęp: 12 X 2024]: <https://www.dw.com/pl/protest-przeciwko-afd-w-poszukiwaniu-strategii/a-68066487>.
- Swenson Ch., Proteste nach Brandanschlag, „Die Tageszeitung”, 29 VII 2024.
- Venema N., Steffan D., Kleine Parteien, unprofessionelle Kampagnen? Strukturen und Strategien der Plakatwerbung im Europawahlkampf 2019, [w:] Ch. Holtz-Bacha (Hrsg.), Europawahlkampf 2019: Zur Rolle der Medien, Springer VS, Wiesbaden 2020.
- Völkl K., Die Landtagswahlen in Brandenburg, Sachsen und Thüringen 2024: Neue Formen des Regierens als Antwort auf die Wahlergebnisse, „Zeitschrift für Politikwissenschaft” 2024, H. 4.
- Weimer T.M., Brandanschlag auf Bautzener Spreehotel, „Sächsische Zeitung”, 29 X 2022.
Downloads
Download data is not yet available.