Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
SP baner

Tom 52 Nr 2 (2024)

Systemy polityczne

Partiotwórcza funkcja wyborów prezydenckich w Polsce z perspektywy teorii kartelizacji

DOI: https://doi.org/10.35757/STP.2024.52.2.03
Przesłane: 15 marca 2023
Opublikowane: 21 czerwca 2024

Abstrakt

The aim of the article is to present the party-forming function of the presidential elections in Poland. From the perspective of evidence of the cartelization of the Polish party system, this analysis points to presidential elections as a political structure of opportunity. It is then treated as a political opportunity, thanks to which new entities may appear on the political scene. The basis for building a new political formation in this case is a good election result obtained by a candidate for the office of President. The result then serves as the initial capital. It can therefore be assumed that presidential elections become an extraordinary opportunity for individual politicians to emerge first and then their future formations.

Bibliografia

  • Antoszewski A., Herbut R., Sroka J., System partyjny w Polsce, [w:] Partie i systemy partyjne Europy Środkowej, red. A. Antoszewski, P. Fiala, R. Herbut, J. Sroka, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2003.
  • Antoszewski A., Partie Europy Środkowej i Wschodniej, Wyższa Szkoła Zarządzania i Bankowości w Poznaniu, Poznań–Wrocław 2005.
  • Antoszewski A., System polityczny RP, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2012.
  • Beach D., Pedersen R.B., Process-Tracing Methods. Foundations and Guidelines, The University of Michigan Press, Ann Arbor 2013.
  • Bennet A., Process Tracing: A Bayesian Perspective, [w:] The Oxford Handbook of Policial Methodology, red. J.M. Box-Steffensmeier, H.E. Brady, D. Collier, Oxford University Press, Oxford 2008.
  • Dzięcielska-Machnikowska S., Platforma Obywatelska. Fenomen gry politycznej, [w:] Marketing polityczny a postawy i zachowania wyborcze społeczeństwa polskiego, red. D. Walczak-Duraj, Wydawnictwo Naukowe NOVUM, Płock–Łódź 2002.
  • Fijałkowski M., Transfery poselskie jako źródło nowych inicjatyw politycznych, „Acta Politica Polonica” 2017, nr 4(42), s. 5–15, DOI: 10.18276/ap.2017.42-01.
  • Gunther R., Diamond L., Species of Political Parties. A New Typology, „Party Politics” 2003, t. 9, nr 2, s. 167–199, DOI: 10.1177/13540688030092003.
  • Herbut R., Teoria i praktyka funkcjonowania partii politycznych w Polsce, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2000.
  • Katz R., Mair P., Changing Models of Party Organization and Party Democracy. The Emergence of the Cartel Party, „Party Politics” 1995, t. 1, nr 1, s. 5–28, DOI: 10.1177/1354068895001001.
  • Kitschelt H., Citizens, Politicians, and Party Cartelization: Political Representation and State Failure in Post-industrial Democracies, „European Journal of Political Research” 2000, t. 37, nr 2, s. 149–179, DOI: 10.1111/1475-6765.00508.
  • Koole R., Cadre, Catch-all or Cartel? A Comment on the Notion of the Cartel Party, „Party Politics” 1996, t. 2, nr 4, s. 507–523, DOI: 10.1177/1354068896002004004.
  • Kowalczyk K., Platforma Obywatelska Rzeczypospolitej Polskiej, [w:] Polskie partie i ugrupowania parlamentarne, red. K. Kowalczyk, J. Sielski, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2005.
  • Latorre-Catalan M., Opportunity Structure, [w:] The Wiley Blackwell Encyclopedia of Social Theory, red. B. Turner, John Wiley & Sons, New Jersey 2017, DOI: 10.1002/9781118430873.
  • Lewandowski A., Antysystemowość ruchu Kukiz’15 w okresie kampanii wyborczej 2015 roku, [w:] Nowe partie i ruchy polityczne. Praktyka i idee współczesnych demokracji, red. K. Walecka, K. Wojtas, Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, Warszawa 2017.
  • Lucardie P., Prophets, Purifiers and Prolocutors. Towards a Theory on The Emergence of New Parties, „Party Politics” 2000, t. 6, nr 2, s. 175–185, DOI: 10.1177/1354068800006002.
  • Meyer D., Minkoff D., Conceptualizing Political Opportunity, „Social Forces” 2004, t. 82, nr 4, s. 1457–1482, DOI: 10.1353/sof.2004.0082.
  • Michalak B., Partie polityczne i systemy partyjne, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej TWP, Warszawa 2010.
  • Migalski M., Wybory prezydenckie a kształtowanie się systemu partyjnego, [w:] Polski System Partyjny, red. M. Migalski, W. Wojtasik, M. Mazur, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006.
  • Radecki M., Czy w Polsce istnieje kartel partii politycznych?, „Świat Idei i Polityki” 2012, t. 11 (13), s. 85–105.
  • Rajczyk R., Partie i system partyjny: założenia teoretyczne, [w:] Współczesne partie i systemy partyjne państw Grupy Wyszehradzkiej w procesie demokratyzacji, red. M. Barański, A. Czyż, R. Glacjar, S. Kubas, M. Migalski, R. Rajczyk, M. Tyrała, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2018.
  • Sieklucki D., Wybory 2015 roku w Polsce – Analiza z perspektywy ewolucji systemu partyjnego, „Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne” 2018, nr 57, s. 20–34, DOI: 10.15804/athena.2018.57.02.
  • Sokół W., Partie polityczne i system partyjny w Polsce w latach 1991–2001, [w:] Współczesne partie i systemy partyjne. Zagadnienia teorii i praktyki politycznej, red. W. Sokół, M. Żmigrodzki, Wydawnictwo Uniwersytetu Marie Curie-Skłodowskiej, Lublin 2003.
  • Szczerbiak A., Cartelisation in Post-communist Politics: State Party Funding in post-1989 Poland, „Perspectives on European Politics and Society” 2001, t. 2, nr 3, s. 431–451, DOI: 10.1080/1570585018458771.
  • Szczerbiak A., Explaining Kwasniewski’s Landslide: The October 2000 Polish Presidential Election, „Communist Studies and Transition Politics” 2001, t. 17, nr 4, s. 78–107, DOI: 10.1080/714003588.
  • Wahlstrom M., Peterson A., Between the State and the Market. Expanding the Concept of Political Opportunity Structure, „Acta Sociologica” 2006, t. 49, nr 4, s. 363–377, DOI: 10.1177/0001699306071677.
  • Wesołowski W., Partie: nieustanne kłopoty, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa 2000.
  • Wojtasik W., Funkcje wyborów w III Rzeczypospolitej. Teoria i praktyka, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2012.
  • Wojtasik W., Sukces Ruchu Palikota w świetle czynników możliwego sukcesu politycznego (Political Opportunity Structure), „Preferencje Polityczne: postawy, identyfikacje, zachowania” nr 3, s. 159–174, DOI: 10.6084/m9.figshare.94189.
  • Zuba K., Polska scena polityczna. Ciągłość i zmiana, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2012.

Downloads