Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki

Tom 51 Nr 4 (2023)

Historia najnowsza

Proces karny Stanisława Barańczaka

DOI: https://doi.org/10.35757/STP.2023.51.4.08
Przesłane: 13 czerwca 2024
Opublikowane: 29 marca 2024

Abstrakt

Stanisław Barańczak was an Polish outstanding poet, translator and literary scholar. In 1976, he became involved in the defense of workers repressed after the protests in Radom and Ursus in Poland. He was a co-founder of the Workers’ Defense Committee. All its members were placed under surveillance by the Communist Security Service. In December 1976, Barańczak, not having his own apartment, bought a share in the property. Under the regulations of that time, the commune had the right of pre-emption. During a meeting on this matter, Barańczak heard that the commune would most likely not use this right. Then, as was the accepted practice, he wanted to give a monetary donation. This event became the basis for accusing the poet of paying a bribe. On February 14, 1977, Stanisław Barańczak was sentenced to one year’s imprisonment with its conditional suspension for three years. The consequence of this verdict was his relegation from the university where he worked. The criminal proceedings against Barańczak were part of the severe repression used against democratic opposition activists during the times of the Polish People’s Republic. The poet – only after the political changes in August 1980 – received a passport and was able to leave the country and take up the chair of polish literature at Harvard University.

Bibliografia

  1. Barańczak S., Wiersze zebrane, Wydawnictwo a5, Kraków 2006.
  2. Bartkowiak J., „Walka o studencką samorządność na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu w latach 1980–1989”, rozprawa doktorska, UAM, Poznań 2018.
  3. Bądkowski A., Służba Bezpieczeństwa wobec Stanisława Barańczaka – sprawa operacyjnego rozpracowania kryptonim „Gracze”, [w:] Ł. Kamiński, T. Sudoł, M. Żuczkowski (red.), Zimowa Szkoła Historii Najnowszej 2013: referaty, t. 2, Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, Warszawa 2014, s. 203–2013.
  4. Borowczyk J., Larek M., Żadnej emocjonalnej amplitudy. Rozmowa z Lechem Dymarskim, „Czas Kultury” 2015, nr 1, s. 104–106.
  5. Dabert D., Stanisław Barańczak w drugim obiegu wydawniczym, „Przestrzenie Teorii” 2016, nr 26, s. 227–230.
  6. Friszke A., Czas KOR-u: Jacek Kuroń a geneza Solidarności, Wydawnictwo Znak, Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk, Kraków 2011, s. 124.
  7. Friszke A., Zaręba M. (oprac.), Rozmowy na Zawracie. Taktyka walki z opozycją demokratyczną. Październik 1976 – grudzień 1979, ISP PAN, Warszawa 2008.
  8. Grupińska A., Wawrzyniak J. (koncepcja, wybór i oprac.), Buntownicy. Polskie lata 70. i 80., Świat Książki, Warszawa 2011.
  9. Jastrzębski A. (wstęp i oprac.), Dokumenty Komitetu Obrony Robotników i Komitetu Samoobrony Społecznej KOR, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011.
  10. Kamiński Ł., Piotrowski P. (oprac.), Opozycja demokratyczna w Polsce w świetle akt KC PZPR (1976–1980): wybór dokumentów, Instytut Historyczny Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2002.
  11. Kamiński Ł., Waligóra G. (wybór i oprac.), Kryptonim „Gracze”. Służba Bezpieczeństwa wobec Komitetu Obrony Robotników i Komitetu Samoobrony Społecznej „KOR” 1976–1981, Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, Warszawa 2009.
  12. Lipski J.J., KOR. Komitet Obrony Robotników – Komitet samoobrony społecznej, ANEKS, Londyn 1983.
  13. Majchrzak G., Kierunek nękanie. Działania specjalne SB w walce z opozycją w latach siedemdziesiątych, [w:] W. Polak, J. Kufel, P. Ruchlewski (red.), Opozycja demokratyczna w PRL w latach 1976–1981, Europejskie Centrum Solidarności, Gdańsk 2012, s. 349–361.
  14. Musiał F., Podręcznik bezpieki. Teoria pracy operacyjnej Służby Bezpieczeństwa w świetle wydawnictw resortowych Ministerstwa Spraw Wewnętrznych PRL (1970–1989), IPN i Avalon, Kraków 2015.
  15. Płóciennik-Turski J., Szpalty pamięci: adwokat Jan Jacek Nikisch (1910–1996), „Palestra” 1997, nr 1–2, s. 292–295.
  16. Raczak L., Spektakl Jednym tchem w Teatrze Ósmego Dnia, „Przestrzenie Teorii” 2016, nr 26, s. 223–226, DOI: 10.14746/pt.2016.26.15.
  17. Rozmowa Józefa Wiśniewskiego ze Stanisławem Barańczakiem, RWE, 1981, https://www.polskieradio.pl/39/156/artykul/722699,stanislaw-baranczak-poeta-musi-mowic-prawde [dostęp: 10.12.2023].
  18. Serwański E., Wspomnienie o Janie Jacku Nikischu, „Przegląd Zachodni” 1996, nr 3.
  19. Skórzyński J., Siła bezsilnych. Historia Komitetu Obrony Robotników, Świat Książki, Warszawa 2012.
  20. Strzyżewski T., Czarna księga cenzury PRL, t. 1, Aneks, Londyn 1977, s. 66.
  21. Zwiernik P., Studencki Komitet Solidarności w Poznaniu. Zarys genezy i działalności w latach 1977–1980, [w:] J. Fiećko, P. Zwiernik (red.), Studencki Komitet Solidarności w Poznaniu. Spojrzenie po czterdziestu latach, Wydawnictwo Miejskie Posnania, Poznań 2018, s. 24–46.

Downloads

Download data is not yet available.