Kopiec z kredy. Co proces decyzyjny w sprawie reformy szkolnictwa mówi o polskiej demokracji?
Abstrakt
The article refers to the results of the survey of representatives of the Polish political elite carried out in 2003 and 2004. All of them were convinced that the negative social consequences of the political and economic transformation could threaten the standards of the democracy being built. They also pointed to similar remedies aimed at stopping the occurring undesirable phenomena in the relations between the authorities and citizens. The most important question posed in the article is whether, in the over fourteen years that have passed since that time, politicians have managed to block the negative tendencies and make up for their effects; whether the political elite have managed to avoid a kind of ‘transformation trap’ caused by the negative consequences of their previous actions.
This question is answered based on the analysis of one decision. Evidence that the previously recorded dysfunctions were overcome and traces of the effectiveness of the remedies applied are sought in the study of the decision‑making process. This decision concerns the education reform, finally approved by the President of Poland in 2017. It had extremely strong social resonance. It is thus a convenient field of observation of the nature of relations between politicians and society as well as between politicians.
The fact that the ruling class pushed their own reform bill without taking into account the interests of the social groups contesting it – which is symbolised by a chalk mound made during one of their protests – indicates the elite’s failure.
Słowa kluczowe
proces decyzyjny; debata polityczna; reforma; elity polityczne; demokracja
Bibliografia
Góralczyk A., Kapitał społeczny jako determinanta stylu funkcjonowania władzy. Sytuacja dwadzieścia lat po polskiej transformacji ustrojowej, w: M. Chałubiński, J. Szczupaczyński (red.), Studia i szkice z socjologii polityki, Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa 2013, s. 302.
Jabłoński M., Rola i znaczenie instytucji demokracji bezpośredniej we współczesnym państwie, w: O. Hołub, M. Jabłoński, M. Radajewski (red.), Instytucje demokracji bezpośredniej w praktyce, Uniwersytet Wrocławski, Wrocław 2016, s. 21; dostępne na: http://www.bibliotekacyfrowa.pl/publication/80567 (dostęp: listopad 2017).
Jarosz M., Transformacja tu i teraz, w: M. Jarosz (red.), Wygrani i przegrani polskiej transformacji, Instytut Studiów Politycznych PAN, Oficyna Naukowa, Warszawa 2005, s. 12.
Maffesoli M., Czas plemion, przeł. M. Bucholc, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008, s. 11.
Majone G., Dowody, argumenty i perswazja w procesie politycznym, przeł. D. Sielski, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2004, s. 16.
Marczewska‑Rytko M., Demokracja bezpośrednia w Polsce. Refleksje i uwagi, w: M. Marczewska‑Rytko (red.), Stan i perspektywy demokracji bezpośredniej w Polsce, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2010, s. 34.
Nalewajko E., Post B., Gorycz sukcesu – polskie zmiany w opinii ich autorów, w: M. Jarosz (red.), Wygrani i przegrani polskiej transformacji, Instytut Studiów Politycznych PAN, Oficyna Naukowa, Warszawa 2005, s. 275.
Sieklucki D., Nieskuteczne inicjatywy referendalne w Polsce po 1989 roku [w:] Stan i perspektywy demokracji bezpośredniej w Polsce (red.) M. Marczewska‑Rytko, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2010, s. 190.
Szklarski B., Przywództwo polityczne a jakość polskiej demokracji, w: B. Mach (red.), Jakość naszej demokracji. Społeczno-kulturowe podstawy polskiego życia publicznego, Instytut Studiów Politycznych PAN, Collegium Civitas, Warszawa 2012, s. 115.
Wnuk-Lipiński E., O dylematach polskiej transformacji, w: M. Jarosz (red.), Polska. Ale jaka?, Instytut Studiów Politycznych PAN, Oficyna Naukowa, Warszawa 2005, s. 100.
Czy reforma edukacji powinna zostać poddana pod referendum?, oprac. A. Głowacki, Komunikat z badań nr 57/2017, Centrum Badania Opinii Społecznej, Warszawa 2017, s. 4.
O czym Polacy chcieliby się wypowiedzieć w referendum?, Komunikat z badań nr 97/2017, oprac. B. Roguska, Centrum Badania Opinii Społecznej, Warszawa 2017.
Instytut Studiów Politycznych PAN Polska
https://orcid.org/0000-0001-5230-4055
Socjolog i politolog, profesor nauk społecznych, kierownik Zakładu Badania Elit i Instytucji Władzy w Instytucie Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk. Prowadzi badania stosunków władzy, elit i partii politycznych, stylów polityki oraz mechanizmów demokracji.
Opublikowała między innymi: Między populistycznym a liberalnym. Style polityczne w Polsce po roku 1989 (2013), Społeczne światy elity administracyjnej państwa (2016, współautorzy: Barbara Post, Anna Radiukiewicz, Paweł Maranowski), Droga do samorządności terytorialnej. Polska 1989–1990 (2016, współautorzy: Jerzy Bartkowski, Barbara Post, Inka Słodkowska).
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie Polska
https://orcid.org/0000-0003-3818-7766
Socjolog, doktor nauk humanistycznych, pracuje w Zakładzie Socjologii Działań i Struktur Społecznych w Katedrze Socjologii Wydziału Nauk Społecznych Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego.
Zainteresowania badawcze: socjologia władzy i polityki, socjologia organizacji, socjologia problemów społecznych.
Najważniejsze publikacje: Wzory sukcesu w narracjach elit administracyjnych państwa (2015, współautorka: Jolanta Gładys); Droga do samorządności terytorialnej. Polska 1989–1990 (2016, współautorzy: Jerzy Bartkowski, Ewa Nalewajko, Inka Słodkowska); Społeczne światy elity administracyjnej państwa (2016, współautorzy: Ewa Nalewajko, Anna Radiukiewicz, Paweł Maranowski).
Ten utwór jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
