Skip to main navigation menu Skip to main content Skip to site footer
Civitas baner

Vol. 33 (2023)

Special issue

The Spectral Revolution: On the Dynamics of the Experience of Modernity as Seen by Marshall Berman and Jacques Derrida

DOI: https://doi.org/10.35757/CIV.2023.33.06
Submitted: January 30, 2025
Published: October 3, 2025

Abstract

The aim of the article is to compare the theories of Marshall Berman and Jacques Derrida as examples of modern and postmodern conceptualizations of revolution. The point of this is to show the concurrence of the two proposals in terms of the dismantling of classically understood temporality within them both – against the traces of teleological thinking in both theorists, respectively the vision of the realisation of the collapse of capitalism through bourgeois formation in Berman’s case and the rise of Derrida’s new International. The goal, then, is to see in both projects an attempt to convert social consciousness, thus allowing for a critical analysis of the permanently anachronistic structure of reality. The question of the possibility of transferring the thoughts of both philosophers into the emerging metamodernist discourse is also posed.

References

  • Akker R. van den, Gibbons A., Vermeulen T., Metamodernism: Historicity, Affect, and Depth after Postmodernism, Rowman & Littlefield International, London–New York 2017.
  • Alfano Ch., Derrida Reads Shakespeare, Edinburgh University Press, Edinburgh 2020 (Edinburgh Critical Studies in Shakespeare and Philosophy). DOI: https://doi.org/10.1515/9781474409889
  • Arendt H., O rewolucji, przeł. M. Godyń, Wydawnictwo „X”, Kraków 1991.
  • Berman M., Wszystko, co stałe, rozpływa się w powietrzu, przeł. M. Szuster, Universitas, Kraków 2006.
  • Bielik-Robson A., Sadzik P., Widma Derridy. Przeżycie, [w:] A. Bielik-Robson, P. Sadzik (red.), Widma Derridy, Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich PAN, Warszawa 2018.
  • Bielik-Robson A., P. Sadzik (red.), Widma Derridy, Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich PAN, Warszawa 2018. DOI: https://doi.org/10.4000/books.iblpan.6596
  • Brzeziński J., Widmowa aktualizacja marksizmu czy spektralna bujda, „Praktyka Teoretyczna” 2019, nr 1 (19). DOI: https://doi.org/10.14746/prt.2016.1.14
  • Deleuze G., Krytyka i klinika, przeł. B. Banasiak, P. Pieniążek, Wydawnictwo „Officyna”, Łódź 2016.
  • Derrida J., W końcu nauczyć się żyć, przeł. P. Sadzik, Ostrogi, Kraków 2021.
  • Derrida J., Widma Marksa. Stan długu, praca żałoby i nowa Międzynarodówka, przeł. T. Załuski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2024.
  • Didi-Huberman G., Fra Angelico. Dissemblance and Figuration, The University of Chicago Press, Chicago–London 1995.
  • Didi-Huberman G., Przed obrazem. Pytanie o cele historii sztuki, przeł. B. Brzezicka, Słowo/Obraz Terytoria, Gdańsk 2011.
  • Fisher M., Ghost of My Life: Writings on Depression, Hauntology and Lost Futures, Zero Books, Winchester 2014.
  • Gliński M., Pamiętając o Widmie. Perspektywa widmontologiczna w interpretacji i recepcji mickiewiczowskiego romantyzmu, „Maska. Magazyn antropologiczno-społeczno-kulturowy” 2020, nr 1 (44).
  • James D., Seshagiri U., Metamodernism: Narratives of Continuity and Revolution, „PMLA” 2014, vol. 129, No. 1. DOI: https://doi.org/10.1632/pmla.2014.129.1.87
  • Jameson F., Marx’s Purloined Letter, [w:] M. Sprinker (ed.), Ghostly Demarcations: A Symposium on Jacques Derrida’s „Spectres of Marx”, , Verso, London–New York 2008.
  • Kaszowska-Wandor B., Współczesne teksty konwersyjne: wokół „Elizabeth Costello”, „Wielogłos” 2021, nr 2 (48). DOI: https://doi.org/10.4467/2084395XWI.21.013.14341
  • Kazimierczuk M., „Faust” Goethego jako tragedia rozwoju nowoczesności w ujęciu M. Bermana, „Kultura – Media – Teologia” 2016, nr 26.
  • Kubera J., Metamodernistyczna oscylacja albo tożsamość po postmodernizmie, „Teksty Drugie” 2013, nr 1–2 (139–140).
  • Kutrzeba K., Kalekująca nowoczesność a literatura. Dialektyczne przygody u zarania polskiej modernizacji, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2022. DOI: https://doi.org/10.12775/978-83-231-4899-9
  • Lewis T., The Politics of „Hauntology” in Derrida’s „Specters of Marx”, [w:] M. Sprinker (ed.), Ghostly Demarcations: A Symposium on Jacques Derrida’s „Spectres of Marx”, Verso, London–New York 2008.
  • Markiewicz B.A., Duchy polityczne i duchy w polityce, „Civitas. Studia z filozofii polityki” 2018, nr 23, <https://doi.org/10.35757/CIV.2018.23.02>. DOI: https://doi.org/10.35757/CIV.2018.23.02
  • Marks K., 18 brumaire’a Ludwika Bonaparte, Książka i Wiedza, Warszawa 1948.
  • Marks K., Przemówienie wygłoszone w rocznicę „The People’s Paper” 14 kwietnia 1856 roku w Londynie, przeł. Z. Bogucki, J. Nowacki, [w:] K. Marks, F. Engels, Dzieła, t. 12, przeł. S. Filmus, Książka i Wiedza, Warszawa 1967.
  • Marks K., Engels F., Manifest komunistyczny, Książka i Wiedza, Warszawa 1951.
  • Marzec A., Widmontologia. Teoria filozoficzna i praktyka artystyczna nowoczesności, Fundacja Nowej Kultury „Bęc Zmiana”, Warszawa 2015.
  • Montag W., Spirits Armed and Unarmed: Derrida’s „Spectres of Marx”, [w:] M. Sprinker (ed.), Ghostly Demarcations: A Symposium on Jacques Derrida’s „Spectres of Marx”, Verso, London–New York 2008.
  • Nycz R. (red.), Odkrywanie modernizmu, Universitas, Kraków 2004.
  • Ochnik M., Remake. Apokalipsa popkultury, Wydawnictwo „Znak”, Kraków 2023.
  • Prawer S.S., Karl Marx and World Literature, Oxford University Press, Oxford 1976.
  • Reynolds S., Retromania. Jak popkultura żywi się własną przeszłością, przeł. F. Łobodziński, Kosmos Kosmos, Warszawa 2018.
  • Sheppard R., Problematyka modernizmu europejskiego, przeł. P. Wawrzyszko, [w:] R. Nycz (red.), Odkrywanie modernizmu, , Universitas, Kraków 2004.
  • Skrendo A., Diogenes z parasolem. O reżimie anachronizmu, „Teksty Drugie” 2023, nr 6. DOI: https://doi.org/10.18318/td.2023.6.8
  • Sprinker M. (ed.), Ghostly Demarcations: A Symposium on Jacques Derrida’s „Spectres of Marx”, Verso, London–New York 2008.
  • Stiegler B., The Neganthropocene, Open Humanities Press, London 2018.
  • Szestow L., Apoteoza niezakorzenienia. Próba myślenia adogmatycznego, przeł. J. Chmielewski, Wydawnictwo „Kontra”, Warszawa 2011.
  • Turner L., Metamodernist. Manifesto, „Metamodernism” [online, dostęp: 4 I 2025]: <http://www.metamodernism.org/>.
  • Ubertowska A., Rysa, dukt, odcisk (nie)obecności. O spektrologiach Zagłady, „Teksty Drugie” 2016, nr 2. DOI: https://doi.org/10.18318/td.2016.2.7
  • Vermeulen T., Akker R. van den, Notes on Metamodernism, „Journal of Aesthetics and Culture” 2010, vol. 2, issue 1. DOI: https://doi.org/10.3402/jac.v2i0.5677
  • Vogl J., Widmo kapitału, przeł. K. Sosnowska, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2015.
  • Williams R., Marksizm i literatura, przeł. A. Chojnacki, E. Kasperski, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1989.
  • Žižek S., Organs without Bodies. On Deleuze and Consequences, Routledge, London–New York 2004.
  • Žižek S., Rewolucja u bram. Pisma Lenina z roku 1917, przeł. J. Kutyła, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Kraków 2006.
  • Žižek S., Wprowadzenie. Pomiędzy dwiema rewolucjami, [w:] S. Žižek, Rewolucja u bram. Pisma Lenina z roku 1917, przeł. J. Kutyła, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Kraków 2006.

Downloads

Download data is not yet available.

Similar Articles

1 2 > >> 

You may also start an advanced similarity search for this article.