Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki

Tom 24 (2019): FILOZOFIA POLSKA: MIĘDZY LOKALNYM A UNIWERSALNYM

Temat numeru

Sprawozdanie z polemiki Leszka Kołakowskiego z Józefem Marią Bocheńskim na łamach „Kultury” paryskiej oraz kilka wniosków dotyczących filozofowania w ogóle

DOI: https://doi.org/10.35757/CIV.2019.24.05
Przesłane: 15 grudnia 2019
Opublikowane: 28.06.2019

Abstrakt

W artykule tym przedstawiam skróconą historię „intelektualnych kontaktów” Józefa Innocentego Marii Bocheńskiego i Leszka Kołakowskiego (pomijam młodzieńczą, ortodoksyjnie marksistowską, napisaną w 1952 roku, krytykę Kołakowskiego książki Bocheńskiego Der sowjetrussische dialektische Materialismus oraz życzliwą recenzję Bocheńskiego książki Kołakowskiego „Główne nurty Marksizmu”). Koncentruję się na zdecydowanej polemice, która pozwala dostrzec różnice filozoficznych stanowisk i „stylów filozofowania”. Zaczyna się ona sporem o znaczenie Erazma z Rotterdamu na konferencji w Rapperswillu w roku 1986; jej kontynuacją była krytyczna ocena książki Bocheńskiego Sto zabobonów. Jerzy Giedroyc w liście do Kołakowskiego zauważył: „Rzeczywiście trudno z większą elegancją zniszczyć autora. Wyobrażam sobie jaka będzie reakcja  Bocheńskiego”. Zaiste reakcja Bocheńskiego była gwałtowna, opublikował w roku następnym dwa artykuły, które były – przeważnie „nie wprost” – zdecydowaną polemiką z Kołakowskim i próbą precyzyjnego przedstawienia własnego stanowiska. Spór ten można potraktować jako ilustrację słynnego rozróżnienia Kołakowskiego na dwa typy aktywności w kulturze: kapłana i błazna.  

Bibliografia

  1. Bocheński J.M., Główne nurty marksizmu, „Kultura” 1979, nr 10.
  2. Bocheński J.M., O nawrocie w filozofii, „Kultura” 1988, nr 11.
  3. Bocheński J.M., W sprawie Bożycy, „Kultura” 1988, nr 3.
  4. Bocheński J.M., Sto zabobonów. Krótki filozoficzny słownik zabobonów, Oficyna Wydawnicza „Dajwór”, Kraków 1994.
  5. Giedroyc J., Autobiografia na cztery ręce, oprac. i posłowie K. Pomian, Czytelnik, Warszawa 1999.
  6. Giedroyc J., Kołakowski L., Listy 1957–2000, wstęp P. Kłoczkowski, oprac. i przypisy H. Citko, Warszawa 2016.
  7. Kołakowski L., Ile zabobonów?, „Kultura” 1987, nr 11.
  8. Między logiką a wiarą. Z Józefem M. Bocheńskim rozmawia Jan Parys, Noir sur Blanc, Warszawa 1995.
  9. Platon, Teajtet, przeł. W. Witwicki, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1959.

Downloads

Download data is not yet available.