Badanie terenowe ujawniło, że niektórzy więźniowie z własnej woli odbywają wyroki pozbawienia wolności w zamian za wspólnika, z którym popełnili przestępstwo. Podstawą analiz są wywiady przeprowadzone w polskich zakładach karnych. Głównym celem tekstu jest rekonstrukcja strategii które rządzą tą praktyką oraz skonfrontowanie ich z wynikami eksperymentów przeprowadzonych przez badaczy sieciowej teorii wymiany. Dodatkowym celem jest ocena przydatności tej teorii do modelowania rzeczywistych sieci wymiany. Analiza wykazała, że decyzje więźniów spełniają kryteria racjonalnego wyboru, natomiast możliwość modelowania tych zachowań zgodnie z założeniami sieciowej teorii wymiany jest ograniczona.