Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
KiS baner

Tom 67 Nr 3 (2023): Ukraina i Polska 2022 — wobec inwazji Rosji

Artykuły i rozprawy

Entuzjazm jako motywator działań pomocowych wobec uchodźców z Ukrainy: analiza związku między entuzjazmem a udzielaniem pomocy w modelu emocjonalnego wyboru

DOI: https://doi.org/10.35757/KIS.2023.67.3.4
Przesłane: 31 stycznia 2023
Opublikowane: 26 września 2023

Abstrakt

Celem badania jest odpowiedź na pytanie o znaczenie entuzjazmu w podejmowaniu działań pomocowych na rzecz ukraińskich uchodźców w pierwszych tygodniach po rosyjskiej agresji w 2022 roku. Zbadano, w jaki sposób przekonania i postawy dotyczące imigracji, Ukraińców, zachowań pomocowych otoczenia i ekspozycja na informacje o sytuacji na Ukrainie i uchodźcach wiązały się z entuzjazmem i udzielaniem pomocy uchodźcom. W artykule zaproponowano nową konceptualizację i operacjonalizację pojęcia entuzjazmu. Jako punkt wyjścia do skonstruowania modelu empirycznego wykorzystano koncepcję emocjonalnego wyboru Jona Elstera. Zmiennymi wyjaśnianymi były pomoc finansowa i pomoc rzeczowa. Efekt entuzjazmu był kontrolowany przez zmienne społeczno-demograficzne a także zmienne świadomościowe. W analizach wykorzystano regresję logistyczną przeprowadzoną na danych z autorskiego badania CAWI obejmującego ogólnopolską próbę 1041 dorosłych Polaków. Wnioski potwierdzają użyteczność modelu teoretycznego, a także zastosowanej konceptualizacji oraz operacjonalizacji entuzjazmu. Zauważono różnice między czynnikami sprzyjającymi pomocy rzeczowej i finansowej. Ponadto, zidentyfikowano nowe kierunki badań nad entuzjazmem i jego rolą w wyjaśnianiu zjawisk społecznych.  

Bibliografia

  1. Ajzen Icek, 1991, The Theory of Planned Behavior, „Organizational Behavior and Human Decision Processes”, t. 50(2), s. 179–211 (https://doi.org/10.1016/0749-5978(91)90020-T).
  2. Asch Salomon, 1940, Studies in the Principles of Judgments and Attitudes: II. Determination of Judgments by Group and by Ego Standards, „The Journal of Social Psychology”, t. 12(2), s. 433–465 (https://doi.org/10.1080/00224545.1940.9921487).
  3. Bai Guiyu, Wang Wenjuan, Wang Xinxin, 2022, Research on the Influence of Technological Innovation Enthusiasm on Innovation Performance from the Perspective of Nonlinearity—Empirical Evidence from Chinese Listed Firms, „Sustainability”, 14(16) 10154 (https://doi.org/10.3390/su141610154).
  4. Boudon Raymond, 2001, The Origins of Values, Transaction Publishers, New Brunswick–London.
  5. Boudon Raymond, 2008, How Can Axiological Feelings Be Explained?, „International Review of Sociology”, t. 18(3), s. 349–364.
  6. Bożewicz Marta, 2018, Kobiety i mężczyźni w domu. Komunikat z badań, nr 127/2018, Centrum Badania Opinii Społecznej.
  7. Burić Irena, 2019, The Role of Emotional Labor in Explaining Teachers’ Enthusiasm and Students’ Outcomes: A Multilevel Mediational Analysis, „Learning and Individual Differences”, t. 70, s. 12–20 (https://doi.org/10.1016/j.lindif.2019.01.002).
  8. Chater Nick i in., 2010, Bayesian Models of Cognition, „Wiley Interdisciplinary Reviews: Cognitive Science”, t. 1(6), s. 811–823 (https://doi.org/10.1002/wcs.79).
  9. Christakis Nicholas A., Fowler James H., 2013, Social Contagion Theory: Examining Dynamic Social Networks and Human Behavior, „Statistics in Medicine”, t. 32(4), s. 556–577 (https://doi.org/10.1002/sim.5408).
  10. Cialdini Robert B., Goldstein Noah J., 2004, Social Influence: Compliance and Conformity, „Annual Review of Psychology”, t. 55, s. 591–621 (https://doi.org/10.1146/annurev.psych.55.090902.142015).
  11. Elster Jon, 2009, Emotions, w: Peter Hedström, Peter Bearman (red.), The Oxford Handbook of Analytical Sociology, Oxford University Press, s. 51–71.
  12. Elster Jon, 2015, Explaining Social Behavior: More Nuts and Bolts for the Social Sciences, Cambridge University Press, Cambridge.
  13. Elster Jon, 2021, Enthusiasm and Anger in History, „Inquiry: An Interdisciplinary Journal of Philosophy”, t. 64(3), s. 249–307 (https://doi.org/10.1080/0020174x.2020.1821961).
  14. Feliksiak Michał, 2022, Polacy wobec uchodźców z Ukrainy. Komunikat z badań, nr 62/2022), Centrum Badania Opini Społecznej.
  15. Feliksiak Michał, Roguska Beata, 2022, Polacy wobec rosyjskiej inwazji na Ukrainę. Komunikat z badań, nr 38/2022, Centrum Badania Opini Społecznej.
  16. Fenves Peter, 1997, The Scale of Enthusiasm, „Huntington Library Quarterly”, t. 60(1/2), s. 117–152 (https://doi.org/10.2307/3817834).
  17. Festinger Leon, 2007, Teoria dysonansu poznawczego, tłum. Julitta Rydlewska, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
  18. Freese Jeremy, 2009, Preferences, w: Peter Hedström, Peter Bearman (red.), The Oxford Handbook of Analytical Sociology, Oxford University Press, s. 94–114.
  19. Frierson Patrick, Guyer Paul (red.), 2011, Kant: Observations on the Feeling of the Beautiful and Sublime and Other Writings, Cambridge University Press, Cambridge, s. 203–218 (https://doi.org/10.1017/CBO9780511976018.008).
  20. Geoghegan Hilary, 2013, Emotional Geographies of Enthusiasm: Belonging to the Telecommunications Heritage Group, „Area”, t. 45(1), s. 40–46 (https://doi.org/10.1111/j.1475-4762.2012.01128.x).
  21. Greenson Ralph R., 1962, On Enthusiasm, „Journal of the American Psychoanalytic Association”, t. 10(1), s. 3–21 (https://doi.org/10.1177/000306516201000101).
  22. Harmon-Jones Eddie, 2012, A Cognitive Dissonance Theory Perspective on the Role of Emotion in the Maintenance and Change of Beliefs and Attitudes, w: Nico H. Frijda, Antony S. R. Manstead, Sacha Bem (red.), Emotions and Beliefs: How Feelings Influence Thoughts, Cambridge University Press, Cambridge, s. 185–212.
  23. Hart William i in., 2009, Feeling Validated versus Being Correct: A Meta-Analysis of Selective Exposure to Information, „Psychological Bulletin”, t. 135(4), s. 555–588 (https://doi.org/10.1037/a0015701).
  24. Heinicke Franziska, König-Kersting Christian, Schmidt Robert, 2022, Injunctive vs. Descriptive Social Norms and Reference Group Dependence, „Journal of Economic Behavior and Organization”, t. 195, s. 199–218 (https://doi.org/10.1016/j.jebo.2022.01.008).
  25. Jackson Matthew O., 2010, Social and Economic Networks, Princeton University Press, Princeton.
  26. Kant Immanuel, 2004, Krytyka władzy sądzenia, tłum. Jerzy Gałecki, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
  27. Keizer Kees, Lindenberg Siegwart, Steg Linda, 2008, The Spreading of Disorder, „Science”, t. 322(5908), s. 1681–1685 (https://doi.org/10.1126/science.1161405).
  28. Keller Melanie M. i in., 2016, Teacher Enthusiasm: Reviewing and Redefining a Complex Construct, „Educational Psychology Review”, t. 28(4), s. 743–769 (https://doi.org/10.1007/s10648-015-9354-y).
  29. Knobloch-Westerwick Silvia, 2015, Choice and Preference in Media Use: Advances in Selective Exposure Theory and Research, Routledge, London.
  30. Kruglanski Arie W., Jasko Katarzyna, Friston Karl, 2020, All Thinking is “Wishful” Thinking, „Trends in Cognitive Sciences”, t. 24(6), s. 413–424 (https://doi.org/10.1016/j.tics.2020.03.004).
  31. Kuha Jouni, 2004, AIC and BIC: Comparisons of Assumptions and Performance, „Sociological Methods & Research”, t. 33(2), s. 188–229 (https://doi.org/10.1177/0049124103262065).
  32. Kunter Mareike i in., 2011, Teacher Enthusiasm: Dimensionality And Context Specificity, „Contemporary Educational Psychology”, t. 36(4), s. 289–301 (https://doi.org/10.1016/j.cedpsych.2011.07.001).
  33. Lindenberg Siegwart, Steg Linda, 2007, Normative, Gain and Hedonic Goal Frames Guiding EnvirOn mental Behavior, „Journal of Social Issues”, t. 63(1), s. 117–137 (https://doi.org/10.1111/j.1540-4560.2007.00499.x).
  34. Loewenstein George, Schkade David, 1999, Wouldn’t It Be Nice? Predicting Future Feelings, w: Daniel Kahneman, Ed Diener, Norbert Schwarz (red.), Well-being: The Foundations of Hedonic Psychology, Russell Sage Foundation, Chicago, s. 85–105.
  35. Marcus George E., Mackuen Michael B., 1993, Anxiety, Enthusiasm, and the Vote: The Emotional Underpinnings of Learning and Involvement During Presidential Campaigns, „The American Political Science Review”, t. 87(3), s. 672–685 (https://doi.org/10.2307/2938743).
  36. Matuszewski Paweł, 2015, Techniki redukowania efektu oczekiwań społecznych w pytaniach o frekwencję wyborczą, „Studia Politologiczne”, t. 37, s. 312–333.
  37. Mood Carina, 2010, Logistic Regression: Why We Cannot Do What We Think We Can Do, and What We Can Do About It, „European Sociological Review”, t. 26(1), s. 67–82 (https://doi.org/10.1093/esr/jcp006).
  38. Ossowska Maria, 1947, Egoizm i altruizm a typy stosunków społecznych, „Przegląd Socjologiczny”, t. 9(1–4), s. 63–72.
  39. Pierce Tamarha, Lydon John E., Yang Seungmi, 2001, Enthusiasm and Moral Commitment: What Sustains Family Caregivers of Those with Dementia, „Basic and Applied Social Psychology”, t. 23(1), s. 29–41 (https://doi.org/10.1207/S15324834BASP2301_3).
  40. Poggi Isabella, 2007, Enthusiasm and Its Contagion: Nature and Function, w: Ana Paiva, Rui Prada,
  41. Rosalind W. Picard (red.), Affective Computing and Intelligent Interaction, Springer, s. 410–421 (https://doi.org/10.1007/978-3-540-74889-2_36).
  42. Punia Poonam, Bala Manju, 2021, Development and Validation of Teacher Enthusiasm Scale, „Polish Psychological Bulletin”, t. 52(1), s. 117–129 (doi: 0.24425/ppb.2021.136822).
  43. Purwanto Bernardinus M., Rostiani, Rokhima, 2022, The Influence of Enthusiasm and Personal Constraints on the Intention to Continue Volunteering in an Uncertain and Turbulent Environment, „International Review on Public and Nonprofit Marketing” (https://doi.org/10.1007/s12208-022-00349-z).
  44. Scovil Jonathan, 2023, Polacy wobec wojny na Ukrainie i ukraińskich uchodźców. Komunikat z badań, nr 12/2023, Centrum Badania Opinii Społecznej.
  45. Turner Jonathan H., 2000, On the Origins of Human Emotions: A Sociological Inquiry into the Evolution of Human Affect, Stanford University Press, Stanford.
  46. Weber Max, 2002, Gospodarka i społeczeństwo. Zarys socjologii rozumiejącej, tłum. Dorota Lachowska, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Downloads

Download data is not yet available.