Abstrakt
Celem pierwszej części tekstu jest prezentacja koncepcji narkokapitalizmu jako ramy interpretacyjnej dla analizy masowych zjawisk. Druga część jest ilustracją zastosowania koncepcji narkokapitalizmu w analizie społeczeństwa polskiego. Koncepcja narkokapitalizmu Laurenta de Suttera może być uznana za opis nowego mechanizmu biopolityki, regulującej już nie, jak pierwotnie zakładał Michel Foucault, jakość życia mas, lecz ich zdolności do sprostania wymaganiom systemu kapitalistycznego, nastawionego na produkcję. Narkokapitalizm czyni to, normalizując praktyki przyjmowania substancji znieczulających, które powodują anhedonię, oraz pobudzających, które mają na celu rozszerzenie granic wydajności ludzkiej. W ten sposób pobudzanie i znieczulanie, będące samonapędzającymi się mechanizmami, przenikają do codzienności i stanowią mechanizm nowej biopolityki analizowany przez Nikolasa Rose.
Bibliografia
- Agamben Giorgio, 2008, Homo sacer: suwerenna władza i nagie życie, tłum. Mateusz Salwa, Prószyński i S-ka, Warszawa.
- Balsamo Anne, 1996, Technologies of the Gendered Body, Duke University Press, Durham.
- Braidotti Rosi, 2008, Biopolityka i nekropolityka. Refleksje nad etyką trwałości, tłum. Ewa Charkiewicz, portal „Ekologia i sztuka” (http://www.ekologiasztuka.pl/pdf/f0045braidotti.pdf [dostęp: 03.04.2025]).
- Derrida Jacques, 2004, Struktura, znak i gra w dyskursie nauk humanistycznych, tłum. Krzysztof Kłosiński, w: Jacques Derrida, Pismo i różnica, Wydawnictwo KR, Warszawa.
- de Sutter Laurent, 2017, Narcocapitalism. Life in the Age of Anaesthesia, tłum. Barnaby Norman, Polity Press, Cambrigde.
- Foucault Michel, 1998, Trzeba bronić społeczeństwa. Wykłady w Collège de France, tłum. Małgorzata Kowalska, Wydawnictwo KR, Warszawa.
- Fox Nick, Ward Katie, 2008, Pharma in the Bedroom… and the Kitchen…. The Pharmaceuticalisation of Daily Life, „Sociology of Health & Illness”, t. 30(6), s. 856–868.
DOI: https://doi.org/10.1111/j.1467-9566.2008.01114.x
- Ghiabi Maziyar, 2022, Critique of Everyday Narco-capitalism, „Third Word Quarterly”, t. 43(11), s. 2557–2576.
DOI: https://doi.org/10.1080/01436597.2022.2053776
- Han Byung-Chul, 2017, Psychopolitics. Neoliberalism and Technologies of Power, tłum. Erik Butler, Verso, London.
- Herer Michał, 2025, Nowoczesność na haju. Kapitalizm, mieszczaństwo i użytek z narkotyków, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa.
- Jędrzejko Krzysztof, Roszczyk Wojciech, 2010, Lekomania – przyczyny i konsekwencje, w: Mariusz Jędrzejko, Dariusz Sarzała (red.), Człowiek i uzależnienia, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa, s. 91–116.
- Krajewski Marek, 2016, Wprowadzenie. Zmęczenie: produktywny problem nowoczesności, „Kultura Współczesna. Teoria, Interpretacje, Praktyka”, nr 3(91), s. 9–22.
- Krajewski Marek, 2023, Praktyki dyskretne w mieście na przykładzie skrytego spożywania „małpek”, w: Aleksandra Krupa-Ławrynowicz, Katarzyna Orszulak-Dudkowska (red.), Miasto mozaika. Opis kulturowy, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, s. 65–94.
DOI: https://doi.org/10.18778/8331-408-2.06
- Lemke Thomas, 2010, Biopolityka, tłum. Tomasz Dominiak, Wydawnictwo Sic!, Warszawa.
- Mbembe Achille, 2003, Necropolitics, „Public Culture”, t. 15(1), s. 11–40.
DOI: https://doi.org/10.1215/08992363-15-1-11
- Nosal Przemysław, 2016, Utopia niezmęczenia, „Kultura Współczesna. Teoria, Interpretacje, Praktyka”, nr 3, s. 36–51.
- Nutt David, 2021, Narkotyki bez paniki. Co trzeba wiedzieć o legalnych i nielegalnych środkach psychoaktywnych, tłum. Maciej Lorenc, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa.
- Preciado B. Paul, 2021, Testo ćpun. Seks, narkotyki i biopolityka w dobie farmakopornografii, tłum. Sławomir Królak, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa.
- Rose Nikolas, 2011, Polityka życia samego, tłum. Agnieszka Kowalczyk, Maciej Szlinder, „Praktyka Teoretyczna”, nr 2–3, s. 187–209.
DOI: https://doi.org/10.14746/prt.2011.3.8
- Rowicka Magdalena, Postek Sławomir, Zin-Sędek Marta, 2021, Wzory konsumpcji alkoholu w Polsce. Raport z badań kwestionariuszowych 2020 r., Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych (https://www.parpa.pl/images/wzorykonsumpcji 2020.pdf [dostęp: 08.12.2024]).
- Sztompka Piotr, 2023, Wiarygodność. Sekret dobrych relacji, Znak Horyzont, Kraków.
- Ulatowska-Szostak Ewa, 2008, Wpływ reklamy na zakup leków, parafarmaceutyków i preparatów witaminowych w opiniach klientów aptek — porównanie lat 2002 i 2007, „Problemy Higieny i Epidemiologii”, nr 3, s. 441–444.
Downloads
Download data is not yet available.
