Tom 75 Nr 2 (2022): Dezinformacja i operacje wpływu
Dezinformacja i operacje wpływu
NATO a dezinformacja. Siedem dekad doświadczeń
Abstrakt
Rosyjska dezinformacja wymierzona w NATO poprzedza powstanie tej organizacji w 1949 r. Przez ponad siedemdziesiąt lat istnienia Sojuszu kampanie informacyjne Moskwy były konsekwentnie kierowane przeciwko spójności NATO, bezpieczeństwu politycznemu państw demokratycznych, społeczeństwu obywatelskiemu oraz wolności wyboru opartej na wiedzy i zaufaniu publicznym, a w kategoriach wojskowych – przeciwko wiarygodnemu odstraszaniu i kolektywnej obronie. Dezinformację traktowano jako substytut gorącego konfliktu i asymetryczną taktykę wzmacniania wpływu innych sposobów rywalizacji z Zachodem. Kolejne dekady potwierdziły ciągłość rosyjskich celów strategicznych i miejsce aktywnych działań w arsenale Moskwy. Lata te ukształtowały również modus operandi strategicznej komunikacji NATO, opartej na zweryfikowanych, prawdziwych i aktualnych informacjach. Obecnie masowość, szybkość i nowoczesne technologie w służbie rosyjskiej dezinformacji (i w coraz większym stopniu chińskiej) spowodowały intensyfikację działań NATO w tym obszarze. Postrzeganie zagrożenia dezinformacją jako autonomicznego wyzwania i elementu złożonych scenariuszy hybrydowych realizowanych przez zachodnich adwersarzy podkreślane jest od czasu nielegalnej aneksji Krymu przez Rosję w 2014 r. w dokumentach strategicznych NATO, w tym w najnowszej edycji koncepcji strategicznej (2022).
Bibliografia
- Baumann M., Propaganda fights and disinformation campaigns: the discourse on information warfare in Russia-West relations, „Contemporary Politics” 2020, vol. 26, No. 3, doi: 10.1080/13569775.2020.1728612.
- Bryjka F., Wojny zastępcze, Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, Warszawa 2021.
- Chłoń T., NATO and countering disinformation. The need for a more proactive approach from the member states, „Globsec” [online], 16 V 2022 [dostęp: 17 VI 2022]: .
- Disinformation, narratives and memory politics in Russia and Belarus, ed. A. Legucka, R. Kupiecki, Routledge, London 2022.
- Documents talk. NATO–Russia relations after the Cold War, ed. R. Kupiecki, M. Menkiszak, Polish Institute of International Affairs, Warsaw 2020.
- Foreign Service Dispatch 116 of September 8, 1952, US Embassy Moscow, The Soviet Union and the Atlantic Pact, [w:] G. F. Kennan, Memoirs 1950–1963, Little Brown, Boston 1971.
- Galeotti M., Controlling chaos. How Russia manages its political war in Europe, European Council of Foreign Relations, 1 IX 2017: [dostęp: 23 VI 2022].
- Galeotti M., The „Gerasimov Doctrine” and Russian non-linear war, „In Moscow’s Shadows” [online], 7 X 2015 [dostęp: 14 VI 2022]: .
- Galeotti M., The mythical „Gerasimov Doctrine” and the language of threat, „Critical Studies on Security” 2019, vol. 7, No. 2, doi: 10.1080/21624887.2018.1441623.
- Galeotti M., Russian political war. Moving beyond the hybrid, Routledge, London–New York 2019.
- Gerrits A. W. M., Disinformation in international relations. How important is it?, „Security and Human Rights” 2018, vol. 29, doi: 10.1163/18750230-02901007.
- Giles K., Handbook of Russian information warfare, NATO Defence College, Rome 2016 (Fellowship Monograph, 9): [dostęp: 11 IV 2022].
- Giles K., Seaboyer A., The Russian information warfare construct, Royal Military College, Kingston, March 2019: <https://cradpdf.drdc-rddc.gc.ca/pdfs/unc341/p811007_a1b.pdf> [dostęp: 22 VII 2022].
- Kennan G. F., Memoirs 1950–1963, Little Brown, Boston 1971.
- Kucharski L., Russian multi-domain strategy against NATO. Information, confrontation and US forward-deployed nuclear weapons in Europe, U.S. Department of Energy, Office of Scientific and Technical Information, 2018, doi: 10.2172/1635758: [dostęp: 4 VII 2022].
- Kupiecki R., „Mit założycielski” polityki zagranicznej Rosji, „Sprawy Międzynarodowe” 2019, t. 72, nr 4, doi: 10.35757/sm.2019.72.4.03.
- Kupiecki R., Siła i solidarność. Strategia NATO 1949–1989, Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, Warszawa 2012.
- Kupiecki R., Bryjka F., Chłoń T., Dezinformacja międzynarodowa. Pojęcie, rozpoznanie, przeciwdziałanie, Wydawnictwo Naukowe „Scholar”, Warszawa 2022.
- Kux D., Soviet active measures and disinformation. Overview and assessment, „Parameters” 1985, No. 4.
- Lanoszka A., Disinformation in international politics, „European Journal of International Security” 2019, vol. 4, issue 2, doi: 10.1017/eis.209.6.
- Najzer B., The hybrid age. International security in the era of hybrid warfare, Bloomsbury Publishing, London 2020.
- NATO strategy documents 1949–1969, ed. G. D. Pedlow, Historical Office SHAPE, NATO International Staff Central Archives, Brussels 1997.
- Nimmo B., Anatomy of an info-war. How Russia’s propaganda machine works and how to counter it, „Stop Fake” [online], 19 V 2015 [dostęp: 22 VII 2022]: .
- Pacepa I. M., Rychlak J. R., Dezinformacja: były szef wywiadu ujawnia metody dławienia wolności, zwalczania religii i wspierania terroryzmu, przeł. M. Machnik, Editio, Gliwice 2015.
- Paul Ch., Matthews M., The Russian „firehose of falsehood” propaganda model. Why it might work and options to counter it, RAND Corporation, 2016, doi: 10.7249/pe198: [dostęp: 23 VII 2022].
- Radin A., Demus A., Marcinek K., Understanding Russian subversion. Patterns, threat and responses, RAND Corporation, 2020, doi: 10.7249/pe331: [dostęp: 19 VII 2022].
- Rid T., Wojna informacyjna, przeł. M. Tyl, Bellona, Warszawa 2020.
- Sorrels C. A., Soviet propaganda campaign against NATO, US Arms Control and Disarmament Agency, Washington DC, October 1983: [dostęp: 21 VII 2022].
- Szymański P., Towards greater resilience: NATO and the EU on hybrid threats, Centre for Eastern Studies, Warsaw 2020 (osw Commentary, 328).
- Treverton G., Thvedt A., Chen A. R., Lee K., McCue M., Addressing hybrid threats, Swedish Defense University, Stockholm 2018.
- Ünver A., Kurnaz A., Securitization of disinformation in NATO’s lexicon. Computational text analysis, „All Azimuth. A journal of foreign policy and peace”, 21 II 2022 [preprint]: [dostęp: 25 VII 2022].
- Volkoff V., Dezinformacja. Oręż wojny, przeł. A. Arciuch, Delikon, Warszawa 1991.
- Volkoff V., Petite histoire de la désinformation. Du cheval de troie à internet, le rocher, Éditions du Rocher, Paris 1999.
- Wilson A., Four types of Russian propaganda, „Aspen Review” [online], 15 III 2017 [dostęp: 20 VII 2022]: .
- Wojnowski M., Zarządzanie refleksyjne jako paradygmat rosyjskich operacji informacyjno-psychologicznych w XXI w., „Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego” 2015, nr 12.
- Zandee D., Meer S. van der, Stoetman A., Countering hybrid threats. Steps for improving EU–NATO cooperation, Clingendael, October 2021 (Clingendael Report): <https://www.clingendael.org/pub/2021/countering-hybrid-threats/> [dostęp: 3 VII 2022].
Downloads
Download data is not yet available.