Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
SP baner

Tom 46 Nr 2 (2018)

Społeczeństwo

Podwójne życie patriotyzmu w świadomości społecznej. Pomiędzy uniwersalizmem a partykularyzmem

DOI: https://doi.org/10.35757/STP.2018.46.2.05
Przesłane: 24 kwietnia 2025
Opublikowane: 20 czerwca 2018

Abstrakt

This article has two goals. The first one is to sketch areas in which there is interest in patriotism as a social phenomenon, which is important for collective and individual identity. The goal is achieved by referring to various concepts and theories which perceive patriotism in the context of other phenomena focusing on the state, nation and society. This goal, however, is only an introduction to and the basis for attaining the second goal, which is to make an empirical reflection on the current state of social awareness in the area of understanding and perception of patriotism. This goal is achieved by analysing research dedicated to this problem and conducted by Collegium Civitas and the Centre for Public Opinion Research (CBOS) in 2017. The research concerned three key aspects of the phenomenon of patriotism: a) the way in which respondents understand the concepts of ‘patriotism’ and ‘nationalism’; b) the manner in which the relationship between the concepts of ‘patriotism’ and ‘nationalism’ is understood (as an antagonistic or compatible relationship); c) types of behaviours considered by the respondents to be patriotic.

Bibliografia

  • Beylin M., Spory pamięci. Analiza debaty prasowej, [w:] Rytualny chaos. Studium dyskursu publicznego, M. Czyżewski, S. Kowalski, A. Piotrowski (red.), Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2010, s. 228–229.
  • Bocheński A., Dzieje głupoty w Polsce, „Czytelnik”, Warszawa 1984.
  • Bocheński A., Rzecz o psychice narodu polskiego, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1986.
  • Bocheński J.M., O patriotyzmie, [w:] J. Sadowski (red.), Oblicza patriotyzmu, Wydawnictwo WAM, Kraków 2009.
  • Boski P., Pryncypializm i pragmatyzm, czyli o skuteczności i moralności polityków, [w:] Etyka i polityka, E. Nowicka-Włodarczyk (red.), Fundacja „Międzynarodowe Centrum Rozwoju Demokracji”, Kraków 1998, s. 69–73.
  • Brzozowska M., Patriotyzm i nacjonalizm w polskim dyskursie ideologicznym, „Etnolingwistyka” 2009, nr 21, s. 103–120, <http://bazhum.muzhp.pl/media//files/Etnolingwistyka/Etnolingwistyka-r2009-t21/Etnolingwistyka-r2009-t21-s103-120/Etnolingwistykar2009-t21-s103-120.pdf>.
  • Bystroń J.S., Pojęcie narodu w socjologii polskiej, „Rok Polski” 1916, nr 4.
  • Bystroń J.S., Megalomania narodowa, Wydawnictwo „Książka i Wiedza”, Warszawa 1995 (na podst. wydania z 1935 r.).
  • Chałasiński J., Kultura i naród. Studia i szkice, Spółdzielnia Wydawniczo-Handlowa „Książka i Wiedza”, Warszawa 1968.
  • Czarnowski S., Dzieła, t. 3 i 4, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1956.
  • Dziewanowski K., Złom żelazny, śmiech pokoleń, „Libella”, Paryż 1987.
  • Handbook of Patriotism, M. Sardoč (ed.), Springer Nature Switzerland, Cham 2019.
  • Karpiński J., Romantyzm i realizm, w: J. Karpiński, Ustrój komunistyczny w Polsce, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Przedsiębiorczości i Zarządzania im. Leona Koźmińskiego, Warszawa 2005, s. 181–186.
  • Karpiński W., Król M., Sylwetki polityczne XIX wieku, Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak”, Kraków 1974.
  • Kisielewski S., Polityka i sztuka, Wydawnictwo Eugeniusza Kuthana, Kraków 1949.
  • Kłoskowska A., „Charakter narodowy” a osobowość we współczesnej problematyce badań społecznych, „Kultura i Społeczeństwo” 1957, nr 1, s. 108–113.
  • Kłoskowska A., Oblicza polskości, Uniwersytet Warszawski, Warszawa 1990.
  • Kula M., Narodowe i rewolucyjne, „Aneks”, Londyn – Warszawa 1991.
  • Kłoskowska A., Kultury narodowe u korzeni, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1996.
  • Kurczewska J., Patriotyzm społeczeństwa polskiego lat 90. – między wspólnotą kultury a wspólnotą obywateli, [w:] Elementy nowego ładu, H. Domański, A. Rychard (red.), Instytut Filozofii i Socjologii PAN, Warszawa 1997, s. 423–424.
  • Kurczewska J. (red.), Kultura narodowa i polityka, „Oficyna Naukowa”, Warszawa 2000.
  • Kurczewska J., Patriotyzm(y) polskich polityków. Z badań nad świadomością liderów partyjnych lat dziewięćdziesiątych, Instytut Filozofii i Socjologii PAN, Warszawa 2002, s. 274.
  • Lewandowski E., Charakter narodowy Polaków i innych, „Aneks”, Londyn 1995.
  • Lipski J.J., Dwie ojczyzny – dwa patriotyzmy. Uwagi o megalomanii narodowej i ksenofobii Polaków, Niezależna Oficyna Wydawnicza NOWA, Warszawa 1981, <http://otwarta.org/wp-content/uploads/2011/11/JLipski-Dwie-ojczyzny-dwa-patriotyzmy-lekkie3.pdf>.
  • Michnik A., Szanse polskiej demokracji, „Aneks”, Londyn 1984.
  • Mocek S., Style politycznego myślenia i działania. Perspektywa historyczna i wyzwania współczesności, „Studia Polityczne” 2004, nr 16, s. 255–290.
  • Ossowska M., Wzór demokraty; cnoty i wartości, „Daimonion”, Lublin 1992.
  • Ossowski S., Dzieła t. 2, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1962
  • Ossowski S., Dzieła t. 3, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1967.
  • Parsons T., System społeczny, przeł. M. Kaczmarczyk, Zakład Wydawniczy „Nomos”, Kraków 2009, s. 55, 71, 220.
  • Szacki J., Tradycja. Przegląd problematyki, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1971, s. 17.
  • Szczepański J., Rozważania o Rzeczypospolitej, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1971, s. 25.
  • Sztompka P., Trauma wielkiej zmiany. Społeczne koszty transformacji, Instytut Studiów Politycznych PAN, Warszawa 2000.
  • Tazbir J., Dyskusja historyków i socjologów, „Kultura i Społeczeństwo” 1992, nr 1, s. 146.
  • Walicki A., Tradycje polskiego patriotyzmu, „Aneks” 1985, nr 40, <https://aneks.kulturaliberalna.pl/wp-content/uploads/2016/02/40-walicki-With-Watermark.pdf>.
  • Walicki A., Trzy patriotyzmy: trzy tradycje polskiego patriotyzmu i ich znaczenie współczesne, Res Publica, Warszawa 1991.
  • Wnuk-Lipiński E., Fundamentalizm a pragmatyzm: dwa typy reakcji na radykalną zmianę społeczną, „Kultura i Społeczeństwo” 1994, nr 1, s. 3–13.
  • Woźniakowski H., Patriotyzm aktualnego etapu, „Znak” 2010, nr 664, <http://www.miesiecznik.znak.com.pl/6642010henryk-wozniakowskipatriotyzm-aktualnego-etapu/>
  • Ziółkowski M., Pragmatyzacja świadomości społeczeństwa polskiego, „Kultura i Społeczeństwo” 1995, nr 4, s. 12–24.
  • Znaniecki F., Współczesne narody, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1990.

Downloads

Download data is not yet available.