Praca interakcyjna nad tożsamością drugiego, czyli o taktykach wzajemnego „wychowywania się” przez osoby doświadczające bezdomności


Abstrakt

This article contains a partial report on ethnographic research conducted among homeless people who live in the streets outside the system of institutional aid or are staying in a hostel they created themselves. The study, carried out according to the principles of an interpretive orientation, created an opportunity to learn the views of the homeless people. It describes manifestations of engagement on behalf of the hostel in which they live and of a special type of work they undertake – interactive work on one another’s identity, which they refer to as mutual “education” – as well as involvement in the form of “doing nothing.”


Słowa kluczowe

tożsamość; bezdomność; praca interakcyjna; interakcjonizm symboliczny

Blumer Herbert, 1984, Społeczeństwo jako symboliczna interakcja, tłum. Grażyna Woroniecka, w: Edmund Mokrzycki (red.), Kryzys i schizma, t. 1: Antyscjentystyczne tendencje w socjologii współczesnej, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa, s. 71–86.

Blumer Herbert, 2007, Interakcjonizm symboliczny: perspektywa i metoda, tłum. Grażyna Woroniecka, Nomos, Kraków.

Błeszyńska Katarzyna, 2001, Niepełnosprawność a struktura identyfikacji społecznych, Wydawnictwo Akademickie Żak, Warszawa.

Bokszański Zbigniew, 1989, Tożsamość, interakcja, grupa. Tożsamość jednostki w perspektywie teorii socjologicznej, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.

Brittan Arthur, 1977, The Privatised World, Routledge and Kegan Paul, London.

Charmaz Kathy, 2009, Teoria ugruntowana. Praktyczny przewodnik po analizie jakościowej, tłum. Barbara Komorowska, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Giddens Anthony, 2001, Nowe zasady metody socjologicznej. Pozytywna krytyka socjologii interpretatywnych, tłum. Grażyna Woroniecka, Nomos, Kraków.

Glaser Barney G., Strauss Anselm L., 1964, Awareness Contexts and Social Interaction, „American Sociological Review”, t. 29(5), s. 669–679.

Glaser Barney G., Strauss Anselm L., 2006, Konteksty świadomości i interakcja społeczna, w: Aleksandra Jasińska-Kania, Lech M. Nijakowski, Jerzy Szacki, Marek Ziółkowski (red.), Współczesne teorie socjologiczne, Scholar, Warszawa.

Glaser Barney G., Strauss Anselm L., 2009 [1967], Odkrywanie teorii gruntowanej. Strategie badania jakościowego, tłum. Marek Gorzko, Nomos, Kraków.

Goffman Erving, 2000, Człowiek w teatrze życia codziennego, tłum. Helena Datner-Śpiewak, Paweł Śpiewak, Wydawnictwo KR, Warszawa.

Goffman Erving, 2005, Piętno. Rozważania o zranionej tożsamości, tłum. Aleksandra Dzierżyński, Joanna Tokarska-Bakir, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.

Goffman Erving, 2006, Rytuał interakcyjny, tłum. Anna Szulżycka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Goffman Erving, 2011, Instytucje totalne. O pacjentach szpitali psychiatrycznych i mieszkańcach innych instytucji totalnych, tłum. Olena Waśkiewicz, Jacek Łaszcz, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Sopot.

Granosik Mariusz, 2006, Profesjonalny wymiar pracy socjalnej, Biblioteka Pracownika Socjalnego, Katowice.

Gulczyńska Anita, 2013, „Chłopaki z dzielnicy”. Studium społeczno-pedagogiczne z perspektywy interakcyjnej, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.

Hewitt John P., 1976, Self and Society: A Symbolic Interactionist Social Psychology, Allyn and Bacon, Boston.

Konecki Krzysztof T., 2007, Procesualne ujęcie organizacji. Organizacje, struktury, procesy i tożsamości, w: Krzysztof T. Konecki, Piotr Chomczyński (red.), Zarządzanie organizacjami. Organizacja jako proces, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.

Kostrzyńska Małgorzata, 2010, W jaki sposób świat „obcych” staje się światem „swoich”?. „Praca Socjalna”, nr 4, s. 54–68.

Kostrzyńska Małgorzata, 2018, Stowarzyszanie się „wykluczonych”. Przykład bezdomności, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.

Łukowski Wojciech, 2012, Partycypacja, czyli o trudnościach w dzieleniu się władzą, „Zoon Politikon”, nr 3, s. 33–52.

Melchior Małgorzata, 1990, Społeczna tożsamość jednostki, Uniwersytet Warszawski, Warszawa.

Oliwa-Ciesielska Monika, 2004, Piętno nieprzypisania. Studium o wyizolowaniu bezdomnych, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.

Radlińska Helena, 1961, Pedagogika społeczna, Ossolineum, Warszawa.

Rakowski Tomasz, 2009, Łowcy, zbieracze, praktycy niemocy. Etnografia człowieka zdegradowanego, słowo/obraz terytoria, Gdańsk.

Snow David A., Anderson Leon, 1987, Identity Work Among the Homeless: The Verbal Construction and Avowal of Personal Identities, „American Journal of Sociology”, t. 92(6), s. 1336–1371.

Strauss Anselm L., 2013 [1969], Zwierciadła i maski. W poszukiwaniu tożsamości, tłum. Agnieszka Hałas. Nomos, Kraków.

Strauss Anselm L., Fagerhaugh Shizuko, Suczek Barbara, Wiener Carolyn L., 1985, Social Organization of Medical Work, The University of Chicago Press. Chicago.

Wujcicka Małgorzata, 2008, „Przeszkody w procesie włączania społecznego bezdomnych mężczyzn z perspektywy badanych”, niepublikowana praca magisterska, biblioteka Wydziału Nauk o Wychowaniu UŁ.

Pobierz

Opublikowane : 2020-01-30


Kostrzyńska, M. (2020). Praca interakcyjna nad tożsamością drugiego, czyli o taktykach wzajemnego „wychowywania się” przez osoby doświadczające bezdomności. Kultura I Społeczeństwo, 64(1), 223-241. https://doi.org/10.35757/KiS.2020.64.1.10

Małgorzata Kostrzyńska  malgorzata.kostrzynska@uni.lodz.pl
Uniwersytet Łódzki  Polska
https://orcid.org/0000-0003-3635-9771