Między neorewizjonistycznym realizmem neoklasycznym a pragmatyzmem. Polityka zagraniczna Likudu pod przywództwem Benjamina Netanjahu
Abstrakt
Neorewizjonizm to termin zaproponowany przez Ilana Pelega i Paula Shauma na określenie ideologii zapoczątkowanej przez Menachema Begina i kontynuowanej przez Icchaka Szamira oraz Benjamina Netanjahu. Odwołuje się ona do rewizjonizmu Włodzimierza Żabotyńskiego z naciskiem na państwo jako głównego aktora w stosunkach międzynarodowych, siłę, terytorium i sojusze dwustronne. Polityka zagraniczna prowadzona latami przez premierów z Likudu wskazuje, że postulowana ideologiczna bezkompromisowość jest daleka od rzeczywistości, a realne działania często są bliższe podejściu pragmatycznemu. Autor podjął próbę zbadania relacji pomiędzy ideologią a pragmatyzmem w polityce zagranicznej Likudu na przykładzie stosunku tej partii do Palestyńczyków i UNESCO. Kwestie konfliktu izraelsko-palestyńskiego, organizacji pozarządowych czy użycia siły zbrojnej analizowano przez pryzmat realizmu neoklasycznego (podobnego w charakterystyce do neorewizjonizmu), a także pragmatyzmu. Z jednej strony polityka zagraniczna Likudu jawi się jako kierowana zideologizowanymi czynnikami, jak racja stanu, interes własny Izraela czy działanie przeciw ambicjom państw arabskich, z drugiej jednak zdarzają się decyzje czysto pragmatyczne, jak podpisany przez Begina traktat pokojowy z Egiptem i zwrot półwyspu Synaj, decyzja Ariela Szarona o wycofaniu osiedli żydowskich ze Strefy Gazy czy zamrożenie osadnictwa przez Benjamina Netanjahu.
Słowa kluczowe
Izrael; stosunki międzynarodowe; realizm neoklasyczny; Likud; UNESCO; Palestyna
Bibliografia
Ahren R., Israel reacts with disgust and disdain to UNESCO Hebron decision, “The Times of Israel” [online], 7 VII 2017 [accessed: 9 V 2018], available at: <https://www.timesofisrael.com/israeli-reacts-with-disgust-and-disdain-to-unesco-hebron-decision/>.
Ahren R., UNESCO panel okays softened text blasting Israel over Jerusalem activity, “The Times of Israel” [online], 4 VII 2017 [accessed: 9 V 2018], available at: <https://www.timesofisrael.com/unesco-panel-okays-softened-text-blasting-israel-over-jerusalem-activity/>.
Ahren R., Fulbright A., On Independence Day, UNESCO okays resolution denying Israeli claims to Jerusalem, “The Times of Israel” [online], 2 V 2017 [accessed: 9 V 2018], available at: <https://www.timesofisrael.com/on-independence-day-unesco-okays-resolution-ignoring-jewish-links-to-jerusalem/>.
Ayalon D., Challenges to Israeli foreign policy, “The Israel Journal of Foreign Affairs” 2010, No. 1.
Bosley D., The United States and Israel: A (neo) realist relationship, “In-Spire Journal of Law, Politics and Societies” 2008, vol. 3, No. 2.
Brecher M., Israel’s foreign policy. Challenges of the 1970s, “International Journal” 1973, vol. 28, No. 4.
Czaputowicz J., Bezpieczeństwo międzynarodowe. Współczesne koncepcje, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2012.
Gilboa E., Obama in Israel. Fixing American-Israeli relations, “The Israel Journal of Foreign Affairs” 2013, vol. 7, No. 2.
Guzansky Y., Tacit allies. Israel and the Arab Gulf States, “The Israel Journal of Foreign Affairs” 2011, vol. 5, No. 1.
Haber J., Na straży, “Chad Ness”, 1 XII 1937.
Hatagli T., Kłamstwo o hawladze i prawda o wojnie, “Chad Ness”, 1 VIII 1938.
Hazan E., Why a united Jerusalem is a must, “Washington Examiner” [online], 13 XII 2017 [accessed: 9 V 2018], available at: <https://www.washingtonexaminer.com/why-a-united-jerusalem-is-a-must>.
Inbar E., Jews, Jewishness and Israel’s foreign policy, “Jewish Political Studies Review” 1990, vol. 2.
Keinon K., Lazaroff T., Netanyahu announces plans for fi rst new West Bank settlement in 25 years, “The Jerusalem Post” [online], 2 II 2017 [accessed: 8 V 2018], available at: <https://www.jpost.com/Israel-News/Politics-And-Diplomacy/Netanyahu-announces-creation-of-new-settlement-480296#article=6024MUY5M0UxQjJFRUJCRDI5N0U3RjlBODgzQ0ZCRDNGREU=>.
Kitchen N., Systemic pressures and domestic ideas. A neoclassical realist model of grand strategy formation, “Review of International Studies” 2010, vol. 36, issue 1.
Kozub-Karkut M., Realizm neoklasyczny – główne założenia i możliwości, [in:] Teoria realizmu w nauce o stosunkach międzynarodowych. Założenia i zastosowania badawcze, red. E. Haliżak, J. Czaputowicz, Rambler, Warszawa 2014.
Lazaroff T., Elkin: Start preparing for one million settlers in the West Bank, “The Jerusalem Post” [online], 14 XI 2017 [accessed: 8 V 2018], available at: <https://www.jpost.com/Israel-News/Elkin-Start-preparing-for-one-million-settlers-in-the-West-Bank-514251>.
Lazaroff T., Israel to UNESCO: Reject fake history on Jerusalem, “The Jerusalem Post” [online], 1 V 2017 [accessed: 9 V 2018], available at: <https://www.jpost.com/Israel-News/Politics-And-Diplomacy/Israel-to-UNESCO-Reject-fake-history-on-Jerusalem-489500>.
Lazaroff T., Right wing leaders: Israel should ignore Trump on settlement annexation, “The Jerusalem Post” [online], 13 II 2018 [accessed: 8 V 2018], available at: <https://www.jpost.com/Israel-News/Right-wing-leaders-Israel-should-ignore-Trump-on-settlement-annexation-542491>.
Magid J., Likud top body votes to urge annexing parts of the West Bank, “The Times of Israel” [online], 31 XII 2017 [accessed: 8 V 2018], available at: <https://www.timesofisrael.com/likud-top-body-votes-to-annex-parts-of-the-west-bank/>.
Magid J., Netanyahu vows he will never evacuate another settlement, “The Times of Israel” [online], 28 VIII 2017 [accessed: 8 V 2018], available at: <https://www.timesofisrael.com/netanyahu-vows-he-will-never-evacuate-another-settlement/>.
Magid J., PM blocks settlement annexation bill from coming to vote, “The Times of Israel” [online], 8 II 2018 [accessed: 8 V 2018], available at: <https://www.timesofisrael.com/pm-blocks-settlement-annexation-bill-from-coming-to-vote/>.
Mearsheimer J. J., Walt S. M., The Israel lobby and U. S. foreign policy, “Middle East Policy” 2006, vol. 13, No. 3.
Neoclassical realism, the state, and foreign policy, ed. S. E. Lobell, N. M. Ripsman, J. W. Taliaferro, Cambridge University Press, New York 2009.
Netanyahu N., A place among the nations. Israel and the World, Bantam Books, New York 1993.
Peleg I., Shaum P., Israeli neo-revisionism and American neoconservatism. The unexplored parallels, “Middle East Journal” 2007, vol. 61, No. 1.
Rose G., Neoclassical realism and theories of foreign policy, “World Politics” 1998, vol. 51, No. 1.
Ripsman N. M., Taliaferro J. W., Lobell S. E., Neoclassical realist theory of international politics, Oxford University Press, New York 2016.
Rudoren J., Ashkenas J., Netanyahu and the settlements, “The New York Times” [online], 18 III 2015 [accessed: 8 V 2018], available at: <https://www.nytimes.com/interactive/2015/03/12/world/middleeast/netanyahu-west-bank-settlements-israel-election.html>.
Seliktar O., New Zionism and the foreign policy system of Israel, Routledge, London 1986.
Shlaim A., Yaniv A., Domestic politics and foreign policy in Israel, “International Affairs” 1980, vol. 56, No. 2.
Szydzisz M., Sekurytyzacja jako narzędzie polityki zagranicznej Izraela w świetle teorii regionalnych kompleksów bezpieczeństwa, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2019.
Taliaferro J. W., Lobell S. E., Ripsman N. M., Introduction. Neoclassical realism, the state, and foreign policy, [in:] Neoclassical realism, the state, and foreign policy, ed. S. E. Lobell, N. M. Ripsman, J. W. Taliaferro, Cambridge University Press, New York 2009.
Teoria realizmu w nauce o stosunkach międzynarodowych. Założenia i zastosowania badawcze, red. E. Haliżak, J. Czaputowicz, Rambler, Warszawa 2014.
Ten utwór jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
