CfP Granice symboliczne w komunikacji społecznej

Granice symboliczne różnią się znacząco od granic natury mechanicznej czy fizycznej (chociaż czasami mogą z nich wynikać) - są determinowane przez kulturę i tworzone przez konkretne grupy ludzi. Granice symboliczne przybierają postać społecznych zakazów i przyzwoleń, praktyk wartościowania i pozbawiania wartości, wykluczania i włączania jednostek i grup. Tworzą i podtrzymują życie społeczeństw zróżnicowanych pod względem wieku, klasy społecznej, rasy, pochodzenia etnicznego, wykształcenia czy narodowości. Chcielibyśmy zgromadzić badania na temat różnych powiązań między granicami symbolicznymi a tymi różnicami społecznymi. Z jednej strony bowiem, różnicom tym towarzyszy odpowiadający im wymiar symboliczny. Ludzie stawiają lub znoszą granice symboliczne właśnie dlatego, że różnią się np. klasowo lub etnicznie. Z drugiej zaś strony, komunikacja społeczna odgrywa istotną rolę w powstawaniu i reprodukcji zróżnicowania społecznego. Nie bez powodu doniosłymi zagadnieniami w badaniach nad komunikowaniem są np. dyskursy rasistowskie czy klasizm. Komunikacja społeczna może więc być analizowana zarówno jako środek, jak i skutek władzy kreującej nierówności lub spłaszczające hierarchie. Ze względu na powszechne występowanie systemów klasyfikacji symbolicznej problematyka granic symbolicznych należy do kanonu nauk społecznych. Między klasykami socjologii, antropologii, historii czy psychologii społecznej a tymi naukami w fazie współczesnej istnieje już istotna tradycja badań nad tym fenomenem.

W codziennych praktykach – indywidualnych i zbiorowych – jedne granice są wznoszone, a inne zacierane; jedne są wyjaskrawiane, by jednocześnie zanegować inne. Praktyki te są obecne zarówno w życiu instytucjonalnym (szkołach, przedsiębiorstwach, mediach czy ośrodkach życia obywatelskiego), jak i w sferze prywatnej. Dzisiejsza debata publiczna oraz demokratyzacja dostępu do możliwości publicznego zabierania głosu stanowią szczególnie interesujące pole badań nad granicami symbolicznymi. Równie istotna jest komunikacja odbywająca się poza obiegiem medialnym, czyli ta, która warunkuje nieformalne kontakty społeczne. Komunikacja za pośrednictwem mediów cyfrowych i społecznościowych, rozgrywająca się często na linii dzielącej medialną jawność i relacje prywatne, stała się szczególnie istotnym polem badawczym do stawiania pytań o dynamikę granic symbolicznych.

Zachęcamy do zgłaszania artykułów nawiązujących do poniższych tematów, choć ich lista nie wyczerpuje interesującej nas problematyki:

• relacje między granicami symbolicznymi a granicami społecznymi innych typów,
• praktyki ustanawiania lub zacierania granic symbolicznych w komunikowaniu społecznym,
• granice symboliczne w różnych odmianach komunikowania (retoryce publicznej, dyskursie eksperckim, interakcjach codziennych),
• granice symboliczne w życiu społecznym a ich osobiste doświadczanie i rekonstruowanie (np. w rozmowach, wywiadach, narracjach),
• zmiany w komunikacji publicznej i prywatnej zachodzące pod wpływem nowych granic symbolicznych,
• filozoficzne i teoretyczne podstawy badań nad granicami symbolicznymi,
• granice symboliczne między różnymi nurtami badawczymi w badaniach nad komunikowaniem,
• zagrożenia i ryzyka związane z przesuwaniem i wytwarzaniem granic symbolicznych w życiu społecznym,
• historyczne przemiany granic symbolicznych: uwarunkowania, blokady i szanse.

Zapraszamy do nadsyłania tekstów zarówno w języku polskim, jak i angielskim. Zasady przygotowania tekstów do publikacji w „Kulturze i Społeczeństwie” dostępne są na stronie: https://czasopisma.isppan.waw.pl/kis/about/submissions 

Redaktorami gościnnymi zeszytu są dr Jerzy Stachowiak (Uniwersytet Łódzki, jerzy.stachowiak@uni.lodz.pl) oraz dr Adam Konopka (Collegium Civitas, adam.konopka@civitas.edu.pl). Numer powstaje we współpracy z Sekcją Badań Komunikacji Społecznej PTS https://www.facebook.com/sbkspts.

Publikacja zeszytu planowana jest na drugą połowę 2025 roku. Na zgłoszenia czekamy do końca lutego 2025 roku. Teksty są przyjmowane wyłącznie za pośrednictwem strony czasopisma: http://www.kulturaispoleczenstwo.pl