Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki

Tom 64 Nr 3 (2020): PROJEKTOWANIE DZIECIŃSTWA

Artykuły i rozprawy

Europa Środkowo-Wschodnia w „Zderzeniu cywilizacji…” Samuela P. Huntingtona. Komentarze z perspektywy ćwierćwiecza

DOI: https://doi.org/10.35757/KiS.2020.64.3.8
Przesłane: 1 marca 2021
Opublikowane: 21 września 2020

Abstrakt

The article attempts to relate one of the theses of Samuel P. Huntington’s famous The Clash of Civilizations to the socio-political reality of contemporary East Central Europe. The question is to what extent the so-called civilizational fault line – the line separating the zones of western and eastern Christianity – explains the socio-political processes taking place in this part of the continent, on either side of the line. Citing a number of conditions – in Lithuania in the north to Greece in the south – the author argues that Huntington’s metaphor has limited explanatory value. He draws particular attention to the shifts that have occurred in the course of the fault line since the mid-1990s (when Huntington’s book was published), the heterogeneity of socio-political relations on either side, and the civilizational borderland created around it.

Bibliografia

  • Altermatt Urs, 1998, Sarajewo przestrzega. Etnonacjonalizm w Europie, tłum. Grzegorz Sowiński, Znak, Kraków.
  • Beck Ulrich, Grande Edgar, 2009, Europa kosmopolityczna. Społeczeństwo i polityka w drugiej nowoczesności, tłum. Aleksander Ochocki, Scholar, Warszawa.
  • Braudel Fernand, 2006, Gramatyka cywilizacji, tłum. Hanna Igalson-Tygielska, Oficyna Naukowa, Warszawa.
  • Całus Kamil, 2016, Państwo niedokończone. 25 lat mołdawskiej niepodległości, Ośrodek Studiów Wschodnich, Warszawa.
  • Chawryło Katarzyna, 2015, Sojusz ołtarza z tronem. Rosyjski Kościół prawosławny a władza w Rosji, Ośrodek Studiów Wschodnich, Warszawa.
  • Cobel-Tokarska Marta, Dębicki Marcin, 2017, Słowo i terytorium. Eseje o Europie Środkowej, Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej, Warszawa.
  • Cox Robert W., 2000, Thinking about Civilizations, „Review of International Studies”, t. 26(5), s. 217–234.
  • Czarnecki Radosław S., 2007, Współczesny bałkański kocioł, „Dziś”, nr 12.
  • Dębicki Marcin, 2017, Powrót eteryczności wypieranej. O wciąż żywej idei Europy Środkowej w ćwierćwiecze jej ostatniego uśmiercenia, „Sensus Historiae”, nr 2.
  • Dębicki Marcin, Makaro Julita, 2019, Białoruś jako kontekst dla refleksji o polskości. Wprowadzenie, w: Marcin Dębicki, Julita Makaro (red.), Sąsiedztwa III RP — Białoruś. Zagadnienia społeczne, Wydawnictwo Gajt, Wrocław.
  • Haynes Jeffrey, 2019, From Huntington to Trump: Twenty-Five Years of the “Clash of Civilizations”, „The Review of Faith and International Affairs”, t. 17(1), s. 11–23.
  • Huntington Samuel P., 1993, The Clash of Civilizations?, „Foreign Affairs”, t. 72(3).
  • Huntington Samuel P., 2000, Zderzenie cywilizacji i nowy kształt ładu światowego, tłum. Hanna Jankowska, Wydawnictwo Muza, Warszawa.
  • Jaroszewicz Marta, 2007, Skutki rozszerzenia obszaru Schengen dla wschodnich sąsiadów Unii Europejskiej. Raport, Ośrodek Studiów Wschodnich, Warszawa.
  • Jović Dejan, 2012, Croatian EU Membership and the Future of Balkans, w: Vedran Džihič, Daniel Hamilton (red.), Unfinished Business: The Western Balkans and the International Community, Center for Transatlantic Relations, Washington, D.C.
  • Leonard Mark, Popescu Nicu, Rachunek sił w stosunkach Unia Europejska–Rosja, Europejska Rada Spraw Zagranicznych, Fundacja im. Stefana Batorego, Londyn–Warszawa.
  • Łatyszonek Oleg, 2013, Cywilizacyjna przynależność Polski i Białorusi w opiniach wybitnych teoretyków wielości cywilizacji, w: Tomasz Zarycki (red.), Polska Wschodnia i orientalizm, Scholar, Warszawa.
  • Olszański Tadeusz A., 2018, Kijów czeka na autokefalię, „Tygodnik Powszechny”, nr 26.
  • Podraza Antoni, 2005, Central Europe as a Historical Region, w: Jerzy Kłoczowski i in (red.), Central Europe between East and West, Instytut Europy Środkowo-Wschodniej, Lublin.
  • Pucek Zbigniew, 2000, Socjologiczny walor paradygmatu cywilizacyjnego, w: Jan Skoczyński (red.), Feliks Koneczny dzisiaj, Księgarnia Akademicka, Kraków.
  • Riabczuk Mykoła, 2007, Has the Second Rzecz Pospolita Expanded to the Borders of the First RP in the Contemporary Ukraine? Critical Outlook on a Huntingtonian Fault-Line and the Regional Results of Political Elections, „Sprawy Narodowościowe. Seria Nowa”, z. 31.
  • Riabczuk Mykoła, 2013, Wschodniosłowiańska „umma” a proces emancypacji: o „słabej” tożsamości Ukraińców i Białorusinów, w: Tomasz Zarycki (red.), Polska Wschodnia i orientalizm, Scholar, Warszawa.
  • Riabczuk Mykoła, 2015, Ukraina. Syndrom postkolonialny, Kolegium Europy Wschodniej, Wrocław–Wojnowice.
  • Sadowski Andrzej, 2013, Pomiędzy Europą Zachodnią i Wschodnią. Kierunki przeobrażeń pogranicza cywilizacyjnego w warunkach demokratycznych, w: Jerzy Juchnowski, Robert Wiszniowski (red.), Współczesna teoria i praktyka badań społecznych i humanistycznych, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.
  • Sadowski Andrzej, 2019, Białorusini w Polsce — dramat tożsamości pogranicza, w: Marcin Dębicki, Julita Makaro (red.), Sąsiedztwa III RP — Białoruś. Zagadnienia społeczne, Wydawnictwo Gajt, Wrocław.
  • Sadowski Andrzej, 2020, Pogranicze cywilizacyjne, w: Elżbieta Opiłowska i in. (red.), Studia nad granicami i pograniczami. Leksykon, Scholar, Warszawa.
  • Szczerek Ziemowit, 2018, Putin zwycięzca?, „Polityka” 2018, nr 30.
  • Szyszlak Tomasz, 2007, Kościół greckokatolicki a tożsamość regionalna Rusinów/Ukraińców na Zakarpaciu, w: Stefan Dudra i in. (red.), Łemkowie, Bojkowie, Rusini — historia, współczesność, kultura materialna i duchowa, Łemkowski Zespół Pieśni i Tańca „Kyczera”, Legnica–Zielona Góra.
  • Szyszlak Tomasz, 2010, Dwa Kościoły po dwóch stronach Karpat. Współczesna kondycja grekokatolicyzmu na Ukrainie, w: Andrzej Gil, Witold Bobryk (red.), Kościół katolicki na Wschodzie w warunkach totalitaryzmu i posttotalitaryzmu, Wydawnictwo Akademii Podlaskiej, Siedlce–Lublin.
  • Todorova Maria, 2008, Bałkany wyobrażone, tłum. Piotr Szymor, Magdalena Budzińska, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec.
  • Waldenberg Marek, 2000, Narody zależne i mniejszości narodowe w Europie Środkowo-Wschodniej. Dzieje konfliktów i idei, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
  • Winnicki Zdzisław J., 2019, Współczesne relacje międzycywilizacyjne na obszarze „uskoku białoruskiego”, w: Marcin Dębicki, Julita Makaro (red.), Sąsiedztwa III RP — Białoruś. Zagadnienia społeczne, Wydawnictwo Gajt, Wrocław.
  • Winnicki Zdzisław J., 2020, Uskok cywilizacyjny jako kategoria socjopolitologiczna, w: Studia nad granicami i pograniczami. Leksykon, Elżbieta Opiłowska i in. (red.), Scholar, Warszawa.

Downloads

Download data is not yet available.