Ślązacy między polityczną podmiotowością a poczuciem uprzedmiotowienia

Ewa Michna

doi:10.35757/KiS.2018.62.2.5

Vol. 62 No. 2 (2018): PRZEMIANY WIĘZI

Articles and essays

Silesians between Political Subjectivity and the Sense of Objectiﬁcation

Ewa Michna⁺⁻

PDF (Język Polski)

DOI: https://doi.org/10.35757/KiS.2018.62.2.5
Submitted: April 21, 2021
Published: June 28, 2018

Abstract

This article concerns identity politics in the broader, theoretical perspective. The author discusses the activities of Silesian activists who are striving to have the Polish state formally recognize their group’s separateness. Their activities are subject to the rules arising from the national system for the protection of minorities, which rests on two ideas: the principle of non-discrimination in the treatment of all citizens, and the right to preserve and protect one’s own identity (with the active aid of the state in this regard). In Poland, obtaining the right to protection requires the state’s legal recognition of a group, that is, the group must be inscribed in the Law on National and Ethnic Minorities and Regional Languages. The Silesians have been unsuccessfully attempting to obtain such recognition for over a dozen years. The author, on the basis of her own research, addresses the question of how non-inclusion in the system for protecting minorities is seen by leaders of an excluded ethnic group.

References

Billig Michael, 2008, Banalny nacjonalizm, tłum. Maciej Sekerdej, Znak, Kraków.
Bojar Hanna, 2000, Mniejszości społeczne w państwie i społeczeństwie III Rzeczypospolitej Polskiej, FUNNA, Wrocław.
Bołdys Patrycja, Geisler Robert, 2008, Śląski neotrybalizm — od konfliktu do nowoczesnego ruchu regionalnego. Ewolucja Ruchu Autonomii Śląska i jego ideologii, w: Andrzej Sakson (red.), Ślązacy, Kaszubi Mazurzy i Warmiacy — między polskością a niemieckością, Instytut Zachodni, Poznań.
Cordell Karl, 1999, Ethnicity and Democratisation in the New Europe, Routledge, London–New York.
Dolińska Kamilla, 2009, Potoczny i ideologiczny poziom doświadczania śląskości. Ślązacy w poszukiwaniu odrębności?, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
Dudra Stefan, Nitschke Bernadetta, 2010, Mniejszości narodowe i etniczne w Polsce po II wojnie światowej, Nomos, Kraków.
Eriksen Thomas Hylland, 2014, Globalization, Bloomsbury, London.
Gerlich Marian Grzegorz, 1994, „Śląska krzywda” — przejaw zbiorowego poczucia poniżenia górnośląskiej ludności rodzimej (okres międzywojnia), „Etnografia Polska”, t. 38, z. 1–2.
Gerlich Marian Grzegorz, 1995, Korzenie „śląskiej krzywdy”, „Śląsk”, grudzień, nr 2, s. 28–31.
Gerlich Marian Grzegorz, 2002, Powoływanie narodu śląskiego. Od Katowic do Strasburga — wyboista droga do rejestracji Związku Ludności Narodowości Śląskiej, „Etnografia Polska”, nr 1–2.
Habermas Jürgen, 1993, Obywatelstwo a tożsamość narodowa. Rozważania nad przyszłością Europy, tłum. Barbara Markiewicz, Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN, Warszawa.
Janusz Grzegorz, 2011, Ochrona praw mniejszości narodowych w Europie, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
Jasińska-Kania Aleksandra, 2006, Teorie Tożsamości i różnicy. Wstęp, w: Aleksandra Jasińska-Kania, Lech M. Nijakowski, Jerzy Szacki, Marek Ziółkowski (red.), Współczesne teorie socjologiczne, Scholar, Warszawa.
Kobzarska-Bar Barbara, 2015, Podmiotowość polityczna mniejszości a konflikt etniczny. Mniejszość niemiecka w Polsce i mniejszość polska na Litwie w świetle teorii mobilizacji zasobów, „Wschodnioznawstwo”, nr 1, s. 221–238.
Kranz Jerzy, 1998, Mniejszość narodowa Ślązaków, „Sprawy Międzynarodowe”, nr 4.
Kwaśniewski Krzysztof, 1997, Czy istnieje narodowość śląska?, „Sprawy Narodowościowe. Seria Nowa”, z. 1.
Kymlicka Will (red.), 1995, The Rights of Minority Cultures, Oxford University Press, Oxford.
Łodziński Sławomir, 2004, Narodowy Spis Powszechny (2002) a problemy uznawania za „mniejszość narodową (etniczną)”. Łemkowie, Ślązacy, Kaszubi, „Przegląd Polonijny”, z. 3.
Łodziński Sławomir, 2005, Równość i różnica. Mniejszości narodowe w porządku demokratycznym w Polsce po 1989 roku, Scholar, Warszawa.
Łodziński Sławomir, 2008, Instytucje i tożsamość etniczna. Ślązacy i Kaszubi wobec Narodowego Spisu Powszechnego Ludności (2002 r.) i Ustawy o mniejszościach (2005 r.), w: Andrzej Sakson (red.), Ślązacy, Kaszubi Mazurzy i Warmiacy — między polskością a niemieckością, Instytut Zachodni, Poznań.
Łodziński Sławomir, 2010, Polityka wobec mniejszości narodowych i etnicznych w Polsce w latach 1945–2008, w: Stefan Dudra, Bernadetta Nitchke (red.), Mniejszości narodowe i etniczne w Polsce po II wojnie światowej, Nomos, Kraków.
Michna Ewa, 2013, Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań w 2011 r. i jego wykorzystanie w polityce tożsamości i walce o uznanie: casus Ślązaków, „Studia Migracyjne. Przegląd Polonijny”, t. 39, nr 2.
Nijakowski Lech M., 2002, Dyskursy o Śląsku. Kształtowanie śląskiej tożsamości regionalnej w dyskursie publicznym, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Warszawa.
Nijakowski Lech M. (red.), 2004, Nadciągają Ślązacy, czy istnieje narodowość śląska?, Scholar, Warszawa.
Offe Claus, 2006. „Homogeniczność” i demokracja konstytucyjna. Konflikty tożsamości a prawa grupowe, w: Aleksandra Jasińska-Kania, Lech M. Nijakowski, Jerzy Szacki, Marek Ziółkowski (red.), Współczesne teorie socjologiczne, Scholar, Warszawa.
Preece Jennifer Jackson, 2007, Prawa mniejszości, tłum. Małgorzata Stolarska, Wydawnictwo Sic!, Warszawa.
Sekuła Elżbieta Anna, 2009, Po co Ślązakom potrzebny jest naród? Niebezpieczne związki między autonomią a nacjonalizmem, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa.
Sekuła Elżbieta Anna, Jałowiecki Bohdan, Majewski Piotr, Żelazny Walter, 2012, Być narodem? Ślązacy o Śląsku, Scholar, Warszawa.
Szmeja Maria, 2000, Niemcy? Polacy? Ślązacy! Rodzimi mieszkańcy Opolszczyzny w świetle badań socjologicznych, Universitas, Kraków.
Szmeja Maria, 2013, Czy zmiana identyfikacji? Ślązacy we współczesnym społeczeństwie polskim, „Przegląd Polonijny”, z. 1(147).
Szmeja Maria, 2017, Śląsk bez zmian? Ludzie, kultura i społeczność Śląska w perspektywie postkolonialnej, Nomos, Kraków.
Taylor Charles, 1992, Multiculturalism and “The Politics of Recognition”, Princeton University Press, Princeton, New Jersey.
Zarycki Tomasz, 2005, Uciemiężona forpoczta Zachodu. Wiktymizacja i okcydentalizacja we współczesnym polskim dyskursie regionalnym, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 2.

Downloads

Download data is not yet available.

Keywords

Silesians
identity politics
majority-minority relations
protection of a minority
ethnicity

How to Cite

Michna, E. (2018). Silesians between Political Subjectivity and the Sense of Objectiﬁcation. Culture & Society, 62(2), 87–104. https://doi.org/10.35757/KiS.2018.62.2.5

Copyright Notice

Most read articles by the same author(s)

Katarzyna Warmińska, Ewa Michna, A Duet on Engagement: Challenges and Dilemmas of the Researcher of Ethnicities in Poland in the Early 1990s , Culture & Society: Vol. 64 No. 2 (2020): ENGAGED ANTHROPOLOGY IN A TIME OF GROWING NATIONALISM

Similar Articles

Natalia Mamul, Language as a Factor of Rooting within National Identity. A Case of Belarussian-Speaking Inteligentsia in Belarus , Culture & Society: Vol. 55 No. 2-3 (2011): SOCJOLOGIA KULTURY. W DZIESIĄTĄ ROCZNICĘ ŚMIERCI ANTONINY KŁOSKOWSKIEJ
Magdalena Rek-Woźniak, The Legacy of Class Conflict and Local Politics of Memory , Culture & Society: Vol. 68 No. 1 (2024): Kłopotliwe dziedzictwo
Nicole Dołowy, The Possibility of Revitalising Endangered Languages: Between the Responsibilities of the State and the Action of Language Minorities , Culture & Society: Vol. 52 No. 2 (2008): Narodowe i etniczne
Aleksandra Herman, A Divided Community. An Analysis of Selected Aspects of Local Politics in a Two-faith Village , Culture & Society: Vol. 51 No. 2 (2007): Tożsamość religii – religie tożsamości
Krzysztof Jaskułowski, Piotr Majewski, The Politics of Memory of the "Cursed Soldiers" , Culture & Society: Vol. 68 No. 1 (2024): Kłopotliwe dziedzictwo
Agnieszka Jasiewicz-Betkiewicz, Mikołaj Cześnik, Michał Kotnarowski, Michał Wenzel, Marta Żerkowska-Balas, What’s Happening in Politics? The Structure of Poles’ Knowledge about Politics , Culture & Society: Vol. 61 No. 4 (2017): WYMIARY POLITYCZNOŚCI
Tomasz Stryjek, “A War for Memory”: About the Events of the 30s–50s of the 20th Century in the Central and Eastern Europe 2005–2010 — Policy Strategies of Lithuania, Latvia, Estonia, Ukraine and Russia , Culture & Society: Vol. 55 No. 4 (2011): PRZESZŁOŚĆ I PAMIĘĆ
Agnieszka Figiel, The Deaf and Sign Language — a Dispute About Language and Culture , Culture & Society: Vol. 53 No. 1 (2009): Off the Beaten Track
Edyta Radzewicz, Irish Travellers and Ethnic Minority Status , Culture & Society: Vol. 62 No. 2 (2018): PRZEMIANY WIĘZI
Małgorzata Budyta-Budzyńska, The Post-Political Democracy of the Distrustful: Commentary on Essays by Ivan Krastev , Culture & Society: Vol. 59 No. 4 (2015)

<< < 1 2 3 4 5 > >>

You may also start an advanced similarity search for this article.

[1] Billig Michael, 2008, Banalny nacjonalizm, tłum. Maciej Sekerdej, Znak, Kraków.

[2] Bojar Hanna, 2000, Mniejszości społeczne w państwie i społeczeństwie III Rzeczypospolitej Polskiej, FUNNA, Wrocław.

[3] Bołdys Patrycja, Geisler Robert, 2008, Śląski neotrybalizm — od konfliktu do nowoczesnego ruchu regionalnego. Ewolucja Ruchu Autonomii Śląska i jego ideologii, w: Andrzej Sakson (red.), Ślązacy, Kaszubi Mazurzy i Warmiacy — między polskością a niemieckością, Instytut Zachodni, Poznań.

[4] Cordell Karl, 1999, Ethnicity and Democratisation in the New Europe, Routledge, London–New York.

[5] Dolińska Kamilla, 2009, Potoczny i ideologiczny poziom doświadczania śląskości. Ślązacy w poszukiwaniu odrębności?, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.

[6] Dudra Stefan, Nitschke Bernadetta, 2010, Mniejszości narodowe i etniczne w Polsce po II wojnie światowej, Nomos, Kraków.

[7] Eriksen Thomas Hylland, 2014, Globalization, Bloomsbury, London.

[8] Gerlich Marian Grzegorz, 1994, „Śląska krzywda” — przejaw zbiorowego poczucia poniżenia górnośląskiej ludności rodzimej (okres międzywojnia), „Etnografia Polska”, t. 38, z. 1–2.

[9] Gerlich Marian Grzegorz, 1995, Korzenie „śląskiej krzywdy”, „Śląsk”, grudzień, nr 2, s. 28–31.

[10] Gerlich Marian Grzegorz, 2002, Powoływanie narodu śląskiego. Od Katowic do Strasburga — wyboista droga do rejestracji Związku Ludności Narodowości Śląskiej, „Etnografia Polska”, nr 1–2.

[11] Habermas Jürgen, 1993, Obywatelstwo a tożsamość narodowa. Rozważania nad przyszłością Europy, tłum. Barbara Markiewicz, Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN, Warszawa.

[12] Janusz Grzegorz, 2011, Ochrona praw mniejszości narodowych w Europie, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.

[13] Jasińska-Kania Aleksandra, 2006, Teorie Tożsamości i różnicy. Wstęp, w: Aleksandra Jasińska-Kania, Lech M. Nijakowski, Jerzy Szacki, Marek Ziółkowski (red.), Współczesne teorie socjologiczne, Scholar, Warszawa.

[14] Kobzarska-Bar Barbara, 2015, Podmiotowość polityczna mniejszości a konflikt etniczny. Mniejszość niemiecka w Polsce i mniejszość polska na Litwie w świetle teorii mobilizacji zasobów, „Wschodnioznawstwo”, nr 1, s. 221–238.

[15] Kranz Jerzy, 1998, Mniejszość narodowa Ślązaków, „Sprawy Międzynarodowe”, nr 4.

[16] Kwaśniewski Krzysztof, 1997, Czy istnieje narodowość śląska?, „Sprawy Narodowościowe. Seria Nowa”, z. 1.

[17] Kymlicka Will (red.), 1995, The Rights of Minority Cultures, Oxford University Press, Oxford.

[18] Łodziński Sławomir, 2004, Narodowy Spis Powszechny (2002) a problemy uznawania za „mniejszość narodową (etniczną)”. Łemkowie, Ślązacy, Kaszubi, „Przegląd Polonijny”, z. 3.

[19] Łodziński Sławomir, 2005, Równość i różnica. Mniejszości narodowe w porządku demokratycznym w Polsce po 1989 roku, Scholar, Warszawa.

[20] Łodziński Sławomir, 2008, Instytucje i tożsamość etniczna. Ślązacy i Kaszubi wobec Narodowego Spisu Powszechnego Ludności (2002 r.) i Ustawy o mniejszościach (2005 r.), w: Andrzej Sakson (red.), Ślązacy, Kaszubi Mazurzy i Warmiacy — między polskością a niemieckością, Instytut Zachodni, Poznań.

[21] Łodziński Sławomir, 2010, Polityka wobec mniejszości narodowych i etnicznych w Polsce w latach 1945–2008, w: Stefan Dudra, Bernadetta Nitchke (red.), Mniejszości narodowe i etniczne w Polsce po II wojnie światowej, Nomos, Kraków.

[22] Michna Ewa, 2013, Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań w 2011 r. i jego wykorzystanie w polityce tożsamości i walce o uznanie: casus Ślązaków, „Studia Migracyjne. Przegląd Polonijny”, t. 39, nr 2.

[23] Nijakowski Lech M., 2002, Dyskursy o Śląsku. Kształtowanie śląskiej tożsamości regionalnej w dyskursie publicznym, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Warszawa.

[24] Nijakowski Lech M. (red.), 2004, Nadciągają Ślązacy, czy istnieje narodowość śląska?, Scholar, Warszawa.

[25] Offe Claus, 2006. „Homogeniczność” i demokracja konstytucyjna. Konflikty tożsamości a prawa grupowe, w: Aleksandra Jasińska-Kania, Lech M. Nijakowski, Jerzy Szacki, Marek Ziółkowski (red.), Współczesne teorie socjologiczne, Scholar, Warszawa.

[26] Preece Jennifer Jackson, 2007, Prawa mniejszości, tłum. Małgorzata Stolarska, Wydawnictwo Sic!, Warszawa.

[27] Sekuła Elżbieta Anna, 2009, Po co Ślązakom potrzebny jest naród? Niebezpieczne związki między autonomią a nacjonalizmem, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa.

[28] Sekuła Elżbieta Anna, Jałowiecki Bohdan, Majewski Piotr, Żelazny Walter, 2012, Być narodem? Ślązacy o Śląsku, Scholar, Warszawa.

[29] Szmeja Maria, 2000, Niemcy? Polacy? Ślązacy! Rodzimi mieszkańcy Opolszczyzny w świetle badań socjologicznych, Universitas, Kraków.

[30] Szmeja Maria, 2013, Czy zmiana identyfikacji? Ślązacy we współczesnym społeczeństwie polskim, „Przegląd Polonijny”, z. 1(147).

[31] Szmeja Maria, 2017, Śląsk bez zmian? Ludzie, kultura i społeczność Śląska w perspektywie postkolonialnej, Nomos, Kraków.

[32] Taylor Charles, 1992, Multiculturalism and “The Politics of Recognition”, Princeton University Press, Princeton, New Jersey.

[33] Zarycki Tomasz, 2005, Uciemiężona forpoczta Zachodu. Wiktymizacja i okcydentalizacja we współczesnym polskim dyskursie regionalnym, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 2.