Skip to main navigation menu Skip to main content Skip to site footer

Vol. 66 No. 2 (2022)

Articles and essays

“History seems to have left us out”: On post-war competition diaries and contemporary projects for writing a people’s history of Poland

DOI: https://doi.org/10.35757/KiS.2022.66.2.2
Submitted: May 22, 2022
Published: September 8, 2022

Abstract

The article discusses the place of the Polish People’s Republic in contemporary projects for writing a people’s history of Poland, both as a historical period or subject of research, and as a “manufacturer” of sources or material for research and scientific studies. It draws attention to the fact that authors of popularizing works in particular use these materials selectively, which does not mean without a specific intention. It analyses contemporary strategies for “dealing” with the voices of the popular classes—the subject of people’s histories —in the Polish People’s Republic. In the second part, the article analyses women’s post-war competition diaries and proposes an interpretation that goes beyond the traditionally distrustful approach to texts written in the reality of communist Poland. It sees them not so much as a chronicle of social and moral changes, but as a tool for shaping the writers’ subjectivity and expressing their agency; a kind of “acting with words”. It thereby points to the untapped potential of this source, created after the war by the popular classes.

References

  1. Ahearn Laura, 2004, Literacy, Power, and Agency: Love Letters and Development in Nepal, „Language and Education”, nr 4, s. 305–316.
  2. Archiwum Akt Nowych, 1975, Konkurs „Pamiętniki Kobiet Polskich”, sygn. 2/2617/0/-/2822, B. Nowak, Pamiętnik nr 49, k. 1–22.
  3. Bonfiglioli Chiara, 2020, Discussing Women’s Double and Triple Burden in Socialist Yugoslavia: Women Working in the Garment Industry, w: Marsha Siefert (red.), Labor in State-Socialist Europe, 1945–1989: Contributions to a History of Work, CEU Press, Budapest, s. 195–215.
  4. Chmielewska Katarzyna, 2021, Lud w perspektywie, perspektywa ludu, „Teksty Drugie”, nr 5, s. 293–309.
  5. Fidelis Małgorzata, 2015, Kobiety, komunizm i industrializacja w powojennej Polsce, tłum. Maria Jaszczurowska, W.A.B., Warszawa.
  6. Ghodsee Kristen, Julia Mead, 2018, What Has Socialism Ever Done for Women?, „Catalyst”, nr 2, s. 101–133.
  7. Ghodsee Kristen, Mitchell A. Orenstein, 2021, Taking Stock of Shock: Social Consequences of the 1989 Revolutions, Oxford University Press, New York.
  8. Giddens Anthony, 2006, Nowoczesność i tożsamość. „Ja” i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności, tłum. Alina Szulżycka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
  9. Głowacka Maja, Magda Szcześniak, 2021, „Para śmiertelnych wrogów w jednej mentalności” –– emocje w powojennych pamiętnikach osób awansujących, „Teksty Drugie”, nr 4, s. 266–285.
  10. Grabowska Magdalena, 2018, Zerwana genealogia. Działalność społeczna i polityczna kobiet po 1945 a współczesny polski ruch kobiecy, Scholar, Warszawa.
  11. Hellbeck Jochen, 2006, Revolution on My Mind: Writing a Diary under Stalin, Harvard University Press, Cambridge.
  12. Hüchtker Dietlind, 2016, Gender, Politics, and Participation: Memoire Competitions in Poland, „European Journal of Life Writing”, t. 5, s. 45–66.
  13. Jakubczak Franciszek, 1976, Wstęp, w: Franciszek Jakubczak (red.), Wspomnienia kobiet wiejskich, t. 3: Być w środku życia, Książka i Wiedza, Warszawa, s. 5–44.
  14. Jakubczak Franciszek, 1989, Zasoby pamiętników. Zasady i zakres ich użytkowania, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny”, z. 2, s. 259–268.
  15. Jarska Natalia, 2015, Kobiety z marmuru. Robotnice w Polsce w latach 1945–1960, IPN, Warszawa.
  16. Kobylarczyk Katarzyna, 2020, Kobiety Nowej Huty. Cegły, perły i petardy, MANDO, Kraków.
  17. Kosiński Krzysztof, 2003, Pamiętnikarstwo konkursowe jako źródło historyczne, „Polska 1944/45–1989. Studia i Materiały”, t. 6, s. 133–145.
  18. Kowalewski Jacek, Wojciech Piasek (red.), 2010, „Zwroty” badawcze w humanistyce. Konteksty poznawcze, kulturowe i społeczno-instytucjonalne, Colloquia Humaniorum, Olsztyn.
  19. Lebow Katherine, 2012, The Conscience of the Skin: Interwar Polish Autobiography and Social Rights, „Humanity: An International Journal of Human Rights, Humanitarianism, and Development”, nr 3, s. 297–319.
  20. Lebow Katherine, 2014, Autobiography as Complaint: Polish Social Memoir between the World Wars, „Laboratorium: Russian Review of Social Research”, nr 3, s. 13–26.
  21. Leder Andrzej, 2016, Prześniona rewolucja. Ćwiczenie z logiki historycznej, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa.
  22. Leszczyński Adam, 2020, Ludowa historia Polski. Historia wyzysku i oporu. Mitologia panowania, W.A.B., Warszawa (ebook).
  23. Madejska Marta, 2019, Aleja Włókniarek, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec.
  24. MPWPL, 1964, „Młode pokolenie wsi Polski Ludowej. Pamiętniki i studia”, t. 1: Awans pokolenia, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa.
  25. MPWPL, 1966, „Młode pokolenie wsi Polski Ludowej. Pamiętniki i studia”, t. 3: W poszukiwaniu drogi. Pamiętniki działaczy, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa.
  26. Mrozik Agnieszka, 2020, Girls from the Polish Youth Union: (Dis)remembrance of the Generation, w: Anna Artwińska, Agnieszka Mrozik (red.), Gender, Generations, and Communism in Central and Eastern Europe and Beyond, Routledge, New York–London, s. 197–226.
  27. Mrozik Agnieszka, 2022, Architektki PRL-u. Komunistki, literatura i emancypacja kobiet w powojennej Polsce, Wydawnictwo IBL PAN, Warszawa.
  28. Nesterowicz Piotr, 2016, Każdy został człowiekiem, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec.
  29. Palska Hanna, 1997, Polskie pamiętnikarstwo konkursowe. Ideologia w autobiografii, autobiografia w ideologii, „ASK”, nr 1–2, s. 9–17.
  30. PK, 1977, Pamiętniki kobiet. Biografie trzydziestolecia, Barbara Chlabicz, Teresa Czaputowicz, Krystyna Glinka-Olechnowicz (red.), Iskry, Warszawa.
  31. Penn Shana, Jill Massino (red.), 2009, Gender Politics and Everyday Life in State Socialist Eastern and Central Europe, Palgrave Macmillan, New York.
  32. Pobłocki Kacper, 2021, Chamstwo, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec.
  33. Rauszer Michał, 2020, Bękarty pańszczyzny. Historia buntów chłopskich, Wydawnictwo RM, Warszawa.
  34. Rauszer Michał, 2021, Siła podporządkowanych, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
  35. Rodak Paweł, 2018, Poland’s Autobiographical Twentieth Century, w: Tamara Trojanowska i in. (red.), Being Poland: A New History of Polish Literature and Culture since 1918, University of Toronto Press, Toronto–Buffalo–London, s. 627–641.
  36. Spivak Gayatri Chakravorty, 2010, Czy podporządkowani inni mogą przemówić?, tłum. Ewa Majewska, „Krytyka Polityczna”, nr 24/25, s. 196–239.
  37. Stańczak-Wiślicz Katarzyna, 2012, Narracje o zalotach, miłości i ślubie w pamiętnikach kobiet wiejskich w okresie PRL, „Studia Historica Gedanensia”, t. 3, s. 198–210.
  38. Stańczak-Wiślicz Katarzyna i in., 2020, Kobiety w Polsce 1945–1989. Nowoczesność, równouprawnienie, komunizm, Universitas, Kraków.
  39. Suchodolski Bogdan, 1967, Podstawy wychowania socjalistycznego, Książka i Prasa, Warszawa.
  40. Szpakowska Małgorzata, 2003, Chcieć i mieć. Samowiedza obyczajowa w Polsce czasu przemian, W.A.B, Warszawa.
  41. Traverso Enzo, 2020, Lewicowa melancholia. Marksizm, historia i pamięć, tłum. Wojciech Gilewski, Instytut Wydawniczy „Książka i Prasa”, Warszawa.
  42. Trouillot Michel-Rolph, 2015, Silencing the Past: Power and the Production of History, Beacon Press, Boston.
  43. Urbanik-Kopeć Alicja, 2018, Anioł w domu, mrówka w fabryce, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa.
  44. Wodniak Katarzyna, 2007, Udział tygodnika „Przyjaciółka” w upowszechnianiu czytelnictwa masowego w powojennym 40-leciu, „Roczniki Biblioteczne”, R. 51, s. 189–216.
  45. Zysiak Agata, 2016, Punkty za pochodzenie. Powojenna modernizacja i uniwersytet w robotniczym mieście, Nomos, Kraków.

Downloads

Download data is not yet available.

Most read articles by the same author(s)

Similar Articles

<< < 1 2 3 4 5 > >> 

You may also start an advanced similarity search for this article.