Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
KiS baner

Tom 60 Nr 3 (2016): TRUDNE RELACJE

Artykuły i rozprawy

„Wychodzenie z cienia” przez sport — analiza procesu ujawnienia i samoakceptacji własnej niepełnosprawności

DOI: https://doi.org/10.35757/KiS.2016.60.3.2
Przesłane: 30 kwietnia 2021
Opublikowane: 19 września 2016

Abstrakt

Disabled people are a social category that is very often at the effect of the stereotypes and prejudices prevalent in society. Frequently such persons suffer marginalization or exclusion. A disability can be the source of a stigma that defines the life of a human being both in the individual and social dimension. Only a portion of disabled persons manage to counteract the social stigmatization effectively, and above all to overcome their own fears about appearing in public with a body that is not fully functional. The author presents the changes occurring in the lives of persons with physical disabilities after their engagement in sports activities. Using Fritz Schütze’s theory of process structures and Anselm Strauss’s work on identity, he tries to show that engaging in sports could make it possible for a disabled person to move from a trajectory of suffering as a stigmatized person toward a biographical plan of action involving specific turning points and a reconstruction of the person’s ego.

Bibliografia

  1. Berger Peter, Luckmann Thomas, 1983, Społeczne tworzenie rzeczywistości, tłum. Józef Niżnik, Pań stwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
  2. Bokszański Zbigniew, 1989, Tożsamość, interakcja, grupa, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
  3. Bourdieu Pierre, Wacquant Loïc J. D., 2001, Zaproszenie do socjologii refleksyjnej, tłum. Anna Sawisz, Oficyna Naukowa, Warszawa.
  4. Czykwin Elżbieta, 2008a, Wstęp, w: Elżbieta Czykwin, Marzena Rusaczyk (red.), „Gorsi inni” — badania, Trans Humana, Białystok.
  5. Czykwin Elżbieta, 2008b, Jawny i ukryty stygmat społeczny. Próby zastosowania w kontekście mniejszości narodowych, w: Elżbieta Czykwin, Marzena Rusaczyk (red.), „Gorsi inni” — badania, Trans Humana, Białystok.
  6. Glaser Barney G., Strauss Anselm L., 2009 [1967], Odkrywanie teorii ugruntowanej, tłum. Marek Gorzko, Nomos, Kraków.
  7. Goffman Erving, 2005 [1963], Piętno. Rozważania o zranionej tożsamości, tłum. Aleksandra Dzierżanowska, Joanna Tokarska-Bakir, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
  8. Goffman Erving, 2011 [1961], Instytucje totalne. O pacjentach szpitali psychiatrycznych i mieszkańcach instytucji totalnych, tłum. Olena Waśkiewicz, Jacek Łaszcz, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
  9. Golczyńska-Grondas Agnieszka, 2014, Wychowało nas państwo. Rzecz o tożsamości wychowanków placówek opiekuńczo-wychowawczych, Nomos, Kraków.
  10. Hammersley Martyn, Atkinson Paul, 2000, Metody badań terenowych, tłum. Sławomir Dymczyk, Zysk i S-ka, Poznań.
  11. Hernik Kamila, 2007, Doświadczenie konwersji przez studentów Wydziału Aktorskiego Akademii Teatralnej w Warszawie, „Przegląd Socjologii Jakościowej”, t 3, nr 3 (http://www.qualitativesociologyreview.org/PL/volume5_pl.php).
  12. Kawczyńska-Butrym Zofia, 1998, Niepełnosprawność — specyfika pomocy społecznej, Biblioteka Pracownika Socjalnego, Katowice.
  13. Konecki Krzysztof, 2000, Studia z metodologii badań jakościowych. Teoria ugruntowana, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
  14. Konecki Krzysztof, 2010, Procesy tożsamościowe a dialogiczność jaźni: problem anamnezis, w: Krzysztof Konecki, Anna Kacperczyk (red.), Procesy tożsamościowe. Symboliczno-interakcyjny wymiar konstruowania ładu i nieładu społecznego, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
  15. Kostera Monika, 2003, Antropologia organizacji. Metodologia badań terenowych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
  16. Kossewska Joanna, 2003, Społeczeństwo wobec osób niepełnosprawnych — postawy i ich determinanty, „Studia Psychologica I” (Annales Academiae Paedagogicae Cracoviensis) Folia nr 14.
  17. Kowalik Stanisław, 2009, Wykorzystanie ruchu w rehabilitacji osób niepełnosprawnych — historia idei i jej praktycznych zastosowań, w: Stanisław Kowalik (red.), Dostosowana aktywność ruchowa. Kultura fizyczna osób niepełnosprawnych, AWF w Poznaniu, Poznań.
  18. Kowalik Stanisław, 2012, Mechanizmy oddziaływania na osobę niepełnosprawną poprzez dostosowaną aktywność ruchową, w: Stanisław Kowalik (red.), Kultura fizyczna dla osób niepełnosprawnych, AWF
  19. w Poznaniu, Poznań.
  20. Kryńska Elżbieta (red.), 2013, Analiza sytuacji osób niepełnosprawnych w Polsce i Unii Europejskiej. Raport przygotowany w ramach projektu: Zatrudnienie osób niepełnosprawnych — perspektywy wzrostu, IPiSS, Warszawa.
  21. Kuhn Manfred, 1972, The Reference Group Reconsidered, w: Jerome G. Manis, Bernard N. Meltzer (red.), Symbolic Interactionism: A Reader in Social Psychology, Allyn and Bacon, Boston (wyd. 2).
  22. Mead George H., 1975, Umysł, osobowość, społeczeństwo, tłum. Zofia Wolińska, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
  23. Melchior Małgorzata, 1990, Społeczna tożsamość jednostki (w świetle wywiadów z Polakami żydowskiego pochodzenia urodzonymi w latach 1944–1955), ISNS UW, Warszawa.
  24. Merton Robert, 1982, Teoria socjologiczna i struktura społeczna, tłum. Ewa Morawska, Jerzy Wertenstein-Żuławski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
  25. Minczakiewicz Elżbieta, 1996, Postawy nauczycieli i uczniów szkół powszechnych wobec dzieci niepełnosprawnych umysłowo, w: Władysław Dykcik (red.), Społeczeństwo wobec autonomii osób niepełnosprawnych, Eruditus, Poznań.
  26. Molik Bartosz, Morgulec-Adamowicz Natalia, Kosmol Andrzej, 2008, Zespołowe gry sportowe osób niepełnosprawnych. Koszykówka na wózkach i rugby na wózkach, AWF w Warszawie, Warszawa.
  27. Niedźwiedzki Dariusz, 2010, Migracje i tożsamość. Od teorii do analizy przypadku, Nomos, Kraków.
  28. Nowak Anna, 2005, Marginalizacja osób niepełnosprawnych, w: Anna Nowak (red.), Wybrane społeczno-socjalne aspekty marginalizacji, Wydawnictwo Śląskiej Wyższej Szkoły Zarządzania, Katowice.
  29. Ossowski Ryszard, 1999, Teoretyczne i praktyczne podstawy rehabilitacji, Wydawnictwo Uczelniane WSP w Bydgoszczy, Bydgoszcz.
  30. Ostrowska Antonina, 1994, Badania nad niepełnosprawnością, IFiS PAN, Warszawa.
  31. Rokuszewska-Pawełek Agnieszka, 2002, Chaos i przymus. Trajektorie wojenne Polaków — analiza biograficzna, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
  32. Rosner Katarzyna, 2006, Narracja, tożsamość, czas, Universits, Kraków.
  33. Rubin Herbert J., Rubin Irene S., 1997, Jak zmierzać do celu nie wiążąc sobie rąk. Projektowanie wywiadów jakościowych, w: Leszek Korporowicz (red.), Ewaluacja w edukacji, Oficyna Naukowa, Warszawa.
  34. Rusaczyk Marzena, 2008, Szkolna płaszczyzna stygmatyzacji mniejszości etnicznych — problem edukacji, w: Elżbieta Czykwin, Marzena Rusaczyk (red.), „Gorsi inni” — badania, Trans Humana, Białystok.
  35. Sajkowska Monika, 1999, Stygmat instytucji. Społeczne postrzeganie wychowanków domów dziecka, ISNS UW, Warszawa.
  36. Schütze Fritz, 2012, Analiza biograficzna ugruntowana empirycznie w autobiograficznym wywiadzie narracyjnym. Jak analizować autobiograficzne wywiady narracyjne, tłum. Katarzyna Waniek, w: Kaja Kaźmierska (red.), Metoda biograficzna w socjologii, Nomos, Kraków.
  37. Strauss Anselm, 2012, Praca biograficzna i jej powiązania (intersections), tłum. Katarzyna Waniek, w: Kaja Kaźmierska (red.), Metoda biograficzna w socjologii, Nomos, Kraków.
  38. Strauss Anselm, 2013, Zwierciadła i maski. W poszukiwaniu tożsamości, tłum. Agnieszka Hałas, Nomos, Kraków (wyd. org. Mirrors and Masks: The Search for Identity, Sociology Press, Mill Valley 1969).
  39. Szarfenberg Ryszard, 2008, Pojęcie wykluczenia społecznego, Instytut Polityki Społecznej UW, Warszawa.
  40. Tasiemski Tomasz, Koper Magdalena, 2013, Miejsce sportu w procesie rehabilitacji osób niepełnosprawnych fizycznie, „Niepełnosprawność — Zagadnienia, Problemy, Rozwiązania” nr 3(8).
  41. Wilski Maciej, Nadolska Anna, Dowling Sandra, MCConkey Roy, 2012, Sporty zunifikowane olimpiad specjalnych jako forma wzbogacenia kapitału społecznego i wspomagania inkluzji społecznej osób z niepełnosprawnością intelektualną, w: Stanisław Kowalik (red.), Kultura fizyczna dla osób niepełnosprawnych, AWF w Poznaniu, Poznań.
  42. Wyka Anna, 1993, Badacz społeczny wobec doświadczenia, Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN, Warszawa.
  43. Ziółkowski Marek, 1981, Znaczenie, interakcja, rozumienie. Studium z symbolicznego interakcjonizmu i socjologii fenomenologicznej jako wersji socjologii humanistycznej, Państwowe Wyawnictwo Naukowe, Warszawa.
  44. Żukowska Zofia, 1999, Aspekty socjopedagogiczne leczniczej aktywności sportowej, w: Jan Ślężyński (red.), Sport w rehabilitacji niepełnosprawnych, Polskie Stowarzyszenie Osób Niepełnosprawnych, Kraków.
  45. Żukowska Zofia, 2006, Wartości sportu mierzone uczestnictwem młodzieży niepełnosprawnej w igrzyskach paraolimpijskich, w: Jerzy Nowocień (red.), Społeczno-edukacyjne oblicza olimpizmu. Ruch olimpijski i niepełnosprawni sportowcy, t. 1, AWF w Warszawie, Polska Akademia Olimpijska, Warszawa.

Downloads

Download data is not yet available.