Tom 75 Nr 2 (2022): Dezinformacja i operacje wpływu
Bezpieczeństwo Europy Środkowej i Wschodniej
Uwarunkowania procesu jądrowego rozbrojenia Ukrainy
Abstrakt
Rosyjska agresja na Ukrainę sprowokowała dyskusję o założeniach polityki bezpieczeństwa realizowanych przez Kijów w pierwszych latach niepodległości. Pojawiły się liczne głosy, nawet dość wpływowych osób, że największym błędem, jaki wówczas popełniono, była rezygnacja z odziedziczonego po ZSRS arsenału broni jądrowej i podpisanie NPT w charakterze państwa nienuklearnego. Artykuł przypomina okoliczności, w jakich Ukraina weszła w posiadanie broni masowego rażenia, i kolejne etapy, które doprowadziły do jej rozbrojenia. Autor stawia tezę, że w ówczesnych uwarunkowaniach geopolitycznych zachowanie przez Ukrainę statusu państwa jądrowego było nierealne. Upieranie się przy tym mogło doprowadzić do pełnej izolacji państwa na arenie międzynarodowej, a nawet siłowej interwencji mocarstw. Inną kwestią pozostaje krytyczna ocena warunków, jakie udało się Ukrainie wynegocjować w zamian za przystąpienie do NPT.
Bibliografia
- Åslund A., Ukraine. How Ukraine become a market economy and democracy, Peterson Institute for International Economics, Washington DC 2009.
- Budjeryn M., Revisiting Ukraine’s nuclear past will not help secure its future, „Lawfare” [online], 21 V 2021 [dostęp: 14 IX 2022]: .
- Dubinin Û., Âdernyj drejf Ukrainy, „Rossiâ v global′noj politike” 2004, No. 4: [dostęp: 15 X 2021].
- Kozakiewicz J., Rosja w polityce niepodległej Ukrainy, Instytut Studiów Politycznych PAN, Warszawa 1999.
- Malon H., Postradziecka broń jądrowa, Ministerstwo Obrony Narodowej, Warszawa 1995.
- Mazurenko A., Âderna zbroâ: Šojgu vže vikonav nakaz Putìna, „Ukraїns′ka pravda” [online], 28 II 2022 [dostęp: 5 V 2022]: .
- Mazurenko A., Danìlov zapevniv, ŝo v Ukraїnì ì movi nemaê pro âdernu zbroû, „Ukraїns′ka pravda” [online], 23 II 2022 [dostęp: 27 V 2022]: .
- Menkiszak M., Pasek W., Szerepka L., Rosyjska broń jądrowa (doktryna, struktury uzbrojenie), Ośrodek Studiów Wschodnich, Warszawa, grudzień 1997.
- Olszański T. A., Ukraińskie stulecie 1914–2014. Szkice historyczne, Wysoki Zamek, Kraków 2020.
- Sidorenko S., Âdernij šantaž „Slugi narodu”: âk škodât′ Ukraїnì mìžnarodnì zaâvi Ze-komandi, „Êvropejs′ka pravda” [online], 29 VII 021 [dostęp: 19 V 2022]: .
- Szeptycki A., Ukraina wobec Rosji. Studium zależności, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2013.
- Zelens′kij V., Mi vostannê zvertaêmosâ do Budapešts′kogo memorandumu – promova Volodimira Zelens′kogo u Mûnhenì, „Êvropejs′ka pravda” [online], 19 II 2022 [dostęp: 4 V 2022]: .
- Zlenko A., Diplomatiâ i politika. Ukraina v processe dinamičeskih geopolitičeskih peremen, Folio, Har′kov 2004.
Downloads
Download data is not yet available.