Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
Logo "Spraw Międzynarodowych"

Tom 78 Nr 1 (2025)

Artykuły

Nierównowagi w gospodarce ChRL a napięcia w relacjach z USA

DOI: https://doi.org/10.35757/SM.2025.78.1.05
Przesłane: 26 maja 2025
Opublikowane: 25 listopada 2025

Abstrakt

Nierównowagi w gospodarce ChRL są jej zaplanowaną cechą wynikającą z przyjętego modelu rozwoju. Wraz ze wzrostem gospodarczym Chin rozwiązania te stają się jednak anachroniczne i szkodliwe tak dla gospodarki ChRL jak i jej partnerów handlowych, w tym USA. Ze względu zakorzenienie nierównowag w systemie politycznym i gospodarczym ChRL, reforma będzie trudna dla władz KPCh. Handel z Chinami w obecnym modelu wywołuje jednak negatywne konsekwencje gospodarcze, społeczne i polityczne w USA i jest nieakceptowalny dla tego kraju. Doprowadziło to do wzrostu napięć i wybuchu wojny handlowej w pierwszej połowie 2025 r. Rozwiązania nieobejmujące źródła problemów – systemu zaplanowanych nierównowag – nie doprowadzą do uczynienia relacji handlowych obopólnie korzystnymi, a jedynie odsunięcia problemu.

Bibliografia

  • Acemoglu, D., & Robinson, J. (2012). Why nations fail : the origins of power, prosperity, and poverty.
  • Autor, D., Dorn, D., Hanson, G., & Majlesi, K. (2020). Importing Political Polarization? The Electoral Consequences of Rising Trade Exposure. The American Economic Review, 110(10), s. 3139–3183. https://doi.org/10.1257/aer.20170011.
  • Autor, D., Dorn, D., & Hanson, G. (2021). On the Persistence of the China Shock. Brookings Papers on Economic Activity, 2021(2), s. 381–447. https://doi.org/10.1353/eca.2022.0005.
  • Al-Haschimi, A., Spital, T., The evolution of China's growth model: challenges and long-term growth prospects, ECB Economic Bulletin 5/2024.
  • Bacon, E. (2024). The link between trade and human rights: Combating human rights abuses in Xinjiang. The Georgetown Law Journal, 112(5), s. 1205–1266.
  • Boullenois, C., Kratz, A., Rosen, D., Overcapacity at the Gate, Rhodium Group, 26 marca 2024 r.
  • Deaton, A., Saving and Growth, w: Schmidt-Hebbel, K., Serven, L., & Stiglitz, J. (2009). The economics of saving and growth: theory, evidence, and implications for policy. Cambridge University Press.
  • Dorn, D., Levell, P., (2021): Trade and Inequality in Europe and the US, IZA Discussion Papers, No. 14914, Institute of Labor Economics (IZA), Bonn, s. 9-23.
  • Dzierżanowski, P., Wnukowski, D., Problemy gospodarcze Chin - aspekty wewnętrzne i międzynarodowe, „Biuletyn PISM”, nr 125 (2746), 8 września 2023 r., https://www.pism.pl.
  • Dzierżanowski, P., Rozwiązywanie sporów w WTO wobec paraliżu Organu Apelacyjnego, „Biuletyn PISM”, nr 48 (2858), 28 marca 2024 r., https://www.pism.pl.
  • Dzierżanowski, P., Nierównowagi w gospodarce ChRL a przyszłość handlu międzynarodowego, „Biuletyn PISM”,nr 186 (2996), 12 grudnia 2024 r., https://www.pism.pl.
  • Dzierżanowski, P., Przychodniak, M., Gospodarcze wsparcie ChRL dla Rosji po inwazji na Ukrainę, Raport PISM, 28 stycznia 2025 r., https://www.pism.pl.
  • Dzierżanowski, P., Sprawiedliwy handel zamiast wolnego handlu - zmiana w polityce USA, „Biuletyn PISM”, nr 35 (3038) 18 marca 2025 r., https://www.pism.pl.
  • Eckaus, R. S. (2006). China’s exports, subsidies to state-owned enterprises and the WTO. China Economic Review, 17(1), s. 1–13. https://doi.org/10.1016/j.chieco.2005.04.003.
  • Feenstra, R. C., & Sasahara, A. (2018). The ‘China shock,’ exports and U.S. employment: A global input–output analysis. Review of International Economics, 26(5), s. 1053–1083. https://doi.org/10.1111/roie.12370.
  • Gilchrist, K., EU’s von der Leyen echoes Yellen’s calls for tough stance on Chinese overcapacity, CNBC, 9 kwietnia 2024 r., www.cnbc.com.
  • Klein, M. C., & Pettis, M. (2020). Trade wars are class wars: how rising inequality distorts the global economy and threatens international peace. Yale University Press.
  • Liu, Z., China’s Real Economic Crisis: Why Beijing Won’t Give Up on a Failing Model, Foreign Affairs, wrzesień/październik 2024.
  • Melton, O., China's Five-Year Planning System: Implications for the Reform Agenda, Testimony for the U.S.-China Economic and Security Review Commission, 2015.
  • Moller-Nielsen, T., EU seeks alliance with US against Chinese ‘overcapacities’ to avoid Trump tariffs, Euractiv, 20 lutego 2025 r., www.euractiv.com.
  • Misztal, P. (2011): The relationship between savings and economic growth in countries with different level of economic development, e-Finanse: Financial Internet Quarterly, University of Information Technology and Management, Rzeszów, Vol. 7, Iss. 2,
  • Pettis, M., What Will It Take for China’s GDP to Grow at 4–5 Percent Over the Next Decade?, Carnegie Endowment for International Peace, 4 grudnia 2023 r., https://www.carnegieendowment.org.
  • Przychodniak, M., Fiasko polityki zero "COVID" w Chinach, „Biuletyn PISM”, nr 1 (2622), 3 stycznia 2023 r., https://www.pism.pl.
  • Rogoff, K., & Yang, Y. (2024). Rethinking China’s growth. Economic Policy, 39(119), s. 517–548. https://doi.org/10.1093/epolic/eiae022
  • Scott, R., Mokhiber, Z., Growing China trade deficit cost 3.7 million American jobs between 2001 and 2018, Economic Policy Institute, 2020
  • Shi, J., China says rising military budget ‘reasonable’ in face of ‘complex security environment’, South China Morning Post, 9 marca 2025 r., https://www.scmp.com/news/china/military/article/3301686/china-says-rising-military-budget-reasonable-face-complex-security-environment.
  • Stewart, A. J., McCarty, N., & Bryson, J. J. (2020). Polarization under rising inequality and economic decline. Science Advances, 6(50). https://doi.org/10.1126/sciadv.abd4201.
  • Szczudlik, J., Przełomowa decyzja UE - ostateczne cła na chińskie samochody elektryczne, “Komentarz PISM”, nr 64-2024, 4 października 2024 r, https://www.pism.pl.
  • Wade, R. (1990). Governing the market: economic theory and the role of government in East Asian industrialization. Princeton University Press.
  • Wnukowski, D., Rozejm w wojnie handlowej USA-Chiny, „Biuletyn PISM”, nr 55 (3058) 14 maja 2025 r., https://www.pism.pl.

Downloads

Download data is not yet available.