Skip to main navigation menu Skip to main content Skip to site footer
SM baner

Vol. 74 No. 4 (2021): Kaukaz Południowy na rozdrożu

Relacje polsko-gruzińskie

Georgians in Poland: The history and the present time (an att empt to outline the subject)

DOI: https://doi.org/10.35757/SM.2021.74.4.07
Submitted: December 27, 2021
Published: December 27, 2021

Abstract

This article aims at briefly presenting the few-centuries-long history of Georgians in Poland. This minority is very rarely described in population surveys and often neglected in censuses. In this article, the presence of Georgians in Poland in described from different perspectives. Special attention is paid to the international, primarily Russian and Soviet contexts of the minority’s life. This subject has not been sufficiently studied by historians and this article attempts to fill this gap. Moreover, the author identifies the areas which still need to be researched, thus showing the direction of future research in this field.

References

  1. Adamczewski P., Polski mit etnopolityczny i Kaukaz, Instytut Studiów Politycznych PAN, Warszawa 2019.
  2. Amiradżibi H., Książka antykucharska, Wydawnictwo „Trio”, Warszawa 2007.
  3. Amiradżibi H., Moja filmowa Moskwa, Wydawnictwo „Trio”, Warszawa 2011.
  4. Amiradżibi H., Słodkie życie księżniczki, Wydawnictwo Warszawskie, Warszawa 1996.
  5. Aroniszydze J., Major Artemi Aroniszydze, „Pro Georgia. Prace i materiały do dziejów stosunków gruzińsko-polskich” 1992, t. 2.
  6. Bączkowski W., Prometeizm na tle epoki. Wybrane fragmenty z historii ruchu, „Niepodległość” 1984, t. 17.
  7. Chmiel P., Several unpublished Theatines’ letters concerning the activity of the order in Georgia in the 17th century, „Pro Georgia. Journal of Kartvelological Studies” 2013, No. 23.
  8. Chmielecki T.T., Gruziński katolicyzm w XIX i na początku XX wieku w świetle archiwów watykańskich, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Toruń 1998.
  9. Cincadze J.Z., Stosunki polsko-gruzińskie w XV–XVII w., „Przegląd Orientalistyczny” 1960, nr 1 (33).
  10. Cywiński B., Szańce kultur. Szkice z dziejów narodów Europy Wschodniej, Centrum Europejskie „Natolin”, Warszawa 2013.
  11. [Druga] II Rzeczpospolita wobec ruchu prometejskiego, red. P. Libera, Centralne Archiwum Wojskowe, Archiwum Akt Nowych, Instytut Józefa Piłsudskiego w Ameryce, Warszawa 2013 (Wojskowe Teki Archiwalne, 4).
  12. Džavahišvili N.G., Gruziny pod rossijskim flagom (Gruzinskie voennye i gosudarstvennye deâteli na službe Rossii v 1703–1917 g.), Izdatel′stvo Tbilisskogo universiteta, Tbilisi 2003.
  13. Elegie i inne pisma literackie i społeczne, oprac. W. Borowy, Wydawnictwo J. Mortkowicza, Warszawa 1928.
  14. Fala azylantów z Gruzji nie wygasa, „Biuletyn Migracyjny” 2012, nr 37: <http://biuletynmigracyjny.uw.edu.pl/37-sierpien-2012/fala-azylantow-z-gruzji-nie-wygasa> [dostęp: 15 VII 2021].
  15. Filina M., Istoki pol′sko-gruzinskih literaturnyh vzaimosvâzej, [w:] „Pol′skij Kavkaz”. Istoriâ i perspektivy pol′sko-gruzinskih vzaimosvâzej, red. M. Filina, Universal, Tbilisi 2016.
  16. Furier A., Profesor Mikołaj Kwinichidze – Gruzin z Poznania, „Pro Georgia. Prace i materiały do dziejów stosunków gruzińsko-polskich” 1997, t. 6.
  17. Głowacki A., Badania – nauka – przyjaźń. Zarys historii współpracy Uniwersytetu Łódzkiego i Uniwersytetu Tbiliskiego, „Pro Georgia. Prace i materiały do historii stosunków gruzińsko-polskich” 1998, t. 7.
  18. Godzjaszwili J.I., Aleksander Godzjaszwili (1897–1941), „Pro Georgia. Prace i materiały do dziejów stosunków gruzińsko-polskich” 1991, t. 1.
  19. Grzelidze R., Sakartvelos gantavisuplebis liga 1890–1895 cc., Tbilisi universitetis gamomcemloba, Tbilisi 2000.
  20. Historia dyplomacji polskiej, t. 2: 1572–1795, red. Z. Wójcik, Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, Warszawa 1982.
  21. Hitarišvili V.I., Adam Mickevič v gruzinskoj literature XIX veka, [w:] Romantizm v slavânskih literaturah, red. V.I. Kulešov i dr., Izdatel′stvo Moskovskogo gosudarstvennogo universiteta, Moskva 1973.
  22. Horbaczewski R., Posłowie chcą uznania w Polsce mniejszości gruzińskiej, „Prawo” [online], 28 VI 2021 [dostęp: 4 VII 2021]: <https://www.prawo.pl/samorzad/mniejszosc-gruzinska-poslowie-chca-nadac-status-mniejszosci,509099.html>.
  23. Hundert Z., Kilka uwag na temat chorągwi petyhorskich w wojskach Rzeczypospolitej w latach 1673–1683, [w:] W pancerzu przez wieki. Z dziejów wojskowości polskiej i powszechnej, red. M. Baranowski, A. Gładysz, A. Niewiński, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Oświęcim 2014 (Homo Militans, 2).
  24. Kaczyński L., 2006. Wystąpienia, listy, wywiady. Wybór, red. K. Janaszek, A. Fijewski, Kancelaria Prezydenta RP, Warszawa 2007.
  25. „Kaplica Świętego Grzegorza” [online, dostęp: 4 VII 2021]: <http://www.liturgia.cerkiew.pl/>.
  26. Karabin R., Gruzińscy podchorążowie i oficerowie kontraktowi w Wojsku Polskim 1921–1939, „Pro Georgia. Prace i materiały do dziejów stosunków gruzińsko-polskich” 1994, t. 4.
  27. Karabin R., Gruzińscy podchorążowie i oficerowie kontraktowi w Wojsku Polskim (część druga), „Pro Georgia. Prace i materiały do dziejów stosunków gruzińsko-polskich” 1997, t. 6.
  28. Karpus Z., Wołos M., Polityka władz komunistycznych wobec emigrantów gruzińskich na przykładzie sprawy mjra Józefa Zauraszwili, [w:] Opór społeczny i konspiracja w województwie pomorskim (bydgoskim) w latach 1945–1956, red. T. Cinciński, Z. Karpus, Instytut Stosunków Międzynarodowych UMK, Bydgoszcz–Toruń 2007.
  29. Kolbaia D., Pod skrzydłami Rzeczypospolitej. Emigracja gruzińska w Polsce 1921–1939, Studium Europy Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2015.
  30. Kowal P., Kaukaski romans, „Ośrodek Myśli Politycznej” [online, dostęp: 18 VII 2021]: <http://www.omp.org.pl/artykul.php?artykul=156>.
  31. Kowalski Z.G., Najliczniejsza mniejszość. Gruzini, Azerowie i inni przedstawiciele narodów Kaukazu w Wojsku Polskim w okresie międzywojennym, [w:] Mniejszości narodowe i wyznaniowe w siłach zbrojnych Drugiej Rzeczypospolitej 1918–1939, red. Z. Karpus, W. Rezmer, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2001.
  32. Maj I., Działalność Instytutu Wschodniego w Warszawie 1926–1939, Instytut Studiów Politycznych PAN, Oficyna Wydawnicza „Rytm”, Warszawa 2007.
  33. Mamoulia G., Les combats indépendantistes des Caucasiens entre URSS et puissances occidentales. Le cas de la Géorgie (1921–1945), Éditions L’Harmattan, Paris 2009.
  34. Materski W., Georgia rediviva. Republika Gruzińska w stosunkach międzynarodowych 1918–1921, Instytut Studiów Politycznych PAN, Warszawa 1994.
  35. Materski W., Grigol Orbeliani i warszawski telegraf, „Pro Georgia. Prace i materiały do dziejów stosunków gruzińsko-polskich” 1999, t. 8.
  36. Materski W., Gruzini – ofiary zbrodni katyńskiej. (Dokument z postsowieckiego zasobu archiwalnego), „Pro Georgia. Journal of Kartvelological Studies” 2004, No. 11.
  37. Materski W., Gruzini – oficerowie kontraktowi Wojska Polskiego w kampanii wrześniowej 1939 r., „Pro Georgia. Journal of Kartvelological Studies” 2016, No. 26.
  38. Materski W., Gruzja, wyd. 2, Wydawnictwo „Trio”, Warszawa 2010 (Historia państw świata w XX i XXI wieku).
  39. Materski W., Pięćset lat kontaktów polsko-gruzińskich, [w:] Polacy w Gruzji, red. E. Walewander, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 2002.
  40. Materski W., Rozpoznanie przez NKWD ZSRR Kolonii Gruzińskiej w Polsce (1939 r.), „Pro Georgia. Prace i materiały do dziejów stosunków gruzińsko-polskich” 1995, t. 4.
  41. Matikaszwili N., Kwaliaszwili M., Podchorążowie, „Pro Georgia. Journal of Kartvelological Studies” 2008, No. 16.
  42. Metreweli R., Z historii gruzińsko-polskich kontaktów, [w:] Polacy w Gruzji, red. M. Filina, J. Porayski-Pomsta, Uniwersytet Warszawski, Państwowy Uniwersytet im. Iwanego Dżawachiszwilego w Tbilisi, Warszawa 2004.
  43. Mniejszości narodowe i wyznaniowe w siłach zbrojnych Drugiej Rzeczypospolitej 1918–1939, red. Z. Karpus, W. Rezmer, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2001.
  44. Muzykal′nyj ènciklopedičeskij slovar′, red. G.V. Keldyš, Sovetskaâ ènciklopediâ, Moskva 1990.
  45. N[arodowy] S[pis] P[owszechny] 2011 – wyniki, Główny Urząd Statystyczny [online], <https://stat.gov.pl/spisy-powszechne/nsp-2011/nsp-2011-wyniki/> [dostęp: 17 VII 2021].
  46. Nie spada zainteresowanie obywateli Gruzji zamieszkaniem w Polsce, „Twitter. Urząd do Spraw Cudzoziemców” [online], 24 III 2020 [dostęp: 18 VII 2021]: <https://twitter.com/UdSC_gov_pl/status/ 1242461677238566918>.
  47. Očerki istorii Kommunističeskoj partii Gruzii, č. 1: Bor′ba za pobedu socialističeskoj revolûcii 1883–1921, red. D.G. Sturua, Izdatel′stvo „Sabčota Sakartvelo”, Tbilisi 1982.
  48. Opór społeczny i konspiracja w województwie pomorskim (bydgoskim) w latach 1945–1956, red. T. Cinciński, Z. Karpus, Instytut Stosunków Międzynarodowych UMK, Bydgoszcz–Toruń 2007.
  49. Paprocki H., Analiza dokumentów odnoszących się do sprawy aresztowania w 1939 r. w Warszawie trzech Gruzinów, „Pro Georgia. Prace i materiały do dziejów stosunków gruzińsko-polskich” 1994, t. 4.
  50. Paprocki H., Ks. archimandryta dr Grzegorz Peradze (1899–1942), „Wiadomości Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego” 1986, z. 3–4.
  51. Pawłowski T., Pierwsze samochody pancerne, „Wojsko i Technika. Historia” 2016, nr 6 (specjalny): <https://zbiam.pl/artykuly/pierwsze-samochody-pancerne> [dostęp: 14 VII 2021].
  52. Piekarski M., Gruzini w Powstaniu Warszawskim, „Pro Georgia. Prace i materiały do dziejów stosunków gruzińsko-polskich” 1998, t. 7.
  53. Polacy w Gruzji, red. E. Walewander, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 2002.
  54. Polacy w Gruzji, red. M. Filina, J. Porayski-Pomsta, Uniwersytet Warszawski, Państwowy Uniwersytet im. Iwanego Dżawachiszwilego w Tbilisi, Warszawa 2004.
  55. Polish-Georgian Historians’ Commission. Collected works, vol. 1, ed. D. Kolbaia, Warsaw 2019.
  56. „Pol′skij Kavkaz”. Istoriâ i perspektivy pol′sko-gruzinskih vzaimosvâzej, red. M. Filina, Universal, Tbilisi 2016.
  57. Rayfield D., The literature of Georgia. A history, 2nd ed., Routledge, London–New York 2000.
  58. Rocznik oficerski 1939. Stan na 23 marca 1939, oprac. R. Rybka, K. Stepan, Biblioteka Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, Kraków 2006.
  59. „Rocznik Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej” 2000–2020.
  60. Rohoziński J., Gruzja, „Wydział Informacji o Krajach Pochodzenia Departamentu Postępowań Uchodźczych Urzędu do Spraw Cudzoziemców” [online, dostęp: 6 VII 2021]: <http://wikp.udsc.gov.pl/kraje-pochodzenia/gruzja.html>.
  61. Romantizm v slavânskih literaturah, red. V.I. Kulešov i dr., Izdatel′stvo Moskovskogo gosudarstvennogo universiteta, Moskva 1973.
  62. Rośnie liczba cudzoziemców w Polsce. Najchętniej osiedlają się Ukraińcy, Białorusini i Gruzini, „Dziennik Gazeta Prawna”, 1 XI 2019.
  63. Sergo Kuruliszwili (4 IX 1894 – 25 III 1925), „Głos Wschodu”, 1 V 1925.
  64. Statut Towarzystwa Gruzińsko-Polskiego, „Pro Georgia. Prace i materiały do historii stosunków gruzińsko-polskich” 1991, t. 1.
  65. Stowarzyszenie Narodów Kaukaskich w Polsce, „Rejestr” [online, dostęp: 19 VII 2021]: <https://rejestr.io/krs/284077/stowarzyszenie-narodow-kaukaskich-w-polsce>.
  66. Tomaszewski J., Rzeczpospolita wielu narodów, Czytelnik, Warszawa 1985.
  67. Tumaniszwili J., Wspomnienia pisane za oceanem, „Pro Georgia. Prace i materiały do dziejów stosunków gruzińsko-polskich” 1992, t. 2.
  68. W pancerzu przez wieki. Z dziejów wojskowości polskiej i powszechnej, red. M. Baranowski, A. Gładysz, A. Niewiński, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Oświęcim 2014 (Homo Militans, 2),
  69. Warszawa wielu kultur. Przybysze z Kaukazu – Gruzini, Ormianie, Czeczeni i Azerowie, „Fundacja Edukacji Międzykulturowej” [online, dostęp: 12 VII 2021]: <https://docplayer.pl/5256645-Warszawa-wielu-kultur.html>.
  70. Woźniak A., Gruziński wielkorządca w Warszawie. Rządy księcia Aleksandra Imeretyńskiego w Królestwie Polskim (1897–1900), „Pro Georgia. Journal of Kartvelological Studies” 2004, No. 11.
  71. Woźniak A., Międzywojenna Warszawa jako centrum myśli politycznej i ośrodek kulturalny emigracji gruzińskiej w Polsce, „Pro Georgia. Journal of Kartvelological Studies” 2013, No. 23.
  72. Woźniak A., Stowarzyszenia i organizacje gruzińskie w Polsce w l. 1918–1939, „Pro Georgia. Prace i materiały do dziejów stosunków gruzińsko-polskich” 1991, t. 1.
  73. Woźniak A., Z dziejów diaspory gruzińskiej w Polsce, „Etnografia Polska” 1992, t. 36, z. 1.
  74. Ze wspomnień gen. Aleksandra Zachariadze, „Pro Georgia. Prace i materiały do dziejów stosunków gruzińsko-polskich” 1997, t. 6.
  75. Zedginidze G., Iz istorii pol′sko-russkih diplomatičeskih otnošenij s Iranom (Deâtel′nost′ Bogdana Gurdžickogo), Mecnereba, Tbilisi 1971.
  76. Żeromski S., W sprawie Gruzji, [w:] Elegie i inne pisma literackie i społeczne, oprac. W. Borowy, Wydawnictwo J. Mortkowicza, Warszawa 1928.

Downloads

Download data is not yet available.

Similar Articles

1 2 3 > >> 

You may also start an advanced similarity search for this article.