Jak politycy mówią o równouprawnieniu płci? Debata nad projektem ustawy o równym statusie kobiet i mężczyzn
Abstrakt
The main purpose of the article is to analyse the language and argumentation used by Polish politicians in debates on equality and gender equality rights. The material analysed in the article includes shorthand records gathered in the internet archives of the Sejm and the Senate during legislative works on the bill on the equal status of men and women. The conclusion, drawn after the analysis, supports the initial theses of the authors (Marek Czyżewski, Sergiusz Kowalski, Andrzej Piotrowski), who claimed that the basic “mode of public discourse” in Poland is the so-called “ritual chaos”, which manifests a lack of will of agreement and ostentatious self-presentation. During the debate the MPs defined the key words such as “equality” and “parity” in various manner, they marginalised the problem of discrimination of sexes and showed a lack of professionalism in their presentations. It was surprising to see one of the strongest voices against the bill presented by the representative of the “Platforma Obywatelska”, which normally claims liberalism and equality. Meanwhile, the most rational and balanced views and arguments for equality of rights for women were presented by a representative of the “Samoobrona”.
Słowa kluczowe
równouprawnienie (płci); równość (płci); dyskryminacja (płci); dyskurs polityki; dyskurs parlamentarny
Bibliografia
Chilton Paul, Schäffner Christine, 1997, Discourse and Politics, w: Teun van Dijk (red.), Discourse Studies: A Multidisciplinary Introduction, t. 2: Discourse as Interaction in Society, Sage Publications, London–Thousand Oaks–New Delhi.
Czyżewski Marek, 1997, W stronę teorii dyskursu publicznego, w: Marek Czyżewski, Sergiusz Kowalski, Andrzej Piotrowski (red.), Rytualny chaos. Studium dyskursu publicznego, Aureus, Kraków.
Czyżewski Marek, Kowalski Sergiusz, Piotrowski Andrzej, 1997a, Wprowadzenie, w: Czyżewski Marek, Kowalski Sergiusz, Piotrowski Andrzej (red.), Rytualny chaos. Studium dyskursu publicznego, Aureus, Kraków.
Czyżewski Marek, Kowalski Sergiusz, Piotrowski Andrzej (red.), 1997b, Rytualny chaos. Studium dyskursu publicznego, Aureus, Kraków.
Dundas Todd Alexandra, Fisher Sue, 1988, Introduction: Theories of Gender, Theories of Discourse, w: Alexandra Dundas Todd, Sue Fisher (red.), Gender and Discourse: The Power of Talk, Norwood, New Jersey.
Einhorn Barbara, Sever Charlotte, 2003, Gender and Civil Society in Central and Eastern Europe, „International Feminist Journal of Politics”, t. 5, nr 2.
Fuszara Małgorzata, Zielińska Eleonora, 1998, Krótka acz zawiła historia ustawy równościowej, Biuletyn Ośrodka Informacji Środowisk Kobiecych „OśKa”, nr 4.
Ibarra Peter, Kitsuse John, 1993, Vernacular Constituents of Moral Discourse, w: James A. Holstein, Gale Miller (red.), Reconsidering Social Constructionism: Debates in Social Problems Theory, Aldine de Gruyter, New York.
Janowska Zdzisława, 2005, „Ustawa o równym statusie kobiet i mężczyzn — dotychczasowe efekty i porażki”, referat wygłoszony podczas konferencji „Homofobia, mizoginia, ciemnogórd”, Łódź, październik.
Janowska Zdzisława, 2007, Działalność organizacji pozarządowych na rzecz kobiet w Polsce, w: Idealistki, siłaczki, reformatorki. Kobiety w nauce polskiej, Elżbieta H. Oleksy (red.), Łódź (Ośrodek Badania Problematyki Kobiet, raport przygotowywany w ramach 6 Programu Ramowego).
Jastrzębska-Szklarska Joanna, 2001, Requiescat in pace? Wokół ustawy o równym statusie kobiet i mężczyzn w Polsce i w Stanach Zjednoczonych, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 2.
Kantola Johanna, Dahl Hanne Marlene, 2005, Gender and the State: From Differences Between to Differences Within, „International Feminist Journal of Politics”, t. 7, nr 1.
Kurczewski Jacek, 2002, Równouprawnienie płciowe reprezentacji w opinii polskich parlamentarzystek, w: Małgorzata Fuszara (red.), Kobiety w Polsce na przełomie wieków. Nowy kontrakt płci?, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa.
Liegl Barbara, Perching Bernhard, Weyss Birgit, 2004, Prawne i instytucjonalne aspekty przeciwdziałania dyskryminacji w Polsce, Kancelaria Prezesa Rady Ministrów – Sekretariat Pełnomocnika Rządu ds. Równego Statusu Kobiet i Mężczyzn – Instytut Praw Człowieka im. Ludwiga Boltzmanna, Warszawa–Wiedeń.
Malinowska Ewa, 2000, Feminizm europejski, demokracja parytetowa a polski ruch kobiet.
Socjologiczna analiza walki o równouprawnienie płci, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Parvikko Tuija, 1991, Conceptions of Gender Equality: Similarity and Difference, w: Elizabeth Meehan, Selma Sevenhuijsen (red.), Equality Politics and Gender, Sage Publications, London.
Schütz Alfred, 1985, Światły obywatel. Esej o społecznym zróżnicowaniu wiedzy, tłum. Dorota Lachowska, „Literatura na świecie”, nr 2.
Skarżyńska Krystyna, 2001, Jak porozumiewają się politycy: język ostrych kategoryzacji; psychologiczne przyczyny i konsekwencje, w: Jerzy Bralczyk, Katarzyna Mosiołek-Kłosińska (red.), Zmiany w publicznych zwyczajach językowych, Rada Języka Polskiego, Warszawa.
Ślęczka Kazimierz, 1999, Feminizm. Ideologie i koncepcje społeczne współczesnego feminizmu, Książnica, Katowice.
Uniwersytet Łódzki Polska
Ten utwór jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
