O pojęciu ludowych illegalizmów. Narodziny nowoczesnego systemu represji w świetle wykładów Michela Foucault (1971-1973)

Abstrakt

Artykuł poświęcony jest rekonstrukcji pojęcia ludowych illegalizmów (illégalisme populaire) w myśli Michela Foucaulta. Choć jest to pojęcie centralne dla całej architektury argumentacyjnej w Nadzorować i karać, jego znaczenie zostało zepchnięte na dalszy plan w dotychczasowej literaturze przez znacznie lepiej znane pojęcie władzy dyscyplinarnej. Publikacja Théories et institutions pénales (1971–1972) oraz La société punitive (1972–1973) stała się przyczynkiem do całej serii reinterpretacji prac Foucaulta z perspektywy pojęcia illegalizmu. W Théories et institutions pénales koncentrując się na przykładzie powstania Bosostopych (1639–1640) w Normandii, Foucault argumentuje, że od drugiej połowy XVII w. nowoczesny system represji rodzi się jako odpowiedź na nasilające się powstania ludowe. W La société punitive Foucault skomplikuje ten argument, wprowadzając pojęcie ludowych illegalizmów i stawiając tezę, że jeszcze w XVIII w. pewien rodzaj illegalizmów ludowych był zgodny z rozwojem gospodarki kapitalistycznej, a na przełomie wieku XVIII i XIX stał się z nim sprzeczny.
Celem tego artykułu jest rekonstrukcja ewolucji tego argumentu. Główna teza, której będę bronił, brzmi: pojęcie illegalizmów służy Foucault do opisania konfliktów klasowych powstających wokół historycznego wyłaniania się więzienia jako jednej z kluczowych strategii utowarowienia pracy, czyli proletaryzacji.