Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
Civitas baner

Tom 28 (2021)

Temat numeru

Stan wyjątkowy w ujęciu monistycznym: trzy propozycje teoretyczne i ich realizacja na przykładzie polskich unormowań stanów nadzwyczajnych

DOI: https://doi.org/10.35757/CIV.2021.28.03
Przesłane: 23 kwietnia 2020
Opublikowane: 21 czerwca 2021

Abstrakt

Tekst stanowi próbę pomyślenia instytucji stanu wyjątkowego w ramach logiki monistycznej, która by nie naruszała podstaw demokracji liberalnej: jako instrumentu prawnego do zwalczenia zagrożenia, przed którym stoi państwo, przy użyciu narzędzi z porządku norm sprzed wystąpienia sytuacji ekstraordynaryjnej. Autor analizuje trzy możliwości takiej logiki, wywodząc ją z koncepcji m. in. libertarianizmu Roberta Nozicka, instytucjonalizmu Nomi Claire Lazar czy liberalnego realizmu Jeremy’ego Waldrona i aplikując do zapisów Konstytucji RP z 1997 r.

Bibliografia

  • International Covenant on Civil and Political Rights, https://www.ohchr.org/en/professionalinterest/pages/ccpr.aspx.
  • Agamben G., Stan wyjątkowy, przeł. M. Surma-Gawłowska, Ha-art, Kraków 2009.
  • Agamben G., Homo sacer. Suwerenna władza i nagie życie, przeł. M. Salwa, Prószyński i S-ka, Warszawa 2008.
  • Biebricher T., Sovereignty, Norms, and Exception in Neoliberalism, „Qui Parle” 2014, t. 23, nr 1, s. 77–107.
  • Benjamin W., Przyczynek do krytyki przemocy, przeł. A. Lipszyc, „Kronos: metafizyka, kultura, religia” 2009, nr 4, s. 26–41.
  • Bonefeld W., Democracy and Dictatorship. Neoliberalism and the State of Exception, „Critique. Journal of Socialist Theory” 2006, t. 34, nr 3, s. 237–252.
  • Buchanan J., The Reason of Rules: Constitutional Political Economy, Cambridge University Press. Cambridge 1985.
  • Bułajewski S., Dąbrowski M., Wolności i prawa ekonomiczne, socjalne i kulturalne, w: M. Chmaj (red.), Wolności i prawa człowieka w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, Wolters Kluwer, Warszawa 2008.
  • Dyzenhaus D., The Constitution of Law. Legality in the Times of Emergency, Cambridge University Press, Cambridge 1996.
  • Finn J.E., Constitutions in Crisis. Political Violence and Rule of Law, Oxford University Press, Oxford 1991.
  • Ferejohn J., Pasquino P., The Law of the Exception: A Typology of Emergency Powers, „International Journal on Constitutional Law” 2004, t. 2, nr 2, s. 210–239.
  • Fraenkel E., The Dual State: A Contribution to the Theory of Dictatorship, przeł. E.A. Shils, Lawbook Exchange, New York 2010.
  • Gray J., Two Faces of Liberalism, New Press, New York 2000.
  • Gross O., Ní Aoláin F., Law in Times of Crisis. Emergency Powers in Theory and Practice, Cambridge University Press, Cambridge 2006.
  • Hjorth R., The Poverty of Exceptionalism in International Theory, „Journal of International Political Theory” 2014, t. 10 (2), s. 169–187.
  • Huysmans J., International Politics of Exception: Competing Visions of International Political Order Between Law and Politics, „Alternatives: Global, Local, Political” 2006, t. 31, nr 2, s. 135–165.
  • Hussein N., The Jurisprudence of Emergency, University of Michigan Press, Ann Arbor 2003.
  • Kant I., On the Common Saying: „This May Be True in Theory, But It Doesn’t Apply to Practice”, w: idem, Political Writings, Cambridge University Press, Cambridge 1971.
  • Kant I., Metafizyka moralności, przeł. M.J. Siemek, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2019.
  • Kant I., Co to jest oświecenie?, w: T. Kroński, Kant, Wiedza Powszechna, Warszawa 1966.
  • Klein N., Doktryna szoku: jak współczesny kapitalizm wykorzystuje kryzysy społeczne, przeł. H. Jankowska, Muza, Warszawa 2020.
  • Kitler W., Aspekty kompetencyjne kierowania bezpieczeństwem narodowym w warunkach stanu wyjątkowego, „Zeszyty Naukowe Akademii Obrony Narodowej” 2014, nr 4 (97), s. 34–51.
  • McGovern M., The Dilemma of Democracy: Collusion and the State of Exception, „Studies in Social Justice” 2006, t. 5, nr 2, s. 1213–1230.
  • Newey G., After Politics: The Rejection of Politics in Contemporary Liberal Philosophy, Palgrave, Bansinbstoke 2001.
  • Nozick R., Anarchy, State, and Utopia, Basic Books, New York 1974.
  • Prokop K., Stany nadzwyczajne w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, Temida, Białystok 2005.
  • Rossiter C., Constitutional Dictatorship. Crisis Government in the Modern Democracies, Princeton University Press, Princeton 1948.
  • Scheppele K.L., Law in a Time of Emergency: States of Exception and the Temptations of 9/11, „University of Pennsylvania Journal of Constitutional Law” 2004, t. 6, nr 5, s. 1001–1083.
  • Shklar J., The Liberalism of Fear, w:S. Hofman (red.), Judith N. Shklar: Political Thought and Political Thinkers, University of Chicago Press, Chicago 1998.
  • Sleat M., Liberal Realism: A Liberal Response to the Realist Critique, „The Review of Politics” 2003, t. 73, s. 463–496.
  • Szubert-Zarzeczny U., Społeczne aspekty interwencjonizmu państwowego w gospodarce na przykładzie wybranych państw Unii Europejskiej, w: D. Kopycińska, Polityka gospodarcza państwa, Katedra Mikroekonomii Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2007.
  • Talmon J.L., The Origins of Totalitarian Democracy, W.W. Norton, New York 1970.
  • Waltz K., The Continuity of International Politics, w: K. Booth, T. Dunne (red.),
  • Worlds of Collision: Terror and the Future of Global Order, Palgrave. London 2002.
  • Waldron J., Proximity as the Basis of Political Community, NYU School of Law, Public Law Research Paper No. 11–08.
  • Waldron J., Security and Liberty: The Image of Balance, „The Journal of Political Philosophy” 2006, t. 11, nr 2, s. 191–210.
  • Waldron J., Torture and Positive Law: Jurisprudence for the White House, „Columbia Law Review” 2005, t. 105 (6), s. 1681–1750.
  • Wilkinson P., Terrorism and the Liberal State, New York University Press, New York 1986.
  • Williams B., In the Beginning Was the Deed, Princeton University Press, Princeton 2005.
  • Zakaria F., The Rise of Illiberal Democracy, „Foreign Affairs” 1997, t. 76, nr 6, s. 22–43.

Downloads

Download data is not yet available.