Skip to main navigation menu Skip to main content Skip to site footer

Vol. 32 (2023)

Cultures of Degrowth

To think Degrowth, or Decapita(lisa)tion of Capital

DOI: https://doi.org/10.35757/CIV.2023.32.03
Submitted: December 29, 2023
Published: March 21, 2024

Abstract

The aim of the article is to reflect on the degrowth strategy. Pointing out various difficulties, the author focuses on identifying the field that degrowth theories cannot ignore if they want to be effective: the dominant political economy. Following Marx's thought, the author argues that the mode of functioning of society adequate to the postulates of degrowth would have to be "narrowed reproduction." This is a difficult move because, in addition to the logic of accumulation, there is also the mechanism of alienation and our consumption habits to overcome. Only against this background can we look for examples of radical social change, the scale of which would meet the requirements of degrowth. According to the author, such an example may be the frequent abandonment of agriculture in the Neolithic era (Graeber, Wengrow). However, it is not about (impossible) repeating such a decision, but about the very ability to make it, as a cultural pattern. However, this means decapita(lisa)tion of capital. 

References

  • Andreucci D., McDonough T., Kapitalizm, [w:] Dewzrost. Słownik nowej ery, red. G. D’Alisa, F. Demaria, G. Kallis, przeł. Ł. Lange, Langel – Łucja Lange, Łódź 2020.
  • The Anthropocene and the Global Environmental Crisis, ed. C. Hamilton, Ch. Bonneuil, F. Gemenne, Routledge, New York 2015: <https://library.oapen.org/bitstream/handle/20.500.12657/62310/1/9781317589099.pdf> [dostęp: 5 XII 2023].
  • Beck U., Społeczeństwo światowego ryzyka. W poszukiwaniu utraconego bezpieczeństwa, przeł. B. Baran, Scholar, Warszawa 2012.
  • Bińczyk E., Epoka człowieka. Retoryka i marazm antropocenu, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2018.
  • Bińczyk E., Utopia życia po kapitalizmie. Odejście od wzrostu w ujęciu Tima Jacksona, „Civitas. Studia z filozofii polityki” 2022, nr 30.
  • Chakrabarty D., Kryzysy planetarne i trud bycia nowoczesnym, przeł. M. Borowski, M. Chaberski, [w:] D. Chakrabarty, Humanistyka w czasach antropocenu, Universitas, Kraków 2023.
  • Chakrabarty D., Planetarne przebłyski, przeł. A. Ostolski, [w:] D. Chakrabarty, Humanistyka w czasach antropocenu, Universitas, Kraków 2023.
  • Crary J., 24/7. Późny kapitalizm i koniec snu, przeł. D. Żukowski, Wydawnictwo „Karakter”, Kraków 2015.
  • Dewzrost. Słownik nowej ery, red. G. D’Alisa, F. Demaria, G. Kallis, przeł. Ł. Lange, Langel – Łucja Lange, Łódź 2020.
  • Duszczyk M., Sztuczna inteligencja może wpędzić świat w kryzys. Zużywa mnóstwo wody i prądu, „Rzeczpospolita” [online], 12 X 2023 [dostęp: 6 XII 2023]: <https://cyfrowa.rp.pl/globalne-interesy/art39257911-sztuczna-inteligencja -moze-wpedzic-swiat-w-kryzys-zuzywa-mnostwo-wody-i-pradu>.
  • Eriksen Th.H., Tyrania chwili, przeł. G. Sokół, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 2003.
  • Graeber D., Wengrow D., Narodziny wszystkiego. Nowa historia ludzkości, przeł. R. Filipowski, Zysk i S-ka, Poznań 2022.
  • Hamilton C., Human Destiny in the Anthropocene, [w:] The Anthropocene and the Global Environmental Crisis, ed. C. Hamilton, Ch. Bonneuil, F. Gemenne, Routledge, New York 2015: <https://library.oapen.org/bitstream/handle/20.500.12657/62310/1/9781317589099.pdf> [dostęp: 5 XII 2023].
  • Kahneman D., Pułapki myślenia. O myśleniu szybkim i wolnym, przeł. P. Szymczak, Media-Rodzina, Poznań 2012.
  • Le Clézio J.-M.G., Urania, przeł. Z. Kozimor, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 2008.
  • Lukács G., Historia i świadomość klasowa, przeł. M. Siemek, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1988.
  • Marks K., Kapitał, t. 2, przeł. J. Maliniak, Książka i Wiedza, Warszawa 1977 (Karol Marks, Fryderyk Engels. Dzieła, 24).
  • Marks K., Kapitał, t. 3, cz. 1, przeł. E. Lipiński, Książka i Wiedza, Warszawa 1983 (Karol Marks, Fryderyk Engels. Dzieła, 25).
  • Marks K., Kapitał, t. 3, cz. 2, przeł. E. Lipiński, J. Maliniak, Książka i Wiedza, Warszawa 1984 (Karol Marks, Fryderyk Engels. Dzieła, 25).
  • Marks K., Zarys krytyki ekonomii politycznej, przeł. Z.J. Wyrozembski, Książka i Wiedza, Warszawa 1986.
  • Piketty Th., Kapitał i ideologia, przeł. B. Geppert, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2022.
  • Rosa H., Przyspieszenie, wyobcowanie, rezonans, przeł. J. Duraj, J. Kołtan, Europejskie Centrum Solidarności, Gdańsk 2020.
  • Schopenhauer A., Świat jako wola i przedstawienie, t. 2, przeł. J. Garewicz, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1995.
  • Semal L., Anthropocene, Catastrophism and Green Political Theory, [w:] The Anthropocene and the Global Environmental Crisis, ed. C. Hamilton, Ch. Bonneuil, F. Gemenne, Routledge, New York 2015: <https://library.oapen.org/bitstream/handle/20.500.12657/62310/1/9781317589099.pdf> [dostęp: 5 XII 2023].
  • Steinbeck J., Grona gniewu, przeł. A. Liebfeld, Prószyński i S-ka, Warszawa 2022.
  • Stiegler B., Wstrząsy. Głupota i wiedza w XXI wieku, przeł. M. Krzykawski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2017.
  • Zbrzezny A., Lotna nowoczesność. Kultura materialna, kultura wirtualna, transkodowanie społeczeństwa i kapitalizm, Universitas, Kraków 2019.

Downloads

Download data is not yet available.