CfP Metoda biograficzna w naukach społecznych. Trendy i kontrowersje

Numer tematyczny „Kultury i Społeczeństwa” pod tytułem „Metoda biograficzna w naukach społecznych. Trendy i kontrowersje” jest odpowiedzią na toczące się w środowisku badaczy dokumentów osobistych dyskusje dotyczące rozumienia podstaw epistemologiczo-ontologicznych, podejść teoretycznych, twórczych przeobrażeń technik zbierania danych i narzędzi analitycznych, ale też kwestii etycznych. Szczególnie w odniesieniu do problemów i zjawisk społecznych związanych z doświadczeniami wojny, pandemii, niestabilności na rynku pracy, problemów psychicznych, zaangażowania w świat twórczości internetowej, aktywizmu społecznego, ale też zmiany sposobu tworzenia opowieści o własnym życiu, kwestie te wymagają utrwalenia w formie publikacji na łamach czasopisma socjologicznego. Pojawiające się w różnych projektach badawczych propozycje wykorzystania zarówno materiałów zastanych w formie listów, pamiętników, (video)blogów czy dzienników, jak i wywołanych, takich jak wywiady (auto)biograficzne, także te prowadzone w formule oral history, w wielu przypadkach domagają się nowych, twórczych sposobów odczytania metody oraz stojącej za nią aparatury analitycznej. Należy na nie spojrzeć nie tylko z entuzjazmem towarzyszącym interdyscyplinarności: łączeniu różnych orientacji, technik, czy sposobów interpretacji, ale też z poważnym i pogłębionym krytycznym namysłem. Metoda biograficzna, jak żadne inne podejście, koncentruje się na indywidualnym doświadczeniu ludzi. Ich historie życia, jak pokazują kolekcje gromadzone w ramach wielu projektów badawczych, osadzone są w coraz bardziej dynamicznie i gwałtownie zmieniającym się kontekście społecznym, kulturowym, politycznym i ekonomicznym. Polskie społeczeństwo, podobnie jak resztę świata, coraz mocniej dotykają nakładające się i współgrające ze sobą kryzysy: ekologiczny, pandemiczny i wojenny, a także – w sposób szczególny – kryzysy humanitarne związane z rosnącymi ruchami migracyjnymi, cykliczne kryzysy gospodarki kapitalistycznej (kryzys finansowy po 2008 roku czy obecny kryzys inflacyjny). Wspomnianym zjawiskom towarzyszy korozja demokratycznych systemów politycznych skutkująca rosnącym napięciem społecznym, wzrostem poparcia dla ugrupowań populistycznych, ultranacjonalistycznych czy długoletnim kryzysem sektora usług publicznych. W epoce wielokryzysu wiedza na temat tego, jak jednostka i zbiorowości radzą sobie z nawarstwiającą się atmosferą zagrożenia i niepewności wydaje się szczególnie istotna. Równie istotnym pytaniem badawczym staje się, na ile problemy obecne w dyskursach publicznych znajdują się w obszarze realnego doświadczania badanych oraz w jaki sposób materiały biograficzne pozwalają na odtworzenie i interpretację procesów społecznych w skali makro.

Do publikacji pragniemy zaprosić autorów, których zainteresowania obejmują następujące obszary i wątki:

• status i granice teorii i badań biograficznych;
• metodologiczne aspekty wykorzystania perspektywy biograficznej w naukach społecznych;
• empiryczne wykorzystania metod biograficznych w naukach społecznych;
• kontrowersje wokół wykorzystania metod biograficznych;
• aspekty etyczne badań biograficznych;
• metody biograficzne jako narzędzie badawcze w dobie nakładających się kryzysów;
• krytyczny namysł nad ontologicznym i epistemicznym statusem badań biograficznych.

Zapraszamy do nadsyłania tekstów zarówno w języku polskim, jak i angielskim. Zasady przygotowania tekstów do publikacji w „Kulturze i Społeczeństwie” dostępne są na stronie: https://czasopisma.isppan.waw.pl/index.php/kis/about/submissions 

Redaktorami gościnnymi zeszytu są dr hab. Agnieszka Golczyńska-Grondas, prof. UŁ (agnieszka.grondas@uni.lodz.pl) oraz dr hab. Katarzyna Waniek (katarzyna.waniek@uni.lodz.pl) z Uniwersytetu Łódzkiego.

Publikacja zeszytu planowana jest na marzec 2026 roku. Na zgłoszenia czekamy do końca maja 2025 roku. Teksty są przyjmowane wyłącznie za pośrednictwem strony czasopisma: https://czasopisma.isppan.waw.pl/kis