Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
KiS baner

Tom 68 Nr 1 (2024): Kłopotliwe dziedzictwo

Artykuły i rozprawy

Strategie zarządzania kłopotliwym dziedzictwem kulturowym na Warmii i Mazurach

DOI: https://doi.org/10.35757/KiS.2024.68.1.5
Przesłane: 31 grudnia 2022
Opublikowane: 20 marca 2024

Abstrakt

The article sets out to characterize two main strategies of dealing with the resources of dissonant cultural heritage located in Warmia and Mazury. This type of heritage includes any material or symbolic objects that arouse a sense of dissonance in the social consciousness of representatives of certain social groups. One of the strategies undertaken by regional social actors is described as the strategy of Polonization. The media of memory are filtered so that the story about the past and cultural specificity of the region created by such actors fits the ethnocentrically defined Polishness. The second strategy, called cultural succession, consists in the inclusion of all elements of the existing cultural heritage, regardless of their ethnic or political origin. Those implementing it are striving to create a multi-cultural region. The social actors implementing the above strategies are in conflict because they are playing a game of symbolic domination.

Bibliografia

  1. Achremczyk Stanisław, 2011, Historia Warmii i Mazur, t. 2: 1772–2010, Ośrodek Badań Naukowych im.Wojciecha Ketrzyńskiego, Olsztyn.
  2. Ashworth Gregory, 2002, Holocaust Tourism: The Experience of Kraków-Kazimierz, „International Research in Geographical and Environmental Education”, t. 11(4), s. 363–367.
  3. Ashworth Gregory, 2015, Planowanie dziedzictwa, tłum. Marta Duda-Gryc, Międzynarodowe Centrum Kultury, Kraków.
  4. Ashworth Gregory, Graham Brian, Tunbridge John, 2007, Pluralising Pasts: Heritage, Identity and Place in Multicultural Societies, Pluto Press, Ann Arbor.
  5. Baert Patrick, Carriera da Silva Filipe, 2013, Teorie społeczne w XX wieku i dzisiaj, tłum. Stanisław Burdziej, Nomos, Warszawa.
  6. Banaszkiewicz Magdalena, Semik Zbigniew, 2019, Schrony w Nowej Hucie jako kłopotliwe dziedzictwo: pomiędzy edukacją a rozrywką, „Turyzm/Tourism”, t. 29, nr 1, s. 7–15.
  7. Billig Michael, 2008, Banalny nacjonalizm, tłum. Maciek Sekerdej, Znak, Kraków.
  8. Chrościelewski Maciej, 2021, Nielegalna wycinka i dewastacja cmentarza w Nowej Wsi Ełckiej, „Gazeta Olsztyńska”, 24 paździenika, s. 3.
  9. Fairclough Graham, 2009, New Heritage Frontiers, w: Robert Palmer (red.), Heritage and Beyond, Council of Europe Publishing, s. 29–42.
  10. Foucault Michel, 2000, Filozofia, historia, polityka, tłum. Damian Leszczyński, Lotar Rasiński, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
  11. Gliniecki Tomasz, 2017, Personalizacja bohaterstwa żołnierzy Armii Czerwonej podczas walk o Olsztyn w styczniu 1945 roku. Przypadek szeregowca Piotra Diernowa, „Echa Przeszłości”, t. 18, s. 281–299.
  12. Golka Marian, 2009, Pamięć społeczna i jej implanty, Scholar, Warszawa.
  13. Jakutowicz Joanna, 2018, Pomniki pierwszowojenne w Prusach Wschodnich jako miejsca pamięci czy upamiętnienia, „Ochrona Dziedzictwa Kulturowego”, nr 5, s. 63–74.
  14. Kałużna Joanna, 2018, Dekomunizacja przestrzeni publicznej w Polsce — zarys problematyki, „Środkowoeuropejskie Studia Polityczne”, nr 2, s. 157–171.
  15. Knercer Wiktor, 2011, Cmentarze żydowskie i synagogi na terenie województwa warmińsko-mazurskiego — historia, stan obecny, „Studia Żydowskie. Almanach”, t. 1, nr 1, s. 127–135.
  16. Kolbuszewski Jacek, 1996, Cmentarze, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław.
  17. Kowalewski Jacek, Sierocki Radosław, 2011, Zaczęli po prostu ci ludzie, ci starzy po prostu zaczęli historię. Lokalne i ponadlokalne spory o wiejski kamień, w: Tomasz Rakowski, Anna Malewska-Szałygin (red.), Humanistyka i dominacja. Oddolne doświadczenia społeczne w perspektywie zewnętrznych rozpoznań, Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej UW, Warszawa, s. 185–228.
  18. Kula Marcin, 2002, Nośniki pamięci historycznej, DiG, Warszawa.
  19. Kurs Tomasz, 2022a, Poznaliśmy wyniki sondażu ws. szubienic. Prezydent Olsztyna podjął decyzję, „Gazeta Wyborcza Olsztyn”, 11 maja, s. 2.
  20. Kurs Tomasz, 2022b, Profesor Robert Traba: Brońmy historii przed policją pamięci, „Gazeta Wyborcza Olsztyn”, 13 czerwca, s. 2.
  21. Laqueur Thomas W., 2015, The Work of the Dead. A Cultural History of Mortal Remains, Princeton University Press, Princeton–Oxford.
  22. Liżewska Iwona, Brakoniecki Kazimierz, Traba Robert (red.), 2015, Czas przekraczania granic. Antologia Borussii 1990–2015, Narodowe Centrum Kultury–Borussia, Warszawa–Olsztyn.
  23. Lowenthal David, 1998, The Heritage Crusade and the Spoils of History, Cambridge University Press, New York.
  24. Łukowski Wojciech, 2003, Stowarzyszenie Wspólnota Mazurska (1991–2003) — szkic do portretu, „Masovia”, t. 3, s. 35–47.
  25. Łukowski Wojciech, 2021/2022, Stowarzyszenie „Wspólnota Mazurska” w Giżycku ma 30 lat!, „Masovia”, t. 18/19, s. 36–48.
  26. Macdonald Sharon, 2013, Memorylands. Heritage and Identity in Europe Today, Routledge, New York.
  27. Marcinkiewicz Stefan, 2020, „Widmo śmierci” (31 X 1943). Partyzancka legenda, polityka i pamięć w powiecie ełckim, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.
  28. Murzyn Monika A., 2007, Dziedzictwo kulturowe w okresie przemian: szanse i wyzwania, w: Monika A. Murzyn, Jacek Purchla (red.), Dziedzictwo kulturowe w XXI wieku. Szanse i wyzwania, Międynarodowe Centrum Kultury, Kraków, s. 121–149.
  29. Nijakowski Lech M., 2006, Domeny symboliczne. Konflikty narodowe i etniczne w wymiarze symbolicznym, Scholar, Warszawa.
  30. Nijakowski Lech M., 2008, Polska polityka pamięci. Esej socjologiczny, Wydawnictwa Profesjonalne i Akademickie, Warszawa.
  31. Nora Pierre, 1989, Between Memory and History, Les Lieux de Mémoire, „Representations”, nr 26, s. 7–24.
  32. Olszewski Michał, 2008, Jak pielęgnować historię? Tandetne Mazury, „Borussia”, nr 43, s. 178–182.
  33. Owsianowska Sabina, Banaszkiewicz Magdalena, 2015, Trudne dziedzictwo a turystyka. O dysonansie dziedzictwa kulturowego, „Turystyka Kulturowa”, t. 11, s. 6–24.
  34. Poniedziałek Jacek, 2011a, Postmigracyjne tworzenie tożsamości regionalnej, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.
  35. Poniedziałek Jacek, 2011b, Regionalizm na Warmii i Mazurach, „Studia Regionalne i Lokalne”, nr 4 (46), s. 51–67.
  36. Poniedziałek Jacek, 2016, Kanon kulturowy Warmii i Mazur — plebiscyt i próba interpretacji jego wyników, „Borussia”, nr 57, s. 10–22.
  37. Purchla Jacek, 2013, Dziedzictwo kulturowe, w: Jerzy Hausner, Anna Karwińska, Jacek Purchla (red.), Kultura a rozwój, Narodowe Centrum Kultury, Warszawa, s. 37–60.
  38. Sakson Andrzej, 2016, Konflikt o pomnik generała Armii Czerwonej Iwana Czerniachowskiego w Pieniężnie na Warmii, czyli spór o domenę symboliczną na pograniczu polsko-kaliningradzkim. Studium przypadku, „Pogranicze. Studia Społeczne”, t. 27, cz. 2, s. 131–147.
  39. Sierocki Radosław, Kleśta-Nawrocki Rafał, Kowalewski Jacek, 2014, Praktykowanie pamięci. Olsztynianie — rekonesans antropologiczny, Polskie Towarzystwo Historyczne, Olsztyn.
  40. Stachowiak Andrzej, 2015, Niemieckie cmentarze na Ziemiach Zachodnich jako miejsce niepamięci, „Prace Etnograficzne”, t. 43, z. 2, s. 123–140.
  41. Szczepański Seweryn, 2017, Żydowskie domy modlitwy oraz cmentarze na Warmii i Mazurach — stan obecny (na tle dziejów Żydów w Prusach Wschodnich i Zachodnich), „Rocznik Ziem Zachodnich”, nr 1, s. 51–122.
  42. Tanaś Sławoj, 2006, Tanatoturystyka — kontrowersyjne oblicze turystyki kulturowej, „Peregrinus Cracoviensis”, nr 17, s. 86–100.
  43. Traba Robert, 1993, Regionalna, czy narodowa, „Borussia”, nr 6, s. 42–46.
  44. Traba Robert, 2005, Cztery refleksje na temat wyższości mikro- nad makroperspektywą, „Borussia”, nr 36, s. 24–27.
  45. Traba Robert, 2006, Historia — przestrzeń dialogu, Instytut Studiów Politycznych PAN, Warszawa.
  46. Traba Robert, 2015, To jeszcze nie finał! Przystanek — Borussia 25, w: Iwona Liżewska, Kazimierz Brakoniecki, Robert Traba (red.), Czas przekraczania granic. Antologia Borussi 1990–2015, Narodowe Centrum Kultury–WK Borrussia, Warszawa–Olsztyn, s. 15–20.
  47. Traba Robert, 2016, Two Dimensions of History: An Opening Sketch, „Teksty Drugie”, nr 1, s. 36–38.
  48. Traba Robert, 2017, (Nie-)powroty. Esej o doświadczeniu i pamięci roku 1945, „Historia @ Teoria”, t. 4, nr 6, s. 99–118.
  49. Traba Robert, 2018, Nowoczesność archaiczna, w: Emilia Kledzik, Marek Michalski, Małgorzata Praczyk (red.), „Ziemie Odzyskane”. W poszukiwaniu nowych narracji, Instytut Historii UAM, Poznań, s. 479–504.
  50. Traba Robert, 2020, Czyje dziedzictwo, takie trudności. O teoretycznych i praktycznych problemach definiowania, w: Trudne dziedzictwo. Materiały II Konferencji Muzealnej, Oddział Podlaski Stowarzyszenia Muzealników Polskich, Białystok, s. 17–37.
  51. Traba Robert, 2021, The Asymmetry of Cultural Memory (Erinnerungskultur). Polish and German Problems with Dissonant Heritage, w: Żanna Komar, Jacek Purchla (red.), Dissonant Heritage? The Architecture of the Third Reich in Poland, Międzynarodowe Centrum Kultury, Kraków, s. 26–44.
  52. Tunbridge John 2013, Problems in Selling Heritage for Tourism: A Cautionary Tale, with Insight from European’s (Pen)Insular Margins, w: Jaime Kaminski, Angela Benson, David Arnold (red.), Contemporary Issues in Cultural Heritage Tourism, Routledge, London–New York.
  53. Tunbridge John, Ashworth Gregory, 1996, Dissonant Heritage: The Management of the Past as a Resource in Conflict, Wiley, Chichester–New York.
  54. Zawiła Małgorzata, 2019, Dziedziczenie przedwojennych cmentarzy na terenach postmigracyjnych Polski, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
  55. Żytyniec Rafał, 2017, Od przedmurza do Borussii, w: Hans H. Hahn, Robert Traba (red.), Wyobrażenia przeszłości. Polsko-niemieckie miejsca pamięci, Scholar, Warszawa, s. 147–170.

Downloads

Download data is not yet available.