Skip to main navigation menu Skip to main content Skip to site footer

Vol. 67 No. 3 (2023): Ukraine and Poland 2022 — in the Face of Russia’s Invasion

Articles and essays

Putler, Putinna and Death: Russia's War Against the Ukraine in Political Cartoons and Posters

DOI: https://doi.org/10.35757/KiS.2023.67.3.11
Submitted: December 19, 2022
Published: September 26, 2023

Abstract

The genre of political caricature has been busy with Putin’s war in Ukraine. The cartoon represents a form of coping with violence and the threat of violence. Every caricature is also a political statement. With regard to Ukraine, Polish cartoonists tie into Poland’s collective memory of war and occupation. In their drawings, they merge Putin and Hitler, or they fall back on living folk traditions, such as the expulsion of winter by burning the straw doll Marzanna; in tempore belli, so during times of war, she mutates into Putinna. Yet the Russian president has been shown from multiple perspectives in the cartoons of European artists. This paper focuses on the one-picture caricature and its connections to real events as well as to their translation into image and text. In the context of what the caricature conveys, and as whom it depicts Putin and Zelensky, the author is interested in the levels at which caricatures and political posters operate, what other cultural content they refer to, and finally what political, sociological, psychological, and artistic functions they fulfil. For this paper, the author explores the iconography and iconotext of the Russian war in Ukraine in political cartoons and posters published from the outbreak of the war until mid-April 2022.

References

  1. Andriejew Daniił Leonidowicz, 2010, Roza mira, Eksmo, Moskwa.
  2. Arendarska Justyna, Łada-Konefał Agnieszka, Sendhardt Sebastian, 2022, Sąsiedztwo w ramach. Polacy i Niemcy o sobie nawzajem w przekazie prasowym, tłum. fragm. z jęz. Niemieckiego Arkadiusz Dziura, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa.
  3. Artinger Kai, 2000, Das politische Plakat. Einige Bemerkungen zur Funktion und Geschichte, w: Kai Artinger (red.), Die Grundrechte im Spiegel des Plakats 1919 bis 1999, Deutsches Historisches Museum, Berlin, s. 15–22.
  4. Berner Horst, Hamann Volker, 2021, Das große Lucky Luke Lexikon, Egmont, Berlin.
  5. Bohdanowicz Antoni, 2014, Putin straszy faszystami, tymczasem w Europie to oni są jego największymi zwolennikami, „Na temat”, 16.04.2014 (https://natemat.pl/98917,putin-straszy-faszystami-tymczasem-w-europie-to-oni-sa-jego-najwiekszymi-zwolennikami [15.04.2022]).
  6. Boyer-Brun de Nîmes Jacques-Marie, 1792, Histoire des caricatures de la révolte des Français, t. 1, Journal Du Peuple, Paris (https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b86133832, https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k30424013 [15.04.2022]).
  7. Bralczyk Jerzy (red.), 2005, Słownik 100 tysięcy potrzebnych słów, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
  8. Brüggmann Mathias, 2022, Schwierige Entscheidung, „Handelsblatt”, nr 56 z dn. 21.3.2022, s. 16.
  9. Coupe William A., 1969, Observations on a Theory of Political Caricature, „Comparative Studies in Society and History”, nr 1.
  10. Doroszewski Witold (red.), 1961, Słownik języka polskiego, Państowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa, t. 3: H–K.
  11. Dössel Christine, Matzig Gerhard, 2022, Heute in der Schlacht schau auf mich, „Süddeutsche Zeitung”, nr 64 z dn. 18.03.2022, s. 11.
  12. Gardes Jean-Claude, 2005, La caricature en guerre: Allemagne, 1914–1918, „Le Temps des Medias”, nr 4.
  13. Gnauck Gerhard, 2022, Abrücken von den Banditen im Kreml, „Frankfurter Allgemeine Zeitung”, nr 70 z dn. 24.3.2022, s. 4.
  14. Golanska Joanna, 2019, Melon, czyli ten.melon (https://pogaducha.pl/odcinek62/, 11.04.2019 [15.04.2022]).
  15. Górska Hanna, Lipiński Eryk, 1977, Z dziejów karykatury polskiej, Wiedza Powszechna, Warszawa.
  16. Grünewald Dietrich (red.), 2002, Politische Karikatur. Zwischen Journalismus und Kunst, VDG, Weimar.
  17. Grünewald Dietrich (red.), 2016, Visuele Satire. Deutschland im Spiegel politisch-satirischer Karikaturen und Bildergeschichten, Ch. A. Bachman Verlag, Berlin.
  18. Hagen Manfred, 1978, Das politische Plakat als zeitgeschichtliche Quelle, „Geschichte und Gesellschaft”, nr 3, s. 412–436.
  19. Hallberg Kristin, 2017, Literaturoznawstwo a badania nad książką obrazkową, tłum. Hanna Dymel-Trzebiatowska, w: Małgorzata Cackowska, Hanna Dymel-Trzebiatowska, Jerzy Szyłak (red.), Książka obrazkowa. Wprowadzenie, Instytut Kultury Popularnej, Poznań, s. 49–56.
  20. Jackson Bruce, 2000, Lazio’s Finger, „Artvoice”, nr 2 z dn. 2.11.2000, cyt. za: Villanueva Vanessa, 2013, Political Cartoons: Visual Framing, Emotional Response, and Their Correlation to Persuasiveness, w: Catherine Quinlan, Nathalie Joseph (red.), Outstanding Academic Papers by Students, Figueroa Press, Los Angeles, s. 83.
  21. Janicki Mariusz, Sondaż: Polacy a wojna, „Polityka”, nr 14(3357) z dn. 30.03.–5.04.2022, s. 18–21.
  22. Janion Maria, 2000, Zmierzch paradygmatu, w: Maria Janion, Czy będziesz wiedział, co przeżyłeś?, Sic!, Gdańsk, s. 4–11.
  23. Janion Maria, 2004, Wampir. Biografia romantyczna, słowo/obraz terytoria, Gdańsk.
  24. Judenkova Tatjana, 2019, “I love variety…”. Ilya Repin’s Indefatigable Novelty across Time and Genre, „The Tretyakov Gallery Magazine”, nr 1.
  25. Kamps Johannes, 1998, Plakat, Niemeyer, Bonn.
  26. Knieper Thomas, 2002, Die politische Karikatur: eine journalistische Darstellungsform und deren Produzenten, Halem Verlag, Köln.
  27. Knightley Phillip, 2003, The Eye of War. Words and Photographs of the Front Line, Smithsonian Books, London.
  28. Konstantynów Dariusz, 2018, Pogromy i inne akty przemocy fizycznej wobec Żydów w zwierciadle rysunków z pracy polskiej (1919–1939), w: Pogromy Żydów na ziemiach polskich w XIX i XX wieku, t. 1: Literatura i sztuka, red. Sławomir Buryła, Instytut Historii PAN, Warszawa, s. 321–362.
  29. Kopaliński Władysław, 1990, Słownik symboli, Wiedza Powszechna, Warszawa.
  30. Kozak Łukasz, 2021, Upiór. Historia naturalna, Fundacja Evivva L’arte, Warszawa.
  31. Krüger Karen, 2022, Wie man den Infokrieg gewinnt, „Frankfurter Allgemeine Sonntagszeitung”, nr 12 z dn. 27.03.2022, s. 33–34.
  32. Lechoń Jan, 1920, Herostrates, w: Jan Lechoń, Karmazynowy poemat, Towarzystwo Wydawnicze, Warszawa.
  33. Leon-Dufour Xavier (red.), 1994, Słownik teologii biblijnej, tłum. i oprac. Kazimierz Romaniuk, Pallottinum, Poznań.
  34. Łuba Arkadiusz, 2021a, Spitze Nadeln. Die polnische Kultur der politischen Karikatur, „Osteuropa”, nr 3, s. 131–153.
  35. Łuba Arkadiusz, 2021b, Zeitungscomic, politischer Cartoon. Analysen, w: Handbuch Polnische Comickulturen nach 1989, Kalina Kupczyńska, Renata Makarska (red.), Ch. A. Bachman Verlag, Berlin, s. 137–141.
  36. Małkowska Monika, 2017, Jacek Frąś. melon pisany z małej — wystawa, (https://kulturadostepna.pl/wydarzenie/jacek-fras--melon-pisany-z-malej---wystawa [15.04.2022]).
  37. Mateja Magdalena, Ciesielski Piotr, 2015, Nowy wymiar publicystyki Politycznej? Memy jako forma krytyki Hanny Gronkiewicz-Waltz, „Zeszyty Prasoznawcze”, t. 58, nr 3 (223), s. 659–676.
  38. melon, 2020, Pretensje, W.A.B., Warszawa.
  39. Miedwiediew Dmitrij, 2022, О Польше (https://vk.com/wall53083705 54494 [15.04.2022]).
  40. Morawski Stefan, 1961, Wstęp, w: Stefan Morawski, Satyra — Plakat Mieczysława Bermana [katalog], Centralne Biuro Wystaw Artystycznych, Warszawa.
  41. Nast Thomas, 1871, That’s What’s the Matter: As Long as I Count the Votes, What are You Going to Do about It?, „Harper’s Weekly”, nr 771 z dn. 7.10.1871, s. 944 (https://www.loc.gov/resource/ds.12564/ [15.04.2022]).
  42. Nikolajeva Maria, Scott Carole, 2006, How Picturebooks Work, Routledge, New York–London.
  43. Ohl Michael, 2018, Stachel und Staat. Eine leidenschaftliche Naturgeschichte von Bienen, Wespen und Ameisen, Droemer Knaur, München.
  44. Petoia Erberto, 2003, Wampiry i wilkołaki. Źródła, historia, legendy od antyku do współczesności, Universitas, Kraków.
  45. Plöckinger Othmar, 2011, Geschichte eines Buches: Adolf Hitlers „Mein Kampf“: 1922–1945, Oldenbourg Verlag, München.
  46. Prakke Hendricus Johannes, 1963, Bild und Plakat. Zwei Studien, Van Gorcum & Comp. N.V., Assen.
  47. Putin Władimir, 2021, Über die historische Einheit der Russen und der Ukrainer, „Osteuropa”, nr 7, s. 51–66.
  48. Putin Władimir, 2022a, Mowa otwierająca spotkanie poświęcone środkom wsparcia społeczno-gospodarczego dla regionów z dn. 16.03.2022 (http://kremlin.ru/events/president/news/67996 [15.04.2022]).
  49. Putin Władimir, 2022b, Orędzie do narodu z dn. 21.02.2022 (http://kremlin.ru/events/president/news/67828 [15.04.2022]).
  50. Putin Władimir, 2022c, Przemówienie z dn. 24.02.2022 (http://kremlin.ru/events/president/news/67843 [15.04.2022]).
  51. Sikorski Tomasz, 2009, Karykatura polityczna jako źródło do badań nad historią Drugiej Rzeczypospolitej. Postulaty badawcze, „Historia i Polityka”, nr 1.
  52. Stanaszek Łukasz Maurycy, 2016, Wampiry w średniowiecznej Polsce, Narodowe Centrum Kultury, Warszawa.
  53. Stoker Bram, 1897, Dracula, Archibald Constable & Co., Westminster [London].
  54. Szarota Tomasz, 1986, Niemcy i Polacy. Wzajemnie postrzeganie i stereotypy, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
  55. Sztandera Marcin, 2022, Polsko-ukraińskie święto wiosny w Kielcach. Utopili Putinnę w rzece i pomogli jej kijem, „Gazeta Wyborcza. Kielce”, 20.03.2022 (https://kielce.wyborcza.pl/kielce/7,47262,28242603,polsko-ukrainskie-swieto-wiosny-w-kielcach-utopili-putinne.html [15.04.2022]).
  56. Szyłak Jerzy, 2013, Komiks w szponach miernoty, timof comics, Warszawa.
  57. Szyłak Jerzy, 2017, Jak czytać komiksy i właściwie po co?, „Jednak Książki”, nr 8, s. 149–168.
  58. „The Economist”, 2014, The New World Order, z dn. 22.–28.03.2014 (https://www.economist.com/weeklyedition/2014-03-22 [15.04.2022]).
  59. Toeplitz Krzysztof Teodor, 1985, Sztuka komiksu. Próba definicji nowego gatunku artystycznego, Czytelnik, Warszawa.
  60. Tuszyńska Agata, 2022, Esej wygłoszony w ramach Kultur im Kanzleramt: Literarische Stimmen eines starken Europas w Berlinie dn. 28.03.2022 r. Reprint wersji skróconej w jęz. niemieckim, w: Agata Tuszyńska, Die Geschichte ist uns in die Quere gekommen [tytuł od redakcji gazety], tłum. z jęz. polskiego Olaf Kühl, „Frankfurter Allgemeine Sonntagszeitung”, nr 13 z dn. 3.04.2022, s. 35. Oryginalny tekst polski dzięki uprzejmości tłumacza.
  61. Uszkałow Ołeksandr, 2012, Fabryka futbolu, tłum. Michał Petryk, w: Monika Sznajderman, Serhij Żadan (red.), Dryblując przez granicę. Polsko-ukraińskie Euro 2012, Czarne, Wołowiec, s. 169–198.
  62. Wincencjusz-Patyna Anita (red.), 2020, Admirałowie wyobraźni. 100 lat polskiej ilustracji w książkach dla dzieci i młodzieży, Dwie Siostry, Warszawa.
  63. Winkler Heinrich August, 2022, Was Putin mit Hitler verbindet, „Die Zeit”, nr 11 z dn. 10.03.2022, s. 8.
  64. Winniczuk Lidia (red.), 1986, Słownik kultury antycznej, Wiedza Powszechna, Warszawa.
  65. Zabużko Oksana, 2022a, Planeta Piołun, tłum. Katarzyna Kotyńska, w: Oksana Zabużko, Planeta Piołun, Agora, Warszawa, s. 31–104.
  66. Zabużko Oksana, 2022b, Ukraina — własnym głosem, tłum. Joanna Majewska, w: Oksana Zabużko, Planeta Piołun, Agora, Warszawa, s. 215–220.
  67. Zehnpfennig Barbara, 2006, Hitlers „Mein Kampf” — Eine Interpretation, Verlag Wilhelm Fink, München.
  68. Żebrowski Rafał, 2020, Herostrates… nasz i powszechny, „Gazeta Powszechna”, 5.01.2020 (https://solidaryzm.eu/2020/01/05/herostrates-nasz-i-powszechny-rafal-zebrowski/ [15.04.2022]).

Downloads

Download data is not yet available.

Similar Articles

<< < 1 2 3 4 5 > >> 

You may also start an advanced similarity search for this article.