Vol. 69 No. 1 (2025): Sociology of children and childhood
Articles and essays
The child as an economic entity? New childhood studies and children's cooperatives according to Janusz Korczak
University of Warsaw; Korczakianum — Museum of Warsaw
Abstract
Contemporary childhood studies, even when problematising the slogans of “reclaiming” the child’s voice and drawing attention to the political entanglements of empowering children in the public sphere, relatively rarely emphasise the child as an economic subject. In a world of market dependency, the child is still seen primarily as an object of oppression rather than a subject: as a being threatened by poverty and economic exploitation on the one hand, and by consumerism on the other. It is relatively rare for social research to draw on children’s economic practices and their perceptions of what money, market exchange, ownership and the solidarity-based sharing of goods are. In contemporary cultural narratives, the economic sphere is seen as one in which the child cannot or should not express themselves in a manner displaying agency. In the world of late capitalism, in the reality of increasing infiltration by global market mechanisms of all cultural institutions, the exclusion of the child as a subject from the economic sphere is puzzling. This invisibility of the child as an economic subject, and the disregard of their economic practices related to the circulation of not only money, goods and labour, but also goods that do not necessarily hold market value for the young, is a phenomenon of modernity. The author claims that this phenomenon was first revealed in the writings of Janusz Korczak (the pen name of Henryk Goldszmit). The article discusses his concepts of economic — or more precisely cooperative — children’s agency against the background of the history of economic ideas of the Polish interwar period.
References
- Abramowski Edward, 1912, Czym mają być związki przyjaźni, „Społem”, nr 6.
- Abramowski Edward, 2009, Związki przyjaźni, w: Edward Abramowski, Braterstwo, solidarność, współdziałanie. Pisma spółdzielcze i stowarzyszeniowe, Stowarzyszenie „Obywatele Obywatelom”, Łódź.
- Błesznowski Błażej, Bilewicz Aleksandra, 2020, Socjologia stosowana. Od teorii socjologicznej do instytucji wspólnego działania, w: Błażej Błesznowski, Aleksandra Bilewicz (red.), Socjologia stosowana. Tradycje naukowe polskiego kooperatyzmu XX wieku, Oficyna Naukowa, Warszawa, s. V–LXXI.
- Bońkowski Szczepan Eugeniusz, 1919, Kooperatywa uczniowska, Nasz Sklep, Warszawa.
- Bucholc Marta, 2012, Konserwatywna utopia kapitalizmu. Etyczne iluzje międzywojennego kupiectwa, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
- Cała Alina (red.), 2003, Ostatnie pokolenie. Autobiografie polskiej młodzieży żydowskiej okresu międzywojennego ze zbiorów YIVO Institute for Jewish Research w Nowym Jorku, Wydawnictwo Sic!, Warszawa.
- Chałasiński Józef (red.), 1980, Pamiętniki nauczycieli: w 75-lecie ZNP, wybór tekstów Władysław Gańko i in., Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa.
- Dąbrowski Franciszek, 1936, Spółdzielnie uczniowskie, Nasza Księgarnia, Warszawa.
- Giegusiński Lejzor, 2003, Moje przeżycia, w: Alina Cała (red.), Ostatnie pokolenie. Autobiografie polskiej młodzieży żydowskiej okresu międzywojennego ze zbiorów YIVO Institute for Jewish Research w Nowym Jorku, Wydawnictwo Sic!, Warszawa.
- Hobsbawm Eric, 2018, Wiek skrajności. Spojrzenie na krótkie XX stulecie, tłum. Julia Kalinowska-Król, Marcin Król, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa.
- James Adrian, James Allison, 2008, Key Concepts in Childhood Studies, Sage, Los Angeles.
- James Allison, Jenks Chris, Prout Alan, 1998, Theorizing Childhood, Polity Press, London.
- Jedlicki Jerzy, 2009, Inteligencja wymyśla się sama, „Przegląd Polityczny” nr 96, s. 63–69.
- Jenner Władysław, 2017, Nowe platformy rozwoju ruchu spółdzielczego w Polsce, w: Filip Karol Leszczyński (red.), Spółdzielczość jako organizacja gospodarcza w II RP. Wybór pism, Oficyna Naukowa, Warszawa, s. 194–210.
- Kehily Mary J. (red.), 2008, Wprowadzenie do badań nad dzieciństwem, tłum. Marek Kościelniak, Wydawnictwo WAM, Kraków.
- Kijek Kamil, 2017, Dzieci modernizmu. Świadomość, kultura i socjalizacja polityczna młodzieży żydowskiej w II Rzeczypospolitej, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
- Kluge Roman, 1914, Kooperatywa w szkole, Związek Stowarzyszeń Spółdzielczych, Warszawa.
- Korczak Janusz, 1993, Prawo dziecka do szacunku, w: Dzieła, t. 7, Instytut Badań Literackich, Warszawa.
- Korczak Janusz, 1994, Bankructwo małego Dżeka, w: Dzieła, t. 9, Instytut Badań Literackich, Warszawa (I wyd.: Towarzystwo Wydawnicze „Bluszcz”, Warszawa 1924).
- Korczak Janusz, 2003, O gazetce szkolnej, w: Dzieła, t. 11, vol. 1, Instytut Badań Literackich, Warszawa.
- Kubicka Joanna, 2016, Na przełomie. Pozytywiści warszawscy i pomoc własna, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
- Lasch Christopher, 1977, Haven in a Heartless World: The Family Besieged, Basic Books, New York.
- Mencwel Andrzej, 1990, Etos lewicy: esej o narodzinach kulturalizmu polskiego, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
- Ossowska Maria, 1985, Moralność mieszczańska, Ossolineum, Wrocław.
- Pilica Jan, 2017, Czy zwycięży kooperacja?, w: Filip Karol Leszczyński (red.), Spółdzielczość jako organizacja gospodarcza w II RP. Wybór pism, Oficyna Naukowa, Warszawa.
- Rapacki Marian, 2017, Program gospodarczy spółdzielczości spożywców, w: Filip Karol Leszczyński (red.), Spółdzielczość jako organizacja gospodarcza w II RP. Wybór pism, Oficyna Naukowa, Warszawa, s. 211–232.
- Spyrou Spyros, 2018, Disclosing Childhoods: Research and Knowledge Production for a Critical Childhood Studies, Palgrave Macmillan, London.
Downloads
Download data is not yet available.