CfP: Dekada ćwiczeń z logiki historycznej. Wpływ, recepcja i krytyka Prześnionej rewolucji

Ostatnia dekada w polskiej humanistyce była okresem szczególnym. W badaniach nad społeczeństwem, kulturą i historią XX wieku pojawiły się nowe sposoby myślenia o powojennej modernizacji, nowe ujęcia historii Zagłady i antysemityzmu, reinterpretacje dziedzictwa PRL, a także próby uchwycenia dziejów walk klasowych w ramach tzw. zwrotu ludowego – i poza nim. Te rozproszone wątki łączy wspólne pytanie o to, jak rozumieć przemiany polskiego społeczeństwa po II wojnie światowej oraz jak mówić o ich dziedzictwie w teraźniejszości.

Nie jest przypadkiem, że ten intensywny moment intelektualny zbiegł się z publikacją książki Andrzeja Ledera Prześniona rewolucja. Ćwiczenie z logiki historycznej (2014), która stała się jednym z najważniejszych punktów odniesienia dla refleksji nad powojenną historią Polski. Leder, łącząc narzędzia psychoanalizy z analizą procesów historycznych, zaproponował sposób myślenia o społeczeństwie, który w kolejnych latach był rozwijany, poddawany krytyce i reinterpretowany w wielu dziedzinach humanistyki i nauk społecznych.

Przygotowywany numer „Kultury i społeczeństwa” chce wpisać się w tę szerszą debatę o pamięci, przemianach społecznych i narracjach nowoczesności w Polsce XX wieku. Inspiracją do jego powstania była konferencja, która odbyła się w grudniu 2024 roku w Instytucie Filozofii i Socjologii PAN z okazji dziesięciolecia publikacji Prześnionej rewolucji – jednak celem numeru jest zaproszenie do znacznie szerszej dyskusji, przekraczającej ramy jednej książki.

Zachęcamy do nadsyłania tekstów, które podejmują m.in.:

* refleksję nad metodologicznymi i teoretycznymi sposobami badania polskiego społeczeństwa po 1939 roku,

* analizy dotyczące pamięci, traumy, modernizacji i transformacji społecznych,

* krytyczne odczytania Prześnionej rewolucji i jej wpływu na współczesną humanistykę,

* propozycje nowych interpretacji procesów społecznych, politycznych i kulturowych w Polsce XX wieku.

Zapraszamy badaczki i badaczy z różnych dziedzin – historii, socjologii, filozofii, antropologii, studiów kulturowych, literaturoznawstwa – do udziału w interdyscyplinarnej dyskusji o sposobach rozumienia polskiej nowoczesności.

Teksty prosimy nadsyłać w języku polskim lub angielskim. Zasady przygotowania artykułów do publikacji w „Kulturze i społeczeństwie” dostępne są na stronie: https://czasopisma.isppan.waw.pl/index.php/kis/about/submissions

Gościnnymi redaktorami numeru są dr Barbara Barysz (IFiS PAN, barbara.barysz@ifispan.edu.pl) i dr Mikołaj Ratajczak (IFiS PAN, mikolaj.ratajczak@ifispan.edu.pl)

Publikacja numeru planowana jest na marzec 2027 roku. Na zgłoszenia czekamy do końca maja 2026 roku. Teksty są przyjmowane wyłącznie za pośrednictwem strony czasopisma: https://czasopisma.isppan.waw.pl/kis