Tom 77 Nr 1 (2024): Rola i kondycja NATO we współczesnym świecie
Artykuły
Zasady zaangażowania sił w operacjach wojskowych – o właściwe rozumienie Rules of Engagement
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie
Abstrakt
Zasady zaangażowania sił zbrojnych (Rules of Engagement – ROE) uznawane są powszechnie za wewnętrzne reguły, wytyczne, instrukcje wydane siłom zbrojnym (w tym pojedynczym żołnierzom), które definiują okoliczności, warunki, stopień i sposób, w jaki można użyć siły lub podjąć inne działania w celu wypełnienia powierzonego zadania.
Niniejsza publikacja zawiera analizę pojęcia, z uwzględnieniem czynników mających wpływ na treść ROE. Podejmuje również kwestie umiejscowienia ich w systemie źródeł prawa międzynarodowego oraz roli, jaką mogą pełnić ROE w wewnętrznych systemach prawnych państw. W tym kontekście przybliża także regulacje prawa powszechnego odnoszące się do zasad użycia Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej poza granicami państwa, wskazując wątpliwości co do obecnych rozwiązań i praktyki ich stosowania oraz sugestie dotyczące ewentualnych zmian.
Bibliografia
- Monografie
- Boddens Hosang J. F. R., Rules of Engagement: Rules on the Use of Force as Linchpin for the International Law of Military Operations, University of Amsterdam, Amsterdam 2017.
- Boothby W. H., The Law of Targeting, Oxford University Press, Oxford 2012.
- Broadstone H. C., Rules of Engagement in Military Operations Other than War, from Beirut to Bosnia, Marine Corps Command and Staff College, Quantico 1996.
- Cassese A., International Law, Oxford University Press, New York 2005.
- Clausewitz C. von, O wojnie. Podręcznik stratega, Helion, Warszawa 2016.
- Cooper C. G., NATO Rules of Engagement. On ROE, Self-Defence and the Use of Force during Armed Conflict, Brill, Nijhoff, Leiden 2020 (International Humanitarian Law Series, 57).
- Czapliński W., Wyrozumska A., Prawo międzynarodowe publiczne: zagadnienia systemowe, C. H. Beck, Warszawa 2014.
- Grzebyk P., Cele osobowe i rzeczowe w konfliktach zbrojnych w świetle prawa międzynarodowego, Wydawnictwo Naukowe „Scholar”, Warszawa 2018.
- Lipczyński J., Prawo karne wojskowe materialne, cz. 1, Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, Kraków 1951.
- Makowski A., Ilnicki M., Wojna na morzu we współczesnym prawie międzynarodowym, Wydawnictwo „Adam Marszałek”, Toruń 1996.
- O’Connell D. P., The Influence of the Law on Sea Power, Manchester University Press, Manchester 1975.
- Skubiszewski R., Uchwały prawotwórcze organizacji międzynarodowych. Przegląd zagadnień i analiza wstępna, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Poznań 1965 (Prace Komisji Nauk Społecznych, 15, 2).
- Wronkowska S., Ziembiński Z., Zarys teorii prawa, Ars Boni et Aequi, Poznań 1997.
- Ziewiński J., Rozkaz wojskowy w prawie karnym, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1986.
- Prace studyjne
- Clancy S., Rules of Engagement: Architecture for the Battlespace of Today ex New Horizons, Canadian Force College, (CSC/CCEM, 30).
- Pierzyński A., Sadownik N., Zasady użycia sił (Rules of Engagement – ROE) w aspekcie działań sił Komponentu Morskiego, na podstawie dyrektywy sojuszniczej MC 362/1, Akademia Marynarki Wojennej, Gdynia 2011.
- Artykuły
- Blank L. R., Rules of Engagement and Legal Counter-Piracy Operations, „Case Western Reserve Journal of International Law” 2015, vol. 1, No. 2.
- Brophy J., Fisera M., „National Caveats” and Its Impact on the Army of the Czech Republic, „Economics and Management” (Czech Republic University of Defence) 2007, t. 1, nr 1.
- Chalanouli N. P., Bumgardner S. L., Rules of Engagement, NATO’s Approach and National Caveats, „Zeszyt Problemowy” (Towarzystwo Wiedzy Obronnej) 2011, t. 66, nr 2.
- Cooper C. G., Rules of Engagement Demystified: A Study of the History, Development and Use of ROEs, „Military Law & Law of War Review” 2014, vol. 53, No. 2.
- Fournier S., NATO Military Interventions Abroad: How ROE Are Adopted and Jurisdictional Rights Negotiated, [w:] Criminal Law between War and Peace: Justice and Cooperation in Criminal Matters in International Military Interventions. Proceedings of the XV International Congress on Social Defense, ed. S. Manacorda, A. Nieto, Universidad de Castilla-La Mancha, Cuenca 2009.
- Gąska M., Reguły podjęcia działań przy użyciu siły, „Myśl Wojskowa” 2004, nr 6.
- Goździewicz W., ROE w systemie źródeł prawa – wnioski, „Wiedza Obronna” 2011, nr 1.
- Goździewicz W., Zasady użycia siły a prawo, „Przegląd Sił Zbrojnych” 2018, nr 2.
- Goździewicz W., Zasady użycia siły w uregulowaniach prawnych, „Bellona” 2008, nr 3.
- Grunawalt R. J., JCS Standing Rules of Engagement: A Judge Advocate’s Primer, „Air Force Law Review” 1997, vol. 42.
- Janusz-Pawletta B., ROE jako źródło prawa krajowego, „Zeszyt Problemowy” (Towarzystwo Wiedzy Obronnej) 2011, t. 66, nr 2.
- O’Donnell B. T., Kraska J. C., International Law of Armed Conflict and Computer Network Attack: Developing the Rules of Engagement, „International Law Studies” 2002, vol. 76.
- Philips G. R., Rules of Engagement: A Primer, „The Army Lawyer” 1993, No. 4.
- Roach J. A., Rules of Engagement, „Naval War College Review” 1983, vol. 36, No. 1.
- The Rule of Law in Peace Operations, „Military Law and the Law of War Review” 2006, vol. 1–2, No. 4.
- Szuniewicz M., Aspekty prawne NATO ROE-MC 362/1 (ze szczególnym uwzględnieniem komponentu morskiego), „Międzynarodowe Prawo Humanitarne” 2012, t. 3.
- Tokarczyk A., Rules of Engagement w polskim systemie prawnym, „Bellona” 2008, nr 1.
- Tokarczyk A., Zasady użycia siły na tle praktyki SZ RP – spojrzenie z punktu widzenia prawa, praktyki i wojskowości, „Zeszyt Problemowy” (Towarzystwo Wiedzy Obronnej) 2011, t. 66, nr 2.
- Varga A. F., Rules of Engagement vis-à-vis International Humanitarian Law, „Applied Research in Military Science” 2012, vol. 11.
- Voorden M. van, Rozkaz wojskowy jako instytucja prawa karnego. Podstawowe zagadnienia, „Studia Prawnoustrojowe” 2014, nr 23.
- Wolusky G. A., Combat Crime: Rules of Engagement in Military Courts-Martial, „Military Law and Law of War Review” 1999, vol. 38.
- Opinie prawne, informacje
- Mróz M., Informacja nt. istnienia ustawowych regulacji zasad użycia środków przymusu bezpośredniego i broni przez żołnierzy pełniących służbę ̨poza granicami państwa (w celu udziału w konflikcie zbrojnym, wzmocnienia sił państw sojuszniczych, udziału w misji pokojowej, zapobiegania aktom terroryzmu i ich skutkom) w Wielkiej Brytanii, Niemczech i Francji, analogicznych do rozwiązań proponowanych w projekcie nowelizacji ustawy z dn. 17 grudnia 1998 r. o zasadach użycia lub pobytu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej poza granicami państwa, Biuro Analiz Sejmowych, druki 2850 i 3458, 2010 r.
- Stębelski M., Opinia dotycząca rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej oraz ustawy o zasadach użycia lub pobytu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej poza granicami państwa, Biuro Analiz Sejmowych, druk nr 2850, Warszawa, 28 IV 2010.
- Wiliński P., Opinia prawna w sprawie projektu ustawy o zmianie ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej oraz ustawy o zasadach użycia lub pobytu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej poza granicami państwa, Biuro Analiz Sejmowych, druk nr 2850, Poznań, 18 V 2010.
- Podręczniki
- NATO Legal Handbook, NATO, 2010: <https://info.publicintelligence.net/nato-LegalDeskbook.pdf> [dostęp: 11 VII 2024].
- Operational Law Handbook, J. Rawcliffe, J. Smith (eds), International and Operational Law Department, The Judge Advocate General’s Legal Center and School, Charlottesville 2006.
- Rules of Engagement ROE) Handbook for Judges, Advocates, Centre for Law and Military Operations, 2000.
- Rules of Engagement Handbook, International Institute of Humanitarian Law, San Remo 2009.
- The UK Manual of the Law of Armed Conflict, UK Ministry of Defence, 2001.
- Akty prawne i dokumenty
- Department of Defense Dictionary of Military and Associated Terms, United States Department of the Army, United States Department of the Navy, United States Marine Corps Department of the Navy, United States Department of the Air Force, United States Coast Guard, 15 II 2016 (Joint Pub, 1-02): <https://irp.fas.org/doddir/dod/jp1_02.pdf> [dostęp: 11 VII 2024].
- European Union Concept for EU-led Military Operations and Missions, Council of the European Union, Brussels, 19 XII 2014: <https://data.consilium.europa.eu/doc/document/st-17107-2014-init/en/pdf> [dostęp: 11 VII 2024].
- Guidance for the Development of the Rules of Engagement (ROE) for United Nations Peacekeeping Operations, UN Department of Peacekeeping Operations, 15 V 2002 (MD/FGS/0220.002): <https://www.navedu.navy.mi.th/stg/databasestory/data/laukniyom/workjob/bigcountry-workjob/un-Publications/120-roe_Guidelines.pdf> [dostęp: 11 VII 2024].
- Handbook on Multidimensional Peacekeeping Operations,UN Department of Peacekeeping Operations, grudzień 2003: <https://peacekeeping.un.org/sites/default/files/peacekeeping-handbook_un_dec2003_0.pdf> [dostęp:11 VII 2024].
- Karta Narodów Zjednoczonych, Statut Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości i Porozumienie ustanawiające Komisję Przygotowawczą Narodów Zjednoczonych, Dz.U. 1947, nr 23, poz. 90.
- NATO Rules of Engagement, North Atlantic Military Committee,18 VII 2019, MC 0362/2 (INV).
- Regulamin Ogólny Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, Dz.Urz. MON 2013, poz. 398.
- UK Defence Doctrine, 6 Ed., UK Ministry of Defence, 2011 (Joint Doctrine Publication, 0-01): <https://assets.publishing.service.gov.uk/media/63776f4de90e0728553b568b/UK_Defence_Doctrine_Ed6.pdf> [dostęp: 11 VII 2024].
- Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny, Dz.U. 2024, poz. 17.
- Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o zasadach użycia lub pobytu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej poza granicami państwa, Dz.U. 2023, poz. 755.
- Ustawa z dnia 24 maja 2013 r. o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej, Dz.U. 2013, poz. 628 ze zm.
- Ustawa z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny, Dz.U. 2022, poz. 655.
Downloads
Download data is not yet available.