Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
SP baner

Tom 53 Nr 2 (2025)

Stosunki międzynarodowe

Polityka obronna Niemiec pod wpływem wojny na Ukrainie – finansowanie, reformy i zdolności operacyjne

DOI: https://doi.org/10.35757/STP.2025.53.2.02
Przesłane: 24 listopada 2025
Opublikowane: 27 czerwca 2025

Abstrakt

Wojna na Ukrainie wymusiła „epokowy zwrot” (Zeitenwende) w niemieckiej polityce obronnej, ogłoszony przez kanclerza Olafa Scholza w 2022 r. Kluczowe działania w okresie rządów koalicji SPD / Zieloni / FDP dotyczyły zwiększenia wydatków obronnych, modernizacji sił zbrojnych i ich dostosowania do nowych wymagań sojuszniczych. Realizacja tych zamierzeń napotykała różne bariery instytucjonalne i administracyjne. Chociaż program Zeitenwende był popierany przez główną partię opozycyjną (CDU / CSU), brakowało pełnego konsensu co do zakresu reform. Przeszkodę stanowiły spory wewnątrz koalicji rządzącej i zróżnicowane kalkulacje co do uwzględnienia wydatków socjalnych i respektowania zasad polityki fi skalnej. Autor formułuje hipotezę, że mimo ogłoszenia przez rząd Scholza przełomowego programu zmian w zakresie polityki bezpieczeństwa, jak i pomimo konkretnych decyzji w zakresie obronności, ich realizacja do końca rządów koalicji SPD / Zieloni / FDP (do początków 2025 r.) nie osiągnęła masy krytycznej i znalazła się w impasie. Dla wyjaśnienia znaczenia ograniczeń instytucjonalnych i wewnątrzpolitycznych dla Zeitenwende, w artykule przeanalizowano trzy wybrane obszary obronności: wydatki obronne, reorganizację sektora obrony oraz rolę Niemiec w ramach kolektywnej obrony NATO.

Bibliografia

  • Bardt H., Verteidigungshaushalt: Das ignorierte Ausgabenproblem, „ifo Schnelldienst” 2023, nr 7, 12 Juli 2023, s. 3–6.
  • Blumenau B., Breaking with Convention? Zeitenwende and the Traditional Pillars of German Foreign policy, „International Affairs” 2022, nr 6, s. 1895–1913.
  • Bunde T., Lessons to Be Learned? Germany’s Zeitenwende and European Security after the Russian Invasion of Ukraine, „Contemporary Security Policy” 2022, nr 3 (43), s. 516–530.
  • Christofzik D.I., Die Zeitenwende im Bundeshaushalt steht noch aus, „ifo Schnelldienst” 2023, nr 7, 76. Jg., 12 Juli 2023, s. 6–9.
  • Dausend P., Verbale Aufrüstung, „Die Zeit”, 09.11.2023.
  • Die neue Struktur der Bundeswehr, „Frankfurter Allgemeine Zeitung”, 04.04.2024.
  • Fasse M., Murphy M., Specht F., Tyborski R., Sondervermögen reicht nicht für nachhaltige Stärkung nicht aus, „Handelsblatt”, 02.02.2024.
  • Fasse M., Murphy M., Specht F., Tyborski R., Zeitenwende ohne Kraft, „Handelsblatt”, 30.01.2024.
  • Friederichs H., Die vielen Versprechen des Verteidigungsministers, „Süddeutsche Zeitung”, 18.01.2024.
  • Gebauer M., Kormbaki M., Finanznot im Wehrressort, „Der Spiegel”, 31.01.2024.
  • Gutschker Th., Pistorius formuliert den deutschen Anspruch in der NATO, „Frankfurter Allgemeine Zeitung”, 15.02.2024.
  • Hellmonds S., Mölling Chr., Schütz T., Zeitschleife statt Zeitenwende, DGAP Policy Brief, 15 Juni 2023.
  • Hoffmann L., Bundeswehr soll umfassend kriegstüchtig werden, „Europäische Sicherheit&Technik” 2023, nr 12, s. 12–14.
  • Ismar G., Pistorius wagt den Konflikt, „Süddeutsche Zeitung”, 08.02.2024.
  • Konertz M., Zeitenwende, „Europäische Sicherheit & Technik” 2024, nr 03, s. 41–43.
  • Kühne A.S., Die Banken bremsen die Aufrüstung, „Frankfurter Allgemeine Zeitung”, 16.02.2024.
  • Laubenthal M. [wywiad], Die aktive Truppe beginnt im Krieg, die Reserve beendet ihn, „Handelsblatt”, 03.2024.
  • Lehningk-Emden A. [wywiad], Bei uns liegt das Problem nicht, wir liefern, „Handelsblatt”, 30.01.2024.
  • Mais A. [wywiad], Mit der Division 25 wird sich zeigen, ob. Wir auf dem richtigen Weg sind, „Europäische Sicherheit & Technik” 2023, nr 12, s. 33–34.
  • Malinowski K., Epokowy zwrot (Zeitenwende) w niemieckiej polityce bezpieczeństwa: Chwiejne podstawy i niepewne rezultaty, „Przegląd Zachodni” 2022, nr 3, s. 17–45.
  • Masala C., Die Zeitlupenwende, „Die Zeit”, 09.02.2023.
  • Masala C., Bedingt abwehrbereit. Deutschlands Schwäche in der Zeitenwende, C.H. Beck, 2023.
  • Matlé A., Deutschlands Zeitenwende in der Sicherheits- und Verteidigungspolitik: The good, the bad, and the ambigous, „Zeitschrift für Außen- und Sicherheitspolitik” 2024, nr 17, s. 1–10.
  • Mello P., Zeitenwende: German Foreign Policy Change in the Wake of Russia’s War Against Ukraine, „Politics and Governance” 2024, t. 12, art. 7346, s. 1–17, Zeitenwende: German Foreign Policy Change in the Wake of Russia’s War Against Ukraine | Article | Politics and Governance.
  • Meyer D., Zeitenwende auch für Haushalt und Beschaffungswesen?, „ifo Schnelldienst” 2023, nr 7, 76. Jahrgang, 12 Juli 2023, s. 9–12.
  • Mölling Chr., Fragile Sicherheit: Das Ende des Friedens und die neue Konfliktordnung, Verlag Herder 2023.
  • Mölling Chr., Schütz T., Den nächsten Krieg verhindern (EDINA III), DGAP Policy Brief 32, November 2023, s. 1–11.
  • Mölling Chr., Schütz T., Verteidigungshaushalt 2024: Das Budget steigt – und reicht doch nicht aus, DGAP Memo, Juli 2023, s. 1–3.
  • Nato-Ostflanke: Deutsche Kampfbrigade in Litauen bis 2025, „Die Zeit”, 17.12.2023.
  • Puglierin J., Der Bundeshaushalt ist der Lackmustest für die Zeitenwende in der Bundeswehr, „Handelsblatt”, 09.06.2023.
  • Schwegmann Chr., Die Zeitenwende und die Renaissance der Verteidigung, „Zeitschrift für Außen- und Sicherheitspolitik” 2024, nr 17, s. 11–26.
  • Seibel K., Von wegen nur neue BundeswehrAusrüstung – Wie Deutschland seine NATO-Quote schönt, „Welt”, 14.08.2023.
  • Specht F., Rüstungsbranche vermisst industriepolitische Strategie, „Handelsblatt”, 07.02.2024.
  • Specht F., Union kritisiert Geheimniskrämerei, „Handelsblatt”, 12.02.2024.
  • Tallis B., The Zeitenwende is Here, It’s just Unevenly Distributed, „Internationale Politik Quarterly”, 03.04.2023, The Zeitenwende Is Here, It’s Just Unevenly Distributed | Internationale Politik Quarterly.
  • Übelmesser S., Verteidigung als eine von mehreren großen Herausforderungen, „ifo Schnelldienst” 2023, nr 7, 12 Juli 2023, s. 19–22.

Downloads

Download data is not yet available.

Podobne artykuły

1 2 3 > >> 

Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.