Polski kontekst historii filozofii ukraińskiej: problemy i perspektywy


Abstrakt

W  niniejszym artykule poddane są analizie problemy historiografii filozofii ukraińskiej, wynikajace w tym momencie, kiedy przedmiotem badań stają się instyticje, prądy umysłowe, osobowości należące do kanonicznej ukraińskiej filozofii, lecz zbadanie których nie jest możliwe bez uwzględnienia kontekstu poskiego. Taki kontekst utworzony został przez „wspólna strefę” polskiej a ukraińskiej historii i obejmuje tak ważne dla tych historii postaci oraz instytucje jak Stanisław Orzechowski, Akademia Kijowsko-Mohylańska lub Szkoła Lwowsko-Warszawska. Zdaniem autora, badania nad polskim kontekstem filozofii ukraińskiej wymagają ponownie przyjrzeć się uspadkowanym poglądom i mniemaniom odnośnie  ukraińskiej tożsamości narodowej i są w stanie pokonać pojmowanie narodowej tradycji filozoficznej  jako dostatecznego i oryginalnego produktu własnej narodowej kultury.


Słowa kluczowe

filozofia ukraińska; filozofia polska; tradycja filozoficzna; historiografia i filozofia narodowa; Akademia Kijowsko-Mohylańska

Čiževs′kij D., Narisi z ìstorìї fìlosofìї na Ukraїnì, w: D. Čiževs′kij, Fìlosofs′kì tvori, t. 1, red. V. Lìsovij, Smoloskip, Kiїv 2005.

Crépon M., Altérités de l’Europe, Galilée, Paris 2006.

Evaroŭskì V., Nacyânal′naâ fìlosofìâ Belarusì: tèoryâ, arheologìâ, gìstoryâ, genealogìâ, škola, Belaruskaâ navuka, Mìnsk 2014.

Gors′kij V., Ukraїns′ko-pol′s′ka „sfera spìl′nostì” ta її značennâ dlâ ìstorìї ukraїns′koї fìlosofìї, w: V. Gors′kij, Fìlosofìâ v ukraїns′kìj kul′turì (metodologìâ ta ìstorìâ), Centr praktičnoї fìlosofìї, Kiїv 2001.

Ivanyk S., Filozofowie ukraińscy w Szkole Lwowsko-Warszawskiej, Wydawnictwo Naukowe „Semper”, Warszawa 2014.

Josipenko S., Vdovina O., Simčič M., Ìstorìâ fìlosofìї Ukraїni âk galuz′ naukovogo doslìdžennâ ì akademìčna disciplìna v 1950–2000 rokah, „Sententiae” 2011, nr 2.

Litvinov V. (red.), Ukraїns′kì gumanìsti epohi Vìdrodžennâ. Antologìâ, č. 1–2, pereklad V. Litvinova, Naukova dumka / Osnovi, Kiїv 1995.

Litvinov V., «Katolic′ka rus′» (Vnesok ukraїncìv katolic′kogo vìrospovìdannâ v duhovnu kul′turu Ukraїni XVI st.). Ìstoriko-fìlosofs′kij naris, Ukraїns′kij Centr duhovnoї kul′turi, Kiїv 2005.

Litvinov V., Renesansnij gumanìzm v Ukraїnì (Ìdeї gumanìzmu epohi Vìdrodžennâ v ukraїns′kìj fìlosofìї XV – počatku XVII st.), Kiїv 2000.

Litvinov V., Stanìslav Orìhovs′kij. Ìstoriko-fìlosofs′kij portret, Akademperìodika, Kiїv 2014.

Łużny R., Pisarze kręgu Akademii Kijowsko-Mohylańskiej a literatura polska. Z dziejów związków kulturalnych polsko-wschodniosłowiańskich w XVII–XVIII w., Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 1966.

Nìčik V., Kiêvo-Mogilâns′ka akademìâ ì nìmec′ka kul′tura, Ukraїns′kij Centr duhovnoї kul′turi, Kiїv 2001.

Romanowski A., Literatura polsko-rusko-rosyjska?, „Wielogłos. Pismo Wydziału Polonistyki UJ” 2016, nr 2 (28).

Rudenko S., Yosypenko S., National philosophy as a subject of comparative research, „Sententiae” 2018, nr 37 (1).

Wąsik W., Historia filozofii polskiej, t. 1: Scholastyka, Renesans, Oświecenie, Instytut Wydawniczy „Pax”, Warszawa 1958.

Pobierz

Opublikowane : 2019-06-28


Josypenko, S. (2019). Polski kontekst historii filozofii ukraińskiej: problemy i perspektywy. Civitas. Studia Z Filozofii Polityki, 24, 27-40. https://doi.org/10.35757/CIV.2019.24.03

Serhij Josypenko  serge.yosypenko@ukr.net
Instytut Filozofii im. Hryhorija Skoworody Narodowej Akademii Nauk Ukrainy  Ukraina
https://orcid.org/0000-0001-5928-6638

Doktor habilitowany, kierownik Zakładu Historii Filozofii Ukrainy w Instytucie Filozofii im. Hryhorija Skoworody Narodowej Akademii Nauk Ukrainy.