Kobieca gościnność? Analiza wybranych praktyk goszczenia


Abstrakt

This text contains an analysis of the ways in which men and women engage in selected hospitality practices, including such questions as the feminine transmission of hospitality patterns, the division of responsibilities in preparing for guests, and places for meeting socially (at home and outside the home). On the basis of material gathered by the team of the Archive of Research on Everyday Life, the author finds numerous paradoxes and inconsistencies between women’s beliefs and their behaviors. In attempting a theoretical explanation, reference is made to the ideas of Pierre Bourdieu, Jean-Claude Kaufmann, Harriet Bjerrum Nielsen, and Monica Rudberg. Analysis leads to the conclusion that the multiple and time-consuming responsibilities associated with receiving guests mostly fall to women and thus contribute to their ability to sustain symbolic power over the home space. Consequently, hospitality perpetuates the traditional division into what is public and considered “masculine” and what is private or “feminine.”


Słowa kluczowe

gościnność; praktyki goszczenia; gender; gospodyni; gospodarz; gość; dom; prywatność

Bjerrum Nielsen Harriet, Rudberg Monica, 1993, Whatever Happened to Gender? Female Subjectivity and Change in a Generational Context, w: Janneke Van Mens-Verhulst, Karlein Schreurs, Liesbeth Woertman (red.), Daughtering and Mothering: Female Subjectivity Reanalysed, Routledge, London–New York.

Bourdieu Pierre, 2004, Męska dominacja, tłum. Lucyna Kopciewicz, Oficyna Naukowa, Warszawa.

Bourdieu Pierre, 2005, Dystynkcja. Społeczna krytyka władzy sądzenia, tłum. Piotr Biłos, Scholar, Warszawa.

Bourdieu Pierre, 2007, Szkic teorii praktyki poprzedzony trzema studiami na temat etnologii Kabylów, tłum. Wiesław Kroker, Wydawnictwo Marek Derewiecki, Kęty.

Brzozowska-Brywczyńska Maja, 2019, Akrobatyczny wymiar gościnności albo kilka uwag o tańcu na linie gościa z gospodarzem, w: Bogumiła Mateja-Jaworska, Marta Skowrońska (red.), Gość w dom. Współczesne praktyki przyjmowania gości, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.

Cebula Magdalena, 2015, Podział przestrzeni w kulturze islamu, w: Alina Świeściak, Sandra Trela (red.), Strychy/piwnice: inne przestrzenie, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.

Charmaz Kathy, 2009, Teoria ugruntowana. Praktyczny przewodnik po analizie jakościowej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Chruścińska Anna, 2009, W czterech ścianach. Zmiana znaczenia ról społecznych u Kabylów żyjących we Francji, „Barbarzyńca”, nr 3–4, s. 59–67.

Cieśla Joanna, 2017, Sondaż POLITYKI: Jak Polacy postrzegają samych siebie?, „Polityka” (https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/spoleczenstwo/1714316,1,sondaz-polityki-jak-polacy-postrzegaja-samych-siebie.read [dostęp: 31.12.2019]).

Goffman Erving, 1981, Człowiek w teatrze życia codziennego, tłum. Helena Datner-Śpiewak, Paweł Śpiewak, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.

Irigaray Lucy, 2016, Ku wzajemnej gościnności, „Opcje”, nr 3, s. 18–29.

Jakubowska Honorata, 2012, Trzymanie kobiet na dystans. Wykorzystywanie kategorii płci, rasy i różnicy w profesjonalnym sporcie, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 3, s. 75–94.

Jakubowska Honorata, 2013, Płciowe porządki — granice płci w sporcie według koncepcji Mary Douglas, „Człowiek i Społeczeństwo”, t. 36, nr 1, s. 113–127.

Kaufmann Jean-Claude, 2004, Ego. Socjologia jednostki. Inna wizja człowieka i konstrukcji podmiotu, tłum. Krzysztof Wakar, Oficyna Naukowa, Warszawa.

Kaufmann Jean-Claude, 2007, Familles à table. Sous le regard de Jean-Claude Kaufmann, Armand Colin, Paris.

Korolczuk Elżbieta, 2019, Matki i córki we współczesnej Polsce, Universitas, Kraków.

Krajewski Marek, 2019, Stół, w: Bogumiła Mateja-Jaworska, Marta Skowrońska (red.), Gość w dom. Współczesne praktyki przyjmowania gości, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.

Mateja-Jaworska Bogumiła, Marta Skowrońska (red.), 2019, Gość w dom. Współczesne praktyki przyjmowania gości, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.

Mateja-Jaworska Bogumiła, 2019, Gościnne Polaków rozmowy, w: Bogumiła Mateja-Jaworska, Marta Skowrońska (red.), Gość w dom. Współczesne praktyki przyjmowania gości, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.

McNulty Tracy, 2007, The Hostess: Hospitality, Femininity, and the Expropriation of Identity, University of Minnesota Press, Minneapolis–London.

Morley David, 2011, Przestrzenie domu. Media, mobilność i tożsamość, tłum. Jolanta Mach, Narodowe Centrum Kultury, Warszawa.

Murcott Anne, 1983a, “It’s a pleasure to cook for him”: Food, Mealtimes And Gender in Some South Wales Households, w: Eva Gamarnikow, David Morgan, June Purvis, Daphne Taylorson (red.), The Public and the Private, Hainemann, London.

Murcott Anne, 1983b, Cooking and the Cooked: A Note on the Domestic Preparation of Meals, w: Anne Murcott (red.), The Sociology of Food and Eating: Essays on the Sociological Significance of Food, Gower, Aldershot.

Pisarek Adam, 2016, Gościnność polska. O kulturowych konkretyzacjach idei, grupakulturalna.pl, Uniwersytet Śląski, Katowice.

Rancew-Sikora, Dorota, Żadkowska Magdalena, 2017, Receiving Guests at Home by Nationally Mixed Couples: The Case of Polish Females and Norwegian Males, „Studia Migracyjne – Przegląd Polonijny”, t. 43, nr 4, s. 61–86.

Rybczyński Witold, 1996, Dom. Krótka historia idei, tłum. Krystyna Husarska, Wydawnictwo Marabut–Oficyna Wydawnicza Volumen, Gdańsk–Warszawa.

Schmidt Filip, 2010, Teorie kuchenne. Dialektyka przyzwyczajeń i refleksyjności w koncepcji Jeana-Claude’a Kaufmanna, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 1, s. 49–86.

Schmidt Filip, 2015, Para, mieszkanie, małżeństwo. Dynamika związków intymnych na tle przemian historycznych i współczesnych dyskusji o procesach indywidualizacji, Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń.

Skowrońska Marta, 2015, Jak u siebie. Zamieszkiwanie i komfort, Nomos, Kraków.

Skowrońska Marta, 2019, Czuj się jak u siebie, ale bez przesady. Kontrola przestrzeni i opieka nad gościem – dwa wymiary asymetrii władzy w sytuacji gościny, w: Bogumiła Mateja-Jaworska, Marta Skowrońska (red.), Gość w dom. Współczesne praktyki przyjmowania gości, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.

Żadkowska Magdalena, 2012, Para w praniu. O współczesnej rodzinie i codziennych czynnościach w socjologii Jeana-Claude’a Kaufmanna, „Studia Socjologiczne”, nr 2, s. 143–165.

Żadkowska Magdalena, 2016, Para w praniu. Codzienność, partnerstwo, obowiązki domowe, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.

Pobierz

Opublikowane : 2020-01-30


Mateja-Jaworska, B. (2020). Kobieca gościnność? Analiza wybranych praktyk goszczenia. Kultura I Społeczeństwo, 64(1), 83-107. https://doi.org/10.35757/KiS.2020.64.1.4

Bogumiła Mateja-Jaworska  bmateja@amu.edu.pl
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza  Polska
https://orcid.org/0000-0002-8150-2998