Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
KiS baner

Tom 66 Nr 3 (2022)

Artykuły i rozprawy

Narracje założycielskie obwodu kaliningradzkiego

DOI: https://doi.org/10.35757/KiS.2022.66.3.4
Przesłane: 4 stycznia 2022
Opublikowane: 8 listopada 2022

Abstrakt

Celem artykułu jest przedstawienie wybranych narracji założycielskich obwodu kaliningradzkiego: mitu Wielkiej Wojny Ojczyźnianej, narracji o "wygnaniu pruskiego ducha" oraz o słowańskich korzeniach terytorium. Wszystkie one powstały w polu władzy tuż po wojnie i miały legitymizować obecność post-migracyjnej społeczności na byłym niemieckim terytorium oraz ułatwiać rozpoznanie i wyjaśnianie nie do końca poznanej, dopiero tworzącej się rzeczywistości. Jak zostaje pokazane, współcześnie funkcję mitu założycielskiego w obwodzie kaliningradzkim pełni narracja o zwycięstwie nad faszyzmem. Regionalny dyskurs o wojnie w dużej mierze pokrywa się z narracją ogólnorosyjską, gdy jednak przyjrzeć się im bliżej, dostrzec można lokalną specyfikę.

 

Bibliografia

  1. Anikin Danił, 2018, Istoriczeskij mif kak priedmiet „memory studies”: w poiskach metodołogii issliedowanija, „Elektronnyj nauczno-obrazowatelnyj żurnal «Istorija»”, nr 6 (70).
  2. Assmann Aleida, 2009, Przestrzenie pamięci. Formy i przemiany pamięci kulturowej, tłum. Piotr Przybyła, w: Magdalena Saryusz-Wolska (red.), Pamięć zbiorowa i kulturowa. Współczesna perspektywa niemiecka, Universitas, Warszawa, s. 101–142.
  3. Assmann Jan, 2008, Pamięć kulturowa. Pismo, zapamiętywanie i polityczna tożsamość w cywilizacjach starożytnych, tłum. Anna Kryczyńska-Pham, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
  4. Bogumił Zuzanna, 2014, Pamięć drugiej wojny światowej w rosyjskich regionach: na przykładzie muzeów regionalnych w Republice Komi, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 3.
  5. Boym Svetlana, 2001, The Future of Nostalgia, Perseus Books, New York.
  6. Brodersen Per, 2006, Die Stadt im Westen. Wie Königsberg Kaliningrad wurde, Vandenhoeck & Ruprecht, Berlin.
  7. Breuer Lars, Delius Anna, 2015, Jak jest zrobiona pamięć wernakularna? Wybrane wyniki międzynarodowego badania w Niemczech, Polsce, „Kultura Współczesna”, nr 3 (86).
  8. Burgoyne Robert, 2005, From Contested to Consensual Memory: The Rock and Roll Hall of Fame and Museum, w: Memory, History, Nation: Contested Pasts (Memory & Narrative), Katherine Hodgkin, Susanah Radstone (red.), Transaction Publishers, New Brunswick, s. 208–220.
  9. Burszta Wojciech J., 2005, Mit narodu i jego magowie, „Kultura Współczesna”, nr 4 (46).
  10. Burszta Wojciech J., 2008, Świat jako więzienie kultury, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
  11. Cassirer Ernst, 1971, Esej o człowieku, tłum. Anna Staniewska, Wydawnictwo Aletheia, Warszawa.
  12. Cassirer Ernst, 2006, Mit państwa, tłum. Anna Staniewska, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa.
  13. Charmaz Kathy, 2009, Teoria ugruntowana. Praktyczny przewodnik po analizie jakościowej, tłum. Barbara Komorowska, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
  14. Danilova Natasha, 2015, The Politics of War Commemoration in the UK and Russia, Palgrave Macmillan, Basingstoke.
  15. Dementiew Ilija, 2015, From “Ancient Slavialand” to “Paradise Lost” — Rehabilitation of Cultural Heritage in Kaliningrad (late 1940s to early 1980s), „Acta Historica Universitatis Klaipedensis”, nr 30, s. 126–145.
  16. Domańska Maria i in., 2019, Twierdza Kaliningrad. Coraz bliżej Moskwy, Ośrodek Studiów Wschodnich im. Marka Karpia, Warszawa.
  17. Dubin Boris, 2004, „Krowawaja” wojna i „wielikaja” pobieda, „Otieczestwiennyje zapiski”, nr 5 (20) (http://www.strana-oz.ru/2004/5/krovavaya-voyna-i-velikaya-pobeda).
  18. Dubin Boris, 2008, Pamiat’, wojna, pamiat’ o wojnie. Konstruirowanije proszłogo w socjalnoj praktikie poslednich diesiatiletij, „Otieczestwiennyje zapiski”, nr 4 (43) (http://www.stranaoz.ru/2008/4/pamyat-voyna-pamyat-o-voyne-konstruirovanie-proshlogo-v-socialnoy-praktike-poslednih-desyatiletiy).
  19. Eliade Mircea, 1998, Aspekty mitu, tłum. Piotr Mrówczyński, Wydawnictwo KR,Warszawa.
  20. Erll Astrid, 2018, Kultura pamięci. Wprowadzenie, tłum. Agata Teperek, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Niemiecki Instytut Historyczny, Warszawa.
  21. Fisch Bernhard, Klemieszewa Marina, 1995, Zum Schicksal der Deutschen in Königsberg 1945–1948 (im Spiegel bisher unbekannter russischer Quellen), „Zeitschrift für Ostmitteleuropa Forschung”, nr 3.
  22. Furier Andrzej, 2003, Uwarunkowania przemian politycznych i społecznych w Rosji 1991–2000, Szczecin.
  23. Galcow Walerij, 2004, Powstanie i główne etapy rozwoju Obwodu Kaliningradzkiego, w: Walerij Galcow, Ryszard Sudziński (red.), Obwód Kaliningradzki Federacji Rosyjskiej — historia i współczesność, Wyższa Szkoła Humanistyczno-Ekonomiczna, Włocławek, s. 19–28.
  24. Gąsior-Niemiec Anna, 2004, Pole, habitus i imago regionis: propozycja alternatywnego podejścia do analizy regionu, „Studia Regionalne i Lokalne”, nr 4 (18), s. 13–26.
  25. Gieba Kamila, 2015, Próba epopei. O narracjach założycielskich tzw. Ziem Odzyskanych, „Teksty Drugie”, nr 5, s. 321–335.
  26. Giesen Bernhard, 2000, National Identity as Trauma: The German Case, w: Bo Stråth (red.), Myth, Memory in the Construction of Society. Historical Patterns and Beyond, Peter Lang, Bruxelles.
  27. Głowacka-Grajper Małgorzata, 2014, Bohaterska praca na tyłach — pamięć Wielkiej Wojny Ojczyźnianej lat 1941–1945 w Ust-Ordyńskim Buriackim Okręgu Narodowym, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 3.
  28. Golka Marian, 2009, Pamięć społeczna i jej implanty, Scholar, Warszawa.
  29. Gudkow Lew, 2005, „Pamiať” o wojnie i massowaja identicznost Rossijan, w: Michaił Gabowicz i in. (red.), Pamiat o wojnie 60 liet spustia. Rossija, Giermanija, Jewropa, Nowoje litieraturnoje obozrienije, Moskwa.
  30. Isajew Jegor, 2015, Istoriczeskaja politika w Rossji: reprezentacja stalinskoi epochi w popularnom kinematografie, „Żurnał issledowanij socialnoj politiki”, nr 13(3), s. 391–406.
  31. Kapralski Sławomir, 2010, Pamięć — przestrzeń — tożsamość, Scholar, Warszawa.
  32. Kaschuba Wolfgang, 2000, The Emergence and Transformation of Foundation Myths, w: Bo Stråth (red.), Myth, Memory in the Construction of Society. Historical Patterns in Europe and Beyond, Peter Lang, Bruxelles.
  33. Koposow Nikołaj, 2011, Pamiať strogogo rieżima. Istorija i politika w Rossii, Nowoje litieraturnoje obozrienije, Moskwa.
  34. Kossert Andreas, 2009, Prusy Wschodnie. Historia i mit, tłum. Barbara Ostrowska, Warszawa.
  35. Kostiaszow Jurij, 2009, Sekretnaja istorija Kaninigradskoj oblasti: oczerki 1945–1956 gg., Kaliningrad.
  36. Kostiaszow Jurij (red.), 2000, Przesiedleńcy opowiadają. Pierwsze lata Obwodu Kaliningradzkiego we wspomnieniach i dokumentach, Ośrodek Badań Naukowych, Olsztyn.
  37. Kostiaszow Jurij, Mattes Ekkhard, 2003, Izgnanije prusskogo ducha: kak formirowałos istoriczeskoje soznanije Kaliningradskoj oblasti w poslednije gody, Kaliningrad.
  38. Kowalski Włodzimierz T., 1971, Polityka zagraniczna RP 1944–1947, Książka i Wiedza, Warszawa.
  39. Kretinin Giennadij, 2010, Obraz wojny w istoriczeskoj pamiati kaliningradcew, w: Giennadij Kretinin, Wtoraja mirowaja i Wielikaja Otiecziestwiennaja wojny w uczebnikach istorii stran SNG i EC: probliemy, podchody, interpretacji, Moskwa, s. 412–421.
  40. Lévi-Strauss Claude, 2001, Myśl nieoswojona, tłum. Andrzej Zajączkowski, Wydawnictwo KR, Kraków.
  41. Malinowa Olga, 2015, Wielikaja otiecziestwiennaja wojna kak simwoliczeskij resurs: ewolucija otobrażenija w oficialnoj ritorikie 2000–2010 gg., „Rossija i sowriemiennyj mir”, nr 2 (87), s. 6–29.
  42. Nijakowski Lech M., 2006, Domeny symboliczne. Konflikty narodowe i etniczne w wymiarze symbolicznym, Scholar, Warszawa.
  43. Nikžentaitis Alvydas, 2018, Kultura pamięci i polityka historyczna w dzisiejszej Rosji, „Acta Baltico-Slavica”, nr 42.
  44. Nowicka Ewa, 2014, Wielka Wojna Ojczyźniana nad Ononem. Bohaterowie Okręgu Agińsko-Buriackiego w muzeach i obiektach pamięci, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 3.
  45. Pichoja Rudolf, 2007, Moskwa, Kreml, wlasť: dwie istorii odnoj strany: Rossija na izlomie tysiacziletij, 1985–2005 gg., Moskwa.
  46. Popow Gawrił, 2005, O Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945, tłum. Michał B. Jagiełło, Wydawnictwo Iskry, Warszawa.
  47. Repina Lorina, 2011, Istoriczeskaja nauka na rubieże XX–XXI w.: socialnyje teorii i istoriograficzeskaja praktika, Krug, Moskwa.
  48. Romanowska Ewa, 2005, Skąd się wziął obwód kaliningradzki, „Borussia”, nr 36.
  49. Safronovas Vasilijus, 2009, Antrojo pasaulinio karo pabaiga Rytų Prūsijoje: faktai ir istorinės įžvalgos, „Acta Historica Universitatis Klaipedensis”, t. 18, s. 87–108.
  50. Sakson Andrzej, 2011, Od Kłajpedy do Olsztyna. Współcześni mieszkańcy Byłych Prus Wschodnich: Kraj Kłajpedzki, Obwód Kaliningradzki, Warmia i Mazury, Instytut Zachodni, Poznań.
  51. Schlögel Karl, 2009, W przestrzeni czas czytamy. O historii cywilizacji i geopolityce, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań.
  52. Schütze Fritz, 1997, Trajektorie cierpienia jako przedmiot badań socjologii interpretatywnej, tłum. Marek Czyżewski, „Studia Socjologiczne”, nr 1, s. 11–56.
  53. Sezneva Olga, 2002, Living in the Russian Present with a German Past: The Problems of Identity in the City of Kaliningrad, w: David Crowley, Susan E. Reid (red.), Socialist Spaces: Sites of Everyday Life in the Eastern Bloc, Berg Publishers, Oxford–New York.
  54. Siergiejew Wiktor, 2006, Isslediwanije istorii Kaliningradskoj oblasti w 90-e gody XX w. – naczale XXI w., w: Wiktor Siergiejew (red.), Kaliningradskoj oblasti: etapy istorii, problemy razwitija, Kaliningrad.
  55. Stiepanowa Olga, 1996, Zasiedlenie obwodu kaliningradzkiego w pierwszych latach po II wojnie światowej, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie”, nr 2 (212).
  56. Szacka Barbara, 2006, Czas przeszły — pamięć — mit, Scholar, Warszawa.
  57. Szerlok Tomas, 2014, Istoriczeskie narratiwy i politika w Sowietskom Sojuzie i postsowietskoj Rossii, w: Rossijskaja politiczeskaja enciklopedija, Moskwa.
  58. Tomicki Ryszard, 1989, Mit, w: Zofia Staszczak (red.), Słownik etnologiczny. Terminy ogólne, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
  59. Topolski Jerzy, 1998, Jak się pisze i rozumie historię: tajemnice narracji historycznej, Oficyna Wydawnicza Rytm, Warszawa.
  60. Toporow Władimir, 2000, Miasto i mit, tłum. Bogusław Żyłko, słowo/obraz terytoria, Gdańsk.
  61. Traba Robert, 2009, Przeszłość w teraźniejszości. Polskie spory o historię na początku XXI wieku, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań.
  62. Tumarkin Nina, 1994, The Living and the Dead: The Rise and Fall of the Cult of World War II in Russia, Basic Books of Harper Collins, New York.
  63. Wrzesiński Wojciech, 1992, Spór o los Prus Wschodnich (1939–1945), „Borrusia”, nr 1, s. 49–52.

Downloads

Download data is not yet available.

Podobne artykuły

1 2 > >> 

Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.