Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
KiS baner

Tom 69 Nr 3 (2025)

Artykuły i rozprawy

Integracja teorii podatności i koncepcji intersekcjonalności jako szansa utworzenia narzędzi do niestygmatyzującej analizy procesów wykluczania

DOI: https://doi.org/10.35757/KiS.2025.69.3.3
Przesłane: 30 września 2024
Opublikowane: 29 września 2025

Abstrakt

Celem artykułu jest ukazanie koncepcji podatności (vulnerability) jako potencjalnego narzędzia do wielowymiarowej analizy problemów społecznych. Autor rozpoczyna od omówienia genezy refleksji naukowej nad podatnością, jej współczesnych interpretacji oraz związanej z nimi krytyki. W odpowiedzi na niedostatki tej koncepcji proponuje jej integrację z kluczowymi założeniami teorii intersekcjonalności, co umożliwia bardziej zniuansowaną analizę problemów społecznych, szczególnie tych bezpośrednio powiązanych z tematyką kryzysu zdrowia psychicznego. Autor wykorzystuje tę ramę teoretyczną do analizy wybranych polityk publicznych skierowanych na przeciwdziałanie tym problemom, wskazując na ich ograniczenia oraz konieczność lepszego dostosowania do zróżnicowanych potrzeb grup szczególnie narażonych na zagrożenia. Artykuł kończy się rekomendacjami dotyczącymi wykorzystania koncepcji podatności w celu efektywniejszej realizacji polityk zdrowotnych i społecznych, z naciskiem na uwzględnienie złożoności zjawisk społecznych oraz intersekcjonalnych wymiarów podatności poszczególnych jednostek i grup.

Bibliografia

  • Armstrong Jo, Walby Sylvia, Strid Sofia, 2009, Intersectionality and the Quality of Gendered Employment Policy, Institute for Human Sciences (IWM).
  • Bauer Greta R. i in., 2021, Intersectionality in Quantitative Research: A Systematic Review of Its Emergence and Applications of Theory and Methods, „SSM — Population Health”, t. 14: 100798.
  • Butler Judith, 2016, Rethinking Vulnerability and Resistance, w: Judith Butler, Zeynep Gambetti, Leticia Sabsay (red.), Vulnerability in Resistance, Duke University Press, Durham, s. 12–27.
  • Carbado Devon W., Gulati Mitu, 2013, Acting White?: Rethinking Race in Post-Racial America, Oxford University Press, Oxford–New York.
  • Choo Hae Yeon, Ferree Myra Marx, 2010, Practicing Intersectionality in Sociological Research: A Critical Analysis of Inclusions, Interactions, and Institutions in the Study of Inequalities, „Sociological Theory”, t. 28(2), s. 129–149.
  • Chowdhury Dalia i in., 2022, Intersection of Discriminations: Experiences of Women with Disabilities with Advanced Degrees in Professional Sector in the United States, „Rehabilitation Psychology”, t. 67(1), s. 28–41.
  • Cooper Frank Rudy, 2015, Always Already Suspect: Revising Vulnerability Theory, „Scholarly Works”: 1114 (https://scholars.law.unlv.edu/facpub/1114).
  • Crenshaw Kimberlé W., 1989, Demarginalizing the Intersection of Race and Sex: A Black Feminist Critique of Antidiscrimination Doctrine, „University of Chicago Legal Forum”, s. 139–168 (https://scholarship.law.columbia.edu/faculty scholarship/3007).
  • Dolphijn Rick, van der Tuin Iris, 2012, New Materialism: Interviews and Cartographies, Open Humanities Press, Michigan.
  • Dolphijn Rick, van der Tuin Iris, 2013, A Thousand Tiny Intersections: Linguisticism, Feminism, Racism, and Deleuzian Becomings, w: Arun Saldanha, Jason Michael Adams (red.), Deleuze and Race, Edinburgh University Press, Edinburgh, s. 128–143.
  • Fineman Martha, 2008, The Vulnerable Subject: Anchoring Equality in the Human Condition, SSRN Scholarly Paper No. ID 1131407.
  • Fineman Martha, 2010, The Vulnerable Subject and the Responsive State, „Emory Law Journal”, t. 60(2), s. 251–275.
  • Fineman Martha, 2011, Vulnerability, Equality and the Human Condition, w: Anna Grear, Jackie Jones, Rachel Anne Fenton, Kim Stevenson (red.), Gender, Sexualities and Law, Routledge, New York, s. 62–71.
  • Fineman Martha, 2012, ‘Elderly’ as Vulnerable: Rethinking the Nature of Individual and Societal Responsibility, SSRN Electronic Journal (https://doi.org/10.2139/ssrn.2088159).
  • Fineman Martha, 2017, Vulnerability and Inevitable Inequality, „Oslo Law Review”, t. 4(3), s. 133–149.
  • Fineman Martha, 2019, The Limits of Equality: Vulnerability and Inevitable Inequality, w: Robin West, Cynthia Grant Browman (red.), Research Handbook on Feminist Jurisprudence, Edward Elgar Publishing, s. 73–90.
  • Fineman Martha, 2020, Beyond Equality and Discrimination, „SMU Law Review Forum”, t. 73(4), s. 51–72.
  • Ford Andrea i in., 2024, How and Why to Use ‘Vulnerability’: An Interdisciplinary Analysis of Disease Risk, Indeterminacy and Normality, „Medical Humanities”, t. 50(1), s. 125–134.
  • Gilson Erinn Cunniff, 2011, Vulnerability, Ignorance, and Oppression, „Hypatia”, t. 26(2), s. 308–332.
  • Glenn Evelyn Nakano, 1999, The Social Construction and Institutionalization of Gender and Race: An Integrative Framework, w: Myra Marx Ferree, Judith Lorber, Beth B. Hess (red.), Revisioning Gender, Sage, Thousand Oaks, s. 3–43.
  • Kohn Nina A., 2014, Vulnerability Theory and the Role of Government, „Yale Journal of Law and Feminism”, t. 26(1).
  • Naami Augustina, 2015, Disability, Gender, and Employment Relationships in Africa: The Case of Ghana, „African Journal of Disability”, t. 4(1).
  • Petherbridge Danielle, 2018, How Do We Respond? Embodied Vulnerability and Forms of Responsiveness, w: Clara Fischer, Luna Dolezal (red.), New Feminist Perspectives on Embodiment, Springer, London–New York, s. 57–79.
  • Polychroniou Ariadni, 2022, Towards a Radical Feminist Resignification of Vulnerability: A Critical Juxtaposition of Judith Butler’s Post-Structuralist Philosophy and Martha Fineman’s Legal Theory, „Redescriptions Political Thought Conceptual History and Feminist Theory”, t. 25(2), s. 113–136 (https://doi.org/10.33134/rds.379).
  • Stankowska Joanna, Karwacki Arkadiusz, Leszniewski Tomasz, 2023, Social Policy for the Middle Class — Needs and Challenges in the Light of Memoirs, „Polityka Społeczna”, nr 4, s. 20–29 (https://doi.org/10.5604/01.3001.0053.7222).
  • Waldenfels Bernhard, 2002, Topografia obcego. Studia z fenomenologii obcego, tłum. Janusz Sidorek, Oficyna Naukowa, Warszawa.
  • Weldon S. Laurel, 2008, Intersectionality, w: Gary Goertz, Amy G. Mazur, Politics, Gender, and Concepts: Theory and Methodology, Cambridge University Press, Cambridge, s. 193–218.
  • Wong Y. Joel, Liu Tao, Klann Elyssa M., 2017, The Intersection of Race, Ethnicity, and Masculinities: Progress, Problems, and Prospects, w: Ronald F. Levant, Y. Joel Wong (red.), The Psychology of Men and Masculinities, American Psychological Association, Washington, DC, s. 261–288.

Downloads

Download data is not yet available.

Podobne artykuły

<< < 1 2 3 4 5 > >> 

Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.