Abstract
The popular myth about the alleged authoritarianism in the Polish countryside, promulgated by patterns of socialization in peasant families, finds little empirical support. Most of the studies do not take into account the diversity of the countryside nor its changes over time. Using the empirical data from 1988, 1989, and 2002, the author looks at the community, status, generational and regional diversity in authoritarianism. The analysis looked at the style of family upbringing and authoritarianism measured by a modified California scale F. The Author concludes that: (1) authoritarianism in the countryside is indeed stronger than in the city; (2) such generalization does not apply to the younger generation. Particularly, the peasant youth are not the most inclined to authoritarianism; (3) such tendencies cannot be explained in terms of family upbringing nor “peasant status” as such, but by a specific and complex mix of factors. Leading among them are the combination of “peasant status” and the strategic educational choices that often determine man’s further biography — making authoritarianism more or less attractive.
References
- Adorno T. W., 1978, Wychowanie po Oświęcimiu, „Znak”, nr 4.
- Chałasiński J., 1969, Społeczeństwo i wychowanie, PWN, Warszawa.
- Czarnowski S., 1956, Ludzie zbędni w służbie przemocy, w: Dzieła, t. 2, PWN, Warszawa.
- Frenkel-Brunswik E., Levinson D. J., Stanford R. N., 1962, Osobowość antydemokratyczna, tłum. J. Zychowicz, w: Zagadnienia psychologii społecznej, A. Malewski (wyb. i oprac.), PWN, Warszawa.
- Fromm E., 1997, Ucieczka od wolności, tłum. O. i A. Ziemilscy, Czytelnik, Warszawa.
- Koralewicz J., 1982, Wartości rodzicielskie a stratyfikacja społeczna, „Studia Socjologiczne”, nr 3–4.
- Koralewicz J., 1987, Autorytaryzm, lęk, konformizm. Analiza społeczeństwa polskiego z końca lat siedemdziesiątych, Ossolineum, Wrocław.
- Koralewicz J., Ziółkowski M., 1990, Mentalność Polaków. Sposoby myślenia o polityce, gospodarce i życiu społecznym w końcu lat osiemdziesiątych, Nakom, Poznań.
- Korzeniowski K., 1993, Orientacja demokratyczna vs autorytarna w społeczeństwie polskim, w: J. Reykowski (red.), Wartości i postawy Polaków a zmiany systemowe. Szkice z psychologii politycznej, IP PAN, Warszawa.
- Korzeniowski K., 2000, „Autorytaryzm piętnastolatków”. Raport pierwszy w grancie KBN 1H01F 063 12, maszynopis.
- Kwak A., 1994, Rodzina i jej przemiany, ISNS UW, Warszawa.
- Markowska D., 1976, Rodzina w społeczności wiejskiej — ciągłość i zmiana, LSW, Warszawa.
- Nowak W., 1988, Społeczne uwarunkowania przemian funkcji socjalizacyjno-wychowawczej rodzin chłopskich, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 1.
- Nowak W., 1996, Patologie wychowania w rodzinach wiejskich. Kontekst teoretyczno-metodologiczny, „Roczniki Socjologii Rodziny”, t. 8.
- Parsons T., 1972, Szkice z teorii socjologicznej, tłum. A. Bentkowska, PWN, Warszawa.
- Riesman D., 1971, Samotny tłum, tłum. J. Strzelecki, PWN, Warszawa.
- Skarżyńska K., 1991, Konformizm i samokierowanie jako wartości. Struktura i źródła, IP PAN, Warszawa.
- Stewart D., Hoult T., 1959, A Socio-psychological Theory of the Authoritarian Personality, „American Journal of Sociology”, t. 65, s. 274–279.
- Szafraniec K., 2002, Polskie residuum systemowe, czyli pytanie o rolę wsi i chłopów w procesach przekształceń ustrojowych, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 4.
- Tyszka Z. (red.), 1991a, Stan i przeobrażenia współczesnych rodzin polskich, CPBP, Poznań.
- Tyszka Z., 1991b, Rodziny polskie o różnym statusie społecznym i środowiskowym, PBP, Poznań.
- Tyszka Z. (red.), 2001, Współczesne rodziny polskie — ich stan i kierunki przemian, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
- Wilkin J., 2000, Struktura wsi i rolnictwa — Polska, w: Chłop, rolnik, farmer? Przystąpienie Polski do Unii Europejskiej — nadzieje i obawy polskiej wsi, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa.
Downloads
Download data is not yet available.
