Zabawy przyjemne i pożyteczne. O roli dowcipu w kulturze

Paweł Tomanek

doi:10.35757/KiS.2007.51.1.2

Tom 51 Nr 1 (2007): Tematy popkultury

Artykuły i rozprawy

Zabawy przyjemne i pożyteczne. O roli dowcipu w kulturze

Paweł Tomanek⁺⁻

PDF

DOI: https://doi.org/10.35757/KiS.2007.51.1.2
Przesłane: 3 sierpnia 2023
Opublikowane: 20 marca 2007

Abstrakt

The paper is an attempt to clarify the social background of the joke as well as its cultural role. After pointing out some of the main features of the phenomenon of humour the author proceed to define the joke as a cultural form and then compare it to the myth in terms of Roland Barthes’ semiotic theory. The consequent view of the joke as a semantic inversion of the myth is supported by the further analysis of several selected series of jokes being told in Poland.

Bibliografia

Arystoteles, 1951, Poetyka, w: Tadeusz Sinko (oprac. i tłum), Trzy poetyki klasyczne. Arystoteles, Horacy, pseudo-Longinus, Ossolineum, Wrocław.
Barthes Roland, 2000, Mitologie, tłum. Adam Dziadek, KR, Warszawa.
Bachtin Michaił, 1975, Twórczość Franciszka Rabelais’go a kultura ludowa średniowiecza i renesansu, tłum. Anna i Andrzej Goreniowie, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
Bergson Henri, 1995, Śmiech. Esej o komizmie, tłum. Stanisław Cichowicz, KR, Warszawa.
Buttler Danuta, 2001, Polski dowcip językowy, PWN, Warszawa.
Bystroń Jan Stanisław, 1960, Komizm, Ossolineum, Wrocław.
Chłopicki Władysław, 1995, O humorze poważnie, PAN, Kraków.
Freud Sigmund, 1993, Dowcip i jego stosunek do nieświadomości, tłum. Robert Reszke, KR, Warszawa.
Garczyński Stefan, 1994, Z czego się śmiejecie?, WSiP, Warszawa.
Geremek Rafał, 2002, To była blondynka, „Wprost” nr 46.
Gołaszewska Maria, 1987, Śmieszność i komizm, Ossolineum, Wrocław.
Hobbes Thomas, 1956, Elementy filozofii, tłum. Czesław Znamierowski, PWN, Kraków.
Huizinga Johan, 1998, Homo ludens. Zabawa jako źródło kultury, tłum. Maria Kurecka, Witold Wirpsza, Czytelnik, Warszawa.
Kant Immanuel, 1986, Krytyka władzy sądzenia, tłum. Jerzy Gałecki, PWN, Warszawa.
Lévi-Strauss Claude, 2000, Antropologia strukturalna, przeł. Krzysztof Pomian, KR, Warszawa.
Malinowski Bronisław, 1986, Argonauci Zachodniego Pacyfiku, oprac. Andrzej Waligórski, PWN, Warszawa.
Ortner Sherry Beth, 1982, Czy kobieta ma się tak do mężczyzny, jak „natura” do „kultury”?, w: Teresa Hołówka (red. i tłum.), Nikt nie rodzi się kobietą, Czytelnik, Warszawa.
Platon, 1948, Państwo, tłum. Witold Witwicki, Książka i Wiedza, Warszawa.
Plessner Helmuth, 1994, Śmiech i płacz. Badania nad granicami ludzkiego zachowania, tłum. Agata Zwolińska, Zbigniew Nerczuk, Antyk, Kęty.
Propp Władimir, 1976, Morfologia bajki, tłum. Wiesława Wojtyga-Zagórska, Książka i Wiedza, Warszawa.
Raskin Victor 1985, Semantic Mechanism of Humor, D. Reidel Pub. Co, Dodrecht.
Schopenhauer Arthur, 1994, Świat jako wola i przedstawienie, tłum. Jan Garewicz, PWN, Warszawa.
Stróżewski Władysław, 2002, Dialektyka twórczości artystycznej, w: Władysław Stróżewski, Wokół piękna, Universitas, Kraków.
Zawadzki B., 1929, Przegląd krytyczny ważniejszych teoryj komizmu, „Przegląd Filozoficzny”.
Żakowski Jacek, 2004, Polak, czyli kto?, „Polityka” nr 25.
Żygulski Kazimierz, 1976, Wspólnota śmiechu. Studium socjologiczne komizmu, PIW, Warszawa.

Downloads

Download data is not yet available.

Podobne artykuły

Aleksander Manterys, Darwin et consortes: mit Darwina w kulturze współczesnej , Kultura i Społeczeństwo: Tom 59 Nr 4 (2015)
Marta Kupis, Karolina Golemo, Hybrid festivals: Challenges facing Cracow’s festival scene in times of pandemic , Kultura i Społeczeństwo: Tom 66 Nr 3 (2022)
Arkadiusz Łuba, Putler, Putinna i Śmierć , Kultura i Społeczeństwo: Tom 67 Nr 3 (2023): Ukraina i Polska 2022 — wobec inwazji Rosji
Agnieszka Kolasa-Nowak, Nauki społeczne w Polsce jako generator znaczeń , Kultura i Społeczeństwo: Tom 67 Nr 2 (2023)
Sławomira Kamińska-Berezowska, Rafał Cekiera, Sytuacja pracownicza migrantów zarobkowych z Ukrainy w opinii przedstawicieli Międzyzakładowego Związku Zawodowego Pracowników Ukraińskich w Polsce , Kultura i Społeczeństwo: Tom 67 Nr 3 (2023): Ukraina i Polska 2022 — wobec inwazji Rosji
Marcin Zaremba, Mit mordu rytualnego w powojennej Polsce. Archeologia i hipotezy , Kultura i Społeczeństwo: Tom 51 Nr 2 (2007): Tożsamość religii – religie tożsamości

Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.

[1] Arystoteles, 1951, Poetyka, w: Tadeusz Sinko (oprac. i tłum), Trzy poetyki klasyczne. Arystoteles, Horacy, pseudo-Longinus, Ossolineum, Wrocław.

[2] Barthes Roland, 2000, Mitologie, tłum. Adam Dziadek, KR, Warszawa.

[3] Bachtin Michaił, 1975, Twórczość Franciszka Rabelais’go a kultura ludowa średniowiecza i renesansu, tłum. Anna i Andrzej Goreniowie, Wydawnictwo Literackie, Kraków.

[4] Bergson Henri, 1995, Śmiech. Esej o komizmie, tłum. Stanisław Cichowicz, KR, Warszawa.

[5] Buttler Danuta, 2001, Polski dowcip językowy, PWN, Warszawa.

[6] Bystroń Jan Stanisław, 1960, Komizm, Ossolineum, Wrocław.

[7] Chłopicki Władysław, 1995, O humorze poważnie, PAN, Kraków.

[8] Freud Sigmund, 1993, Dowcip i jego stosunek do nieświadomości, tłum. Robert Reszke, KR, Warszawa.

[9] Garczyński Stefan, 1994, Z czego się śmiejecie?, WSiP, Warszawa.

[10] Geremek Rafał, 2002, To była blondynka, „Wprost” nr 46.

[11] Gołaszewska Maria, 1987, Śmieszność i komizm, Ossolineum, Wrocław.

[12] Hobbes Thomas, 1956, Elementy filozofii, tłum. Czesław Znamierowski, PWN, Kraków.

[13] Huizinga Johan, 1998, Homo ludens. Zabawa jako źródło kultury, tłum. Maria Kurecka, Witold Wirpsza, Czytelnik, Warszawa.

[14] Kant Immanuel, 1986, Krytyka władzy sądzenia, tłum. Jerzy Gałecki, PWN, Warszawa.

[15] Lévi-Strauss Claude, 2000, Antropologia strukturalna, przeł. Krzysztof Pomian, KR, Warszawa.

[16] Malinowski Bronisław, 1986, Argonauci Zachodniego Pacyfiku, oprac. Andrzej Waligórski, PWN, Warszawa.

[17] Ortner Sherry Beth, 1982, Czy kobieta ma się tak do mężczyzny, jak „natura” do „kultury”?, w: Teresa Hołówka (red. i tłum.), Nikt nie rodzi się kobietą, Czytelnik, Warszawa.

[18] Platon, 1948, Państwo, tłum. Witold Witwicki, Książka i Wiedza, Warszawa.

[19] Plessner Helmuth, 1994, Śmiech i płacz. Badania nad granicami ludzkiego zachowania, tłum. Agata Zwolińska, Zbigniew Nerczuk, Antyk, Kęty.

[20] Propp Władimir, 1976, Morfologia bajki, tłum. Wiesława Wojtyga-Zagórska, Książka i Wiedza, Warszawa.

[21] Raskin Victor 1985, Semantic Mechanism of Humor, D. Reidel Pub. Co, Dodrecht.

[22] Schopenhauer Arthur, 1994, Świat jako wola i przedstawienie, tłum. Jan Garewicz, PWN, Warszawa.

[23] Stróżewski Władysław, 2002, Dialektyka twórczości artystycznej, w: Władysław Stróżewski, Wokół piękna, Universitas, Kraków.

[24] Zawadzki B., 1929, Przegląd krytyczny ważniejszych teoryj komizmu, „Przegląd Filozoficzny”.

[25] Żakowski Jacek, 2004, Polak, czyli kto?, „Polityka” nr 25.

[26] Żygulski Kazimierz, 1976, Wspólnota śmiechu. Studium socjologiczne komizmu, PIW, Warszawa.