Tom 75 Nr 2 (2022): Dezinformacja i operacje wpływu
Dezinformacja i operacje wpływu
Grupa Wagnera – paramilitarne narzędzie rosyjskich operacji hybrydowych
Instytut Studiów Politycznych PAN
Abstrakt
Głównym celem artykułu jest przedstawienie, jak w latach 2014–2022 znaczenie Grupy Wagnera ewoluowało w polityce zagranicznej Rosji. Korzystając z ogólnodostępnych źródeł, w tym upublicznionych materiałów wywiadowczych, wyników śledztw dziennikarskich, raportów ośrodków analitycznych i eksperckich, materiałów prasowych oraz dokumentów organizacji międzynarodowych, autor odpowiada na następujące pytania badawcze: 1. Czy Grupa Wagnera może być klasyfikowana jako prywatna organizacja wojskowa w świetle prawa krajowego i międzynarodowego? 2. Jaka jest geneza organizacji i stopień jej powiązań z rosyjskimi strukturami państwowymi? 3. Jaki jest zakres zadań wykonywanych przez wagnerowców w ramach rosyjskich operacji hybrydowych i w związku z wojną na Ukrainie? 4. Jakie działania podjęła społeczność międzynarodowa, by ograniczyć swobodę działania tej organizacji?
Bibliografia
- Bertrand N., Herb J., US intelligence indicates Russia preparing operation to justify invasion of Ukraine, „CNN” [online], 14 I 2022 [dostęp: 22 XII 2022]: <https://edition.cnn.com/2022/01/14/politics/us-intelligence-russia-false-flag/index.html>.
- Borshchevskaya A., Russian private military companies: continuity and evolution of the model, Foreign Policy Research Institute, Philadelphia, December 2019 (Russia Foreign Policy Papers).
- Browne R., Tuysuz G., US military accused Russia of deploying fighter aircraft to Libya, „CNN” [online], 26 V 2020 [dostęp: 20 XII 2022]: <https://edition.cnn.com/2020/05/26/politics/russia-fighter-aircraft-libya/index.html>.
- Bryjka F., Rekrutacja ochotników w Rosji do walk na Ukrainie, Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, Warszawa, 18 viii 2022 (Biuletyn PISM, 133 (2552)): <https://pism.pl/publikacje/rekrutacja-ochotnikow-w-rosji-do-walk-na-ukrainie> [dostęp: 22 XII 2022].
- Bryjka F., Rosyjska dezinformacja na temat ataku na Ukrainę, Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, Warszawa, 25 II 2022 (Komentarz PISM, 15): <https://pism.pl/publikacje/rosyjska-dezinformacja-na-temat-ataku-na-ukraine> [dostęp: 22 XII 2022].
- Bryjka F., Rosyjska wojna zastępcza w Donbasie, „Ante Portas. Studia nad bezpieczeństwem” 2016, nr 1.
- Bryjka F., Udział nieregularnych formacji zbrojnych w rosyjskiej inwazji na Ukrainę, Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, Warszawa, 11 IV 2022 (Biuletyn PISM, 59 (2478)): <https://pism.pl/publikacje/udzial-nieregularnych-formacji-zbrojnych-w-rosyjskiej-inwazji-na-ukraine> [dostęp: 22 XII 2022].
- Cordon G., 3,000 Wagner Group mercenaries used by Russia killed in Ukraine war, MPS told, „The Mirror” [online], 19 IV 2022 [dostęp: 22 XII 2022]: <https://www.mirror.co.uk/news/politics/3000-wagner-group-mercenaries-used-26748963>.
- Czerep J., Nowy front dżihadu w Mozambiku, Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, Warszawa, 22 ix 2020 (Biuletyn PISM, 194 (2126)): <https://pism.pl/publikacje/Nowy_front_dzihadu_w_Mozambiku> [dostęp: 22 XII 2022].
- Czerep J., Rosyjska grupa Wagnera rozszerza wpływy w Afryce, Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, Warszawa, 26 X 2021 (Biuletyn PISM, 181 (2379)): <https://pism.pl/publikacje/rosyjska-grupa-wagnera-rozszerza-wplywy-w-afryce> [dostęp: 22 XII 2022].
- Czerep J., Rośnie znaczenie wydobycia przez Rosję złota w Afryce, Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, Warszawa, 2 vi 2022 (Biuletyn PISM, 89 (2508)): <https://pism.pl/publikacje/rosnie-znaczenie-wydobycia-przez-rosje-zlota-w-afryce> [dostęp: 22 XII 2022].
- Dawson A., Innes M., How Russia’s internet research agency built its disinformation campaign, „The Political Quarterly” 2019, vol. 90, issue 2, doi: 10.1111/1467-923x.12690.
- Dyner A. M., Polityka Rosji wobec Libii, Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, Warszawa, 15 I 2019 (Biuletyn PISM, 6 (1754)): <https://pism.pl/publikacje/Polityka_Rosji_wobec_Libii> [dostęp: 22 XII 2022].
- Dyner A. M., Znaczenie prywatnych firm wojskowych w polityce zagranicznej Rosji, Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, Warszawa, 4 V 2018 (Biuletyn PISM, 64 (1637)): <https://pism.pl/publikacje/Znaczenie_prywatnych_firm_wojskowych_w_polityce_zagranicznej_Rosji> [dostęp: 17 V 2019].
- Elbagir N., Arvanitidis B., Qiblawi T., Mezzofiore G., Abo Al Gheit M., Tarasova D., Russia is plundering gold in Sudan to boost Putin’s war effort in Ukraine, „CNN” [online], 29 VII 2022 [dostęp: 22 XII 2022]: <https://edition.cnn.com/2022/07/29/africa/sudan-russia-gold-investigation-cmd-intl/index.html>.
- Gabidullin M., Wagnerowiec. Spowiedź byłego dowódcy tajnej armii Putina, Znak Koncept, Kraków 2022.
- Goble P., Russian nationalist group, acting as a private military company, worries Kremlin, „Jamestown Foundation” [online], 15 XI 2018 [dostęp: 25 VII 2019]: <https://jamestown.org/program/russian-nationalist-group-acting-as-a-private-military-company-worries-kremlin/>.
- Hicks K., Russia in the gray zone, „Aspen Institute” [online], 19 VII 2019 [dostęp: 19 VII 2021]: <https://www.aspeninstitute.org/blog-posts/russia-in-the-gray-zone/>.
- Hoffman F. G., Hybrid warfare and challenges, „Joint Force Quarterly” 2009, issue 52.
- Holland S., US says Russia’s Wagner Group bought North Korean weapons for Ukraine war, „Reuters” [online], 22 XII 2022 [dostęp: 22 XII 2022]: <https://www.reuters.com/world/us-says-russias-wagner-group-bought-north-korean-weapons-ukraine-war-2022-12-22/>.
- Jones S. G., Doxsee C., Katz B., McQueen E., Moye J., Russia’s corporate soldiers. The global expansion of Russia’s private military companies, Center for Strategic and International Studies, Rowman & Littlefield, Lanham–Boulder–New York–London, July 2021.
- Lister T., Shukla S., Ward C., „It was our children they killed”, „CNN” [online], 15 VI 2021 [dostęp: 22 XII 2022]: <https://edition.cnn.com/2021/06/15/africa/central-african-republic-russian-mercenaries-cmd-intl/index.html>.
- Mapping disinformation in Africa, „Africa Center for Strategic Studies” [online], 26 IV 2022 [dostęp: 21 I 2023]: <https://africacenter.org/spotlight/mapping-disinformation-in-africa/>.
- Marten K., Russia’s use of semi-state security forces: the case of the Wagner Group, „Post-Soviet Affairs” 2019, vol. 35, No. 3, doi: 10.1080/1060586x.2019.1591142.
- Murphy M., Wagner Group: Head of Russian mercenary group filmed recruiting in prison, „BBC” [online], 15 IX 2022 [dostęp: 15 IX 2022]: <https://www.bbc.com/news/world-europe-62911618>.
- Parafianowicz Z., Prywatne armie świata, czyli jak wyglądają współczesne konflikty, Mando, Kraków.
- Piotrowski M. A., Konflikt nigdy nie jest prosty: amerykańska teoria i doktryna wojen oraz przeciwników hybrydowych, „Sprawy Międzynarodowe” 2015, nr 2.
- Putin ally fighting to control salt and gypsum mines near Ukraine city of Bakhmut, says us, „The Guardian” [online], 6 I 2023 [dostęp: 10 I 2023]: <https://www.theguardian.com/world/2023/jan/06/putin-ally-fighting-to-control-salt-and-gypsum-mines-near-ukraine-city-of-bakhmut-says-us>.
- Putin chef’s kisses of death: Russia’s shadow army’s state-run structure exposed, „Bellingcat” [online], 14 VIII 2020 [dostęp: 14 VIII 2022]: <https://www.bellingcat.com/news/uk-and-europe/2020/08/14/pmc-structure-exposed/>.
- Rácz A., Band of brothers: the Wagner Group and the Russian state, „Center for Strategic and International Studies” [online], 21 IX 2020 [dostęp: 20 XII 2022]: <https://www.csis.org/blogs/post-soviet-post/band-brothers-wagner-group-and-russian-state>.
- Rękawek K., Foreign fighters in Ukraine. The brown-red cocktail, Routledge, 2022, doi: 10.4324/9781003192992.
- RT Documentary: PMC „Wagner Group” contract with the motherland, „YouTube. Mr Wagner ZOV” [online, dostęp: 11 XI 2022]: <https://www.youtube.com/watch?v=ubsahsf_loc>.
- Russia’s Wagner Group opens defence tech centre in St Petersburg, „The Guardian” [online], 4 XI 2022 [dostęp: 22 XII 2022]: <https://www.theguardian.com/world/2022/nov/04/russias-wagner-group-opens-defence-tech-centre-in-st-petersburg>.
- Singer P. W., Outsourcing war, „Foreign Affairs”, March/April 2005.
- Stronski P., Implausible deniability: Russia’s private military companies, „Carnegie Endowment for International Peace” [online], 2 VI 2020 [dostęp: 2 VI 2020]: <https://carnegieendowment.org/2020/06/02/implausible-deniability-russia-s-private-military-companies-pub-81954>.
- Sukhankin S., Russian PMCs in the Syrian civil war: from Slavonic Corps to Wagner Group and beyond, „Jamestown Foundation” [online], 18 XII 2019 [dostęp: 18 XII 2022]: <https://jamestown.org/program/russian-pmcs-in-the-syrian-civil-war-from-slavonic-corps-to-wagner-group-and-beyond/>.
- UE nakłada sankcje na Grupę Wagnera, „Rada Europejska. Rada Unii Europejskiej” [online], 13 XII 2021 [dostęp: 22 XII 2022]: <https://www.consilium.europa.eu/pl/press/press-releases/2021/12/13/eu-imposes-restrictive-measures-against-the-wagner-group/>.
- Ukraine hits Russian Wagner mercenary hq in east, „BBC” [online], 15 VIII 2022 [dostęp: 22 XII 2022]: <https://www.bbc.com/news/world-europe-62547403>.
- Ukraine war: Exiled governor reports strike on „Wagner HQ”, „BBC” [online], 12 XII 2022 [dostęp: 22 XII 2022]: <https://www.bbc.com/news/world-europe-63933132>.
- UN report accuses Russia of supporting Wagner Group in Libya, „Middle East Monitor” [online], 4 IX 2020 [dostęp: 20 XII 2022]: <https://www.middleeastmonitor.com/20200904-un-report-accuses-russia-of-supporting-wagner-group-in-libya/>.
- Wouters P., Putin’s private army. How Wagner Group supports Russian strategy, Centre for Security, Diplomacy and Strategy, Brussels, 8 XI 2022 (CSDS Policy Brief, 19).
- Żochowski P., Strachota K., Menkiszak M., Rosyjskie straty pod Dajr az-Zaur – problem dla Kremla, „Ośrodek Studiów Wschodnich” [online], 21 II 2018 [dostęp: 22 XII 2022]: .
Downloads
Download data is not yet available.
