Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
SM baner

Tom 77 Nr 1 (2024): Rola i kondycja NATO we współczesnym świecie

Artykuły

Czy model nowej zimnej wojny jest szansą dla NATO?

DOI: https://doi.org/10.35757/SM.2024.77.1.03
Przesłane: 16 lipca 2024
Opublikowane: 17 stycznia 2024

Abstrakt

Niniejszy artykuł opisuje trzy główne etapy ewolucji NATO oraz związane z nimi założenia, na których budowana była strategiczna tożsamość Sojuszu. Chodzi o okres zimnej wojny, czasy pozimnowojenne i etap związany z narastającym konfliktem Stanów Zjednoczonych i Chin oraz rosyjską wojną przeciwko Ukrainie. Konflikty między Rosją i transatlantyckim Zachodem oraz Chinami i USA coraz częściej dają asumpt do debat na temat nowej lub drugiej zimnej wojny jako modelu opisującego znaczenie kryzysu pozimnowojennego ładu bezpieczeństwa w Europie i świecie oraz dającego podstawy do przewidywania dalszej ewolucji polityki bezpieczeństwa. W artykule podjęto próbę krytycznej refleksji, czy model nowej zimnej wojny może być uznany za intelektualnie wystarczającą podstawę wyznaczania kierunków zmian strategii bezpieczeństwa NATO w odpowiedzi na zagrożenia ze strony Rosji, Chin i innych państw rewizjonistycznych. Opisano także, jak począwszy od wojny w Bośni, Rosja dążyła do odtworzenia modelu zimnowojennej rywalizacji w relacjach z Zachodem i NATO oraz jak obecną wojnę w Ukrainie traktuje jako element tej strategii. Dlatego sformułowane zostało pytanie, czy w odpowiedzi na nowe zagrożenia oraz kryzys światowego ładu bezpieczeństwa Zachód i NATO powinny budować swoją strategię, opierając się w istotnym zakresie na doświadczeniu minionej zimnej wojny. Źródła dzisiejszych konfliktów często mają korzenie w zimnej wojnie. Istnieje jednak również wiele istotnych argumentów na to, że obecny kryzys ładu światowego zasadniczo różni się od sytuacji sprzed 1991 r.

Bibliografia

  1. Asmus R., A Little War that Shook the World. Georgia, Russia, and the Future of the West, Palgrave Macmillan, 2010.
  2. Bekkevold J.I., 5 Ways the U.S.-China Cold War Will Be Different from the Last One, „Foreign Policy”, 29 XII 2022.
  3. Brands H., Gaddis J.L., The New Cold War. America, China, and the Echoes of History, „Foreign Affairs” 2021, listopad/grudzień.
  4. Charap S., Shapiro J., Consequences of a New Cold War, „Survival” 2015, vol. 57, No. 2.
  5. Cooper R., The Breaking of Nations. Order and Chaos in the Twenty-First Century, Atlantic Press, 2003.
  6. Ellison J., Cox M., Hanhimäki J.M., Harrison H.M., Piers Ludlow N., Romano A., Spohr K., Zubok V., The War in Ukraine, „Cold War History” 2023, vol. 23, No. 1.
  7. Emmanuel Macron in His Own Words, „The Economist” [online], 7 XI 2019 [dostęp: 15 VI 2024]: <https://www.economist.com/europe/2019/11/07/emmanuel-macron-warns-europe-nato-is-becoming-brain-dead>.
  8. Ending the Cold War. Interpretations, Causation and the Study of International Relations, ed. R.K. Herrmann, R. Ned Lebow, Palgrave Macmillan, 2004.
  9. Ferguson N., Cold War II, „National Review”, 17 XII 2020.
  10. Gaddis J., The Long Peace. Inquiries into the History of the Cold War, Oxford University Press, New York–Oxford 1987.
  11. Galeotti M., Do the Western Balkans Face a Coming Russian Storm?, European Council on Foreign Affairs, kwiecień 2018 (ECFR Policy Brief).
  12. Gallagher T., The Balkans after the Cold War. From Tyranny to Tragedy, Routledge, 2003.
  13. Gordon Ph.H., The Crisis in the Alliance, The Brookings Institutions, 24 II 2003 (Analysis).
  14. Greenway H.D.S., Welcome to Cold War II, „The Boston Globe”, 25 II 2022.
  15. Headley J., Sarajevo, February 1994: the First Russia-NATO Conflict of the Post-Cold War Era, „Review of International Studies” 2003, vol. 29, No. 2.
  16. Ikenberry G.J., Getting Hegemony Right, „The National Interest” 2001, wiosna.
  17. Kagan R., Of Paradise and Power. America and Europe in the New World Order, Alfred A. Knopf, 2003.
  18. Kaldor M., In Defense of New Wars, „Stability” 2013, vol. 2, No. 1.
  19. Kaldor M., New and Old Wars. Organized Violence in a Global Era, Stanford University Press, Cambridge 2012.
  20. Kaldor M., Kasianov G., Spohr K., A New Global Order? History and Power Politics in the Era of Zeitenwende, Koerber Stiftung, Hamburg 2022.
  21. Keane J., The New Despotism, Harvard University Press, Cambridge 2020.
  22. Kennan G., The Sources of Soviet Conduct, „Foreign Affairs” 1947, vol. 25, No. 4.
  23. Krauthammer Ch., The Unipolar Moment, „Foreign Affairs” 1990, vol. 70, No. 1.
  24. Legvold R., Managing the New Cold War. What Moscow and Washington Can Learn from the Last One, „Foreign Affairs”, lipiec–sierpień 2014.
  25. Leonard M., Wiek nie-pokoju. Współzależność jako źródło konfliktu, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2022.
  26. Lucas E., The New Cold War. Putin’s Russia and the Threat to the West, Palgrave Macmillan, 2008.
  27. Murphy M.N., Understanding Russia’s Concept for Total War in Europe, The Heritage Foundation, 2016.
  28. McFaul M., Confronting Putin’s Russia, „New York Times”, 23 III 2014.
  29. Mearsheimer J.J., The Inevitable Rivalry. America, China, and the Tragedy of Great-Power Politics, „Foreign Affairs” 2021, listopad/grudzień.
  30. Mearsheimer J.J., Playing with Fire in Ukraine, „Foreign Affairs”, 17 VIII 2022.
  31. Monaghan A., A „New Cold War”? Abusing History, Misunderstanding Russia, Chatham House, 2015 (Research Paper).
  32. Münkler H., The New Wars, Polity Press, 2004.
  33. NATO’s New Strategic Concept: A Comprehensive Assessment, ed. J. Ringsmose, S. Rynning, Danish Institute for International Studies, Copenhagen 2011 (DIIS Report, 2011/02).
  34. Orwell G., You and the Atom Bomb, „Tribune”, 19 X 1945.
  35. Plokhy S., The Russo-Ukrainian War, Allen Lane, 2023.
  36. Price M.C., The Advancement of Liberty. How American Democratic Principles Transformed the Twentieth Century, Preager Security International, 2008.
  37. Puri S., Westlessness. The Great Global Rebalancing, Hodder & Stroughton, 2024.
  38. Read the Full Transcript of President Joe Biden’s Interview with TIME, „The Time” [online], 28 V 2024 [dostęp: 13 VI 2024]: <https://time.com/6984968/joe-biden-transcript-2024-interview/>.
  39. Read the Full Transcript of President Joe Biden’s Interview with TIME, „The Time” [online], 28 V 2024 [dostęp: 13 VI 2024]: <https://time.com/6984968/joe-biden-transcript-2024-interview/>.
  40. Robinson P., Cold War II: Niall Ferguson on the Emerging Conflict with China, „Hoover Institution” [online], 1 V 2023 [dostęp: 31 VII 2024]: <https://www.hoover.org/research/cold-war-ii-niall-ferguson-emerging-conflict-china>.
  41. Rojansky M., Salzman R., Debunked: Why There Won’t Be Another Cold War, „The National Interest”, 20 III 2015.
  42. Sakwa R., The Lost Peace. How the West Failed to Prevent the Second Cold War, Yale University Press, 2023.
  43. Sanger D.E., New Cold Wars, China’s Rise, Russia’s Invasion, and America’s Struggle to Defend the West, Crown, 2024.
  44. Sarotte M.E., Nor One Inch. America, Russia and the Making of Post-Cold War Stalemate, Yale University Press, New Haven–London 2021.
  45. Saunders P., Seven Ways a New Cold War with Russia will be Different, „The National Interest”, 11 V 2014.
  46. Sciutto J., The Return of the Great Powers. Russia, China, and the Next World War, Dutton, 2024.
  47. Spohr K., Post Wall, Post Square: Rebuilding the World after 1989, William Collins, 2020.
  48. Thom F., Zrozumieć putinizm. Obsesja potęgi, Instytut Pileckiego, Warszawa 2023.
  49. Tisdall S., The New Cold War: Are We Going Back to the Bad Old Days?, „The Guardian”, 19 XI 2014.
  50. Trump Criticizes NATO and Hopes for „Good Deals” with Russia, „The Times” [online], 16 I 2017 [dostęp: 15 VI 2024]: <https://www.thetimes.com/world/us-world/article/full-transcript-of-interview-with-donald-trump-5d39sr09d>.
  51. Zalewski J., Najdzik K., Nowa zimna wojna. Konfrontacja i odstraszanie, Wydawnictwo Naukowe FNCE, Poznań 2022.

Downloads

Download data is not yet available.

Podobne artykuły

1 2 3 4 5 6 > >> 

Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.