Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki

Tom 53 Nr 2 (2025)

Zachowania i postawy polityczne

Partycypacja i preferencje polityczne młodych dorosłych a ich orientacje wartościujące

DOI: https://doi.org/10.35757/STP.2025.53.2.09
Przesłane: 12 lipca 2024
Opublikowane: 27 czerwca 2025

Abstrakt

Artykuł zawiera analizę partycypacji i preferencji politycznych młodych dorosłych w odniesieniu do ich orientacji wartościujących. Aktywność polityczna młodych ludzi, którzy wraz z ukończeniem osiemnastego roku życia nabyli prawa obywatelskie, a przy tym znajdują się w takim okresie rozwojowym, że poszukują własnych celów oraz identyfikują się z nowymi wartościami stanowi przy tym istotny problem badawczy. W oparciu o badania ilościowe przeprowadzone w latach 2018–2023 w grupie uczniów klas maturalnych uczących się w Bydgoszczy (N=1252), zweryfikowano stopień zainteresowania polityką, zaangażowania w różne formy działalności politycznej, orientację na osi lewica-prawica oraz wyznawane przez młodych dorosłych wartości. Wnioski z badań wskazują, że badani maturzyści deklarują średni poziom zainteresowania polityką i aktywności politycznej oraz różnią się ze względu czas badania, płeć, typ szkoły i profil kształcenia, a także niektóre orientacje wartościujące.

Bibliografia

  • Arnstein S.R., Drabina Partycypacji, w: P. Sadura J. Erbel (red.), Partycypacja. Przewodnik Krytyki Politycznej, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2012, s. 12–39.
  • Cichomski B., Jerzyński T., Zieliński M., Generalne Sondaże Społeczne: Skumulowany Komputerowy Zbiór Danych, Instytut Studiów Społecznych UW, Warszawa 2002.
  • Czapiński J., Panek T., Diagnoza Społeczna 2011. Warunki i jakość życia Polaków, Rada Monitoringu Społecznego, Warszawa 2011.
  • Cześnik M., Partycypacja wyborcza w Polsce. Perspektywa porównawcza, Instytut Studiów Politycznych PAN i Scholar, Warszawa 2007.
  • Cześnik M., Grzelak P., Kotnarowski M., Chwiejni versus kapryśni – niestabilność zachowań wyborczych w Polsce, „Studia Polityczne” 2011, nr 28, s. 61–86.
  • Dalton R.J., Citizen Politics: Public Opinion and Political Parties in Advanced Industrial Democracies, wyd. 4, CQ Press, Washington DC 2006.
  • Guzik A., Marzęcki R., Stach Ł., Pokolenie ’89. Aksjologia i aktywność młodych Polaków, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, Kraków 2015.
  • Hejnicka-Bezwińska T., Orientacje Życiowe Młodzieży, Wydawnictwo Uczelniane WSP, Bydgoszcz 1991.
  • Inglehart R., Christian W., Political Culture and Democracy: Analyzing Crosslevel Linkages, „Comparative Politics” 2003, nr 36, s. 61–79.
  • Jakubowska U., O naturze preferencji politycznych. Perspektywa Psychologiczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2018.
  • Jakubowska U., Podejścia, procedury, metody i techniki badawcze, w: K. Skarżyńska (red.), Podstawy Psychologii Politycznej, Wydawnictwo Zysk i Z-ka, Poznań 2002, s. 346–368.
  • Jakubowska U., Kaniasty K., Psychospoleczne Predyktory Legalnej Aktywności Politycznej Polaków, „Przegląd Psychologiczny” 2014, nr 57, s. 87–105.
  • Jaśko K., Aktywizm młodych: Spontaniczność vs. zinstytucjonalizowanie, online vs. offline, powody radykalizacji, w: K. Skarżyńska (red.), Młodzi dorośli: Identyfikacje, postawy, aktywizm i problemy życiowe, Instytut Problemów Współczesnej Cywilizacji im. Marka Dietricha, Warszawa 2021, s. 63–81.
  • Kapsa I., Elektroniczna partycypacja obywatelska jako przedmiot badań, „Polityka i Społeczeństwo” 2021, nr 19, s. 39–53.
  • Kapsa I., Trempała W., Environmental Awareness Amongst Youth in Times of Environmental Crisis, „Athenaeum” 2020, nr 67, s. 115–130.
  • Krzywosz-Rynkiewicz B., Zalewska A.M., Aktywność obywatelska polskiej młodzieży w relacji do innych Europejczyków i w zależności od fazy adolescencji, „Psychologia Rozwojowa” 2015, nr 20, s. 11–23.
  • Leppert R., Kapsa I., Nowakowska-Kutra A., Trempała W., Bydgoscy maturzyści. Orientacje życiowe i polityczne a postawy wobec uchodźców oraz migrantów – raport z badań z 2018 roku, w: Ł. Jureńczyk, J. Szczutkowska, W. Trempała, P. Wenderlich (red.), Zjawiska migracji i uchodźstwa w kulturze i sztuce XX i XXI wieku, Wydawnictwo UKW, Bydgoszcz 2019, s. 145–162.
  • Markowski R., Polskie Generalne Studium Wyborcze (PGSW), Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk, Warszawa 2011.
  • Marody Mirosława (red.), Wartości w działaniu, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa 2021.
  • Raciborski J., Zachowania wyborcze młodych Polaków: Wielka zmiana, w: K. Skarżyńska (red.), Młodzi dorośli: Identyfikacje, postawy, aktywizm i problemy życiowe, Instytut Problemów Współczesnej Cywilizacji im. Marka Dietricha, Warszawa 2021, s. 53–61.
  • Sanford C., Rose J., Characterizing E-participation, „International Journal of Information Management” 2007, nr 27, s. 406–421.
  • Sawicka M., Karlińska A., To jest tylko moja praca. Paradoksy pracy we współczesnej Polsce, w: M. Marody (red.), Wartości w Działaniu, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa 2021, s. 161–186.
  • Skarżyńska K., Człowiek a polityka. Zarys psychologii politycznej, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa 2005.
  • Skarżyńska K., Młode elity polityczne. Charakterystyka psychologiczna, „Studia Psychologiczne” 1996, nr 34, s. 45–59.
  • Szafraniec K., Dojrzewający obywatele dojrzewającej demokracji: O stylu politycznej obecności młodych, Instytut Obywatelski, Warszawa 2012.
  • Szafraniec K., Młodzi 2011, Kancelaria Premiera Rady Ministrów, Warszawa 2011.
  • Szawiel T., Podział na lewicę i prawicę w Polsce po 1989 roku – jego sens i trwałość, w: R. Markowski (red.), System partyjny i zachowania wyborcze, Instytut Studiów Politycznych PAN, Warszawa 2002, s. 177–216.
  • Trempała W., Kapsa I., Oferta kulturalna i atrakcyjność Bydgoszczy w opiniach maturzystów – raport z badań, w: A. Kaszkur, A. Laska (red.), Nowa polityka miejska, Wydawnictwo UKW, Bydgoszcz 2020, s. 205–223.
  • Trempała W., Kapsa I., Percepcja zagrożeń dla bezpieczeństwa wśród młodzieży – przykład bydgoskich maturzystów 2018–2023, „Forum Pedagogiczne” 2024, t. 14, nr 2.1, s. 167–180. https://doi.org/10.21697/fp.2024.2.1.13.
  • Turska-Kawa A., Psychologiczne uwarunkowania preferencji w zakresie kształtu systemu politycznego w Polsce na podstawie badań empirycznych, „Środkowoeuropejskie Studia Polityczne” 2011, nr 2, s. 57–76.
  • Vinken H., Young People’s Civic Engagement: The Need for New Perspectives, w: H. Helve, G. Holm (red.), Contemporary Youth Research, Aldershot, Ashgate 2005, s. 147–158.

Downloads

Download data is not yet available.