Skip to main navigation menu Skip to main content Skip to site footer

Vol. 53 No. 2 (2025)

Political institutions

The Parliamentary Roots of Institutional Power: The Case of the Polish Ombudsman

DOI: https://doi.org/10.35757/STP.2025.53.2.06
Submitted: November 24, 2025
Published: June 27, 2025

Abstract

The article analyses the phenomenon of the Polish Ombudsmen as a strong state institution. The goal is to identify determinants and grounds for its success, proven by the institution’s stability, effectiveness, ability to efficiently perform and expand the scope of functions, ability to maintain the systemic mission and to protect its own borders and identity in the system. The study covered the process of institutionalization of the Ombudsman from the establishment of the office in 1987 to the end of the seventh term in 2020, in the neo-institutional perspective. The analysis focuses on the emergence of institutional structures in a dynamic, transformative political and social environment and the agency of the Ombudsman in relations with this environment. The method of content analysis was applied. Parliamentary debates accompanying the adoption of the law on the Ombudsman were analyzed.

References

  • Arcimowicz J., Rzecznik Praw Obywatelskich. Aktor sceny publicznej, Warszawa 2003.
  • Domańska A., Pozycja ustrojowo-prawna Rzecznika Praw Obywatelskich, Łódź 2012.
  • Domańska A., Rzecznik Praw Obywatelskich bastion czy fasada demokratycznego państwa prawa?, „Państwo i Prawo” 2022, r. 77, z. 10.
  • Gajda A., Ewolucja modelu ombudsmana w ujęciu teoretycznoprawnym, w: P. Mikuli (red.), Instytucje ombudsmana w państwach anglosaskich. Studium porównawcze, Warszawa 2017.
  • Gajda A., Kierunki rozwoju instytucji Rzecznika Praw Obywatelskich w Polsce, Warszawa 2013.
  • Garlicki L. (red.), Rzecznik Praw Obywatelskich, Warszawa 1989.
  • Garlicki L., Ewolucja instytucji rzecznika praw obywatelskich (OMBUDSMANA) w świecie współczesnym, w: L. Garlicki (red.), Rzecznik Praw Obywatelskich, Warszawa 1989.
  • Gawlik M., Instytucja Rzecznika Praw Obywatelskich, „Racjonalista”, 3.12.2006, http://www. racjonalista.pl/kk.php/s,5136,k,2 [dostęp: 5.03.2025].
  • Gebethner S., Przesłanki ustanowienia Rzecznika Praw Obywatelskich w Polsce, w: L. Garlicki (red.), Rzecznik Praw Obywatelskich, Warszawa 1989.
  • Jarosz Z., Ustawa o Rzeczniku Praw Obywatelskich, w: L. Garlicki (red.), Rzecznik Praw Obywatelskich, Warszawa 1989.
  • Kamiński A.Z., Dezercja elit. Konsolidacja ustroju politycznego w pokomunistycznej Polsce, Warszawa 2014.
  • Kowalska M., Instytucja Ombudsmana jako czynnik demokratyzacji systemów państwowych w krajach Europy Środkowo-Wschodniej i Południowej, „Polski Przegląd Politologiczny” 2014, nr 2, https://doi.org/10.14746/pp.2014.19.2.11.
  • Kowalska M., Rzecznik Praw Obywatelskich i jego rola w kontekście kryzysu praworządności w Polsce, „Horyzonty Polityki” 2023, t. 14, nr 46, https://doi.org/10.35765/hp.2371.
  • Kurczewski J., Przedmowa, w: J. Arcimowicz, Rzecznik Praw Obywatelskich. Aktor sceny publicznej, Warszawa 2003.
  • Lipowicz I., Stan ochrony praw człowieka z perspektywy Rzecznika Praw Obywatelskich, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2012, nr 2, http://doi.org/10.14746/rpeis.2014.76.2.10.
  • Łętowska E., Baba na świeczniku, Warszawa 1992.
  • March J.G., Olsen J.P., Instytucje. Organizacyjne podstawy polityki, Warszawa 2005.
  • Morawski W., Zmiana instytucjonalna, Warszawa 1998.
  • Sztompka P., Stawanie się społeczeństwa: pomiędzy strukturą a zmianą, w: J. Kurczewska (red.), Zmiana społeczna. Teoria i doświadczenia polskie, Warszawa 1999.
  • Trociuk S., Ustawa o Rzeczniku Praw Obywatelskich. Komentarz, LEX/el. 2020.
  • Wołek A., Słabe państwo, Warszawa 2012.
  • Zoll A., Rzecznik Praw Obywatelskich. Zadania konstytucyjne – prawa oraz funkcje publiczne w zakresie wspierania społeczeństwa obywatelskiego w Polsce, Zamość 2005.

Downloads

Download data is not yet available.

Similar Articles

1 2 > >> 

You may also start an advanced similarity search for this article.