Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki

Tom 53 Nr 2 (2025)

Myśl polityczna

Populistyczna alternatywa w ujęciu Chantal Mouffe: Głos krytyczny

DOI: https://doi.org/10.35757/STP.2025.53.2.05
Przesłane: 24 listopada 2025
Opublikowane: 27 czerwca 2025

Abstrakt

Artykuł podejmuje krytyczną analizę wybranych motywów politycznych i filozoficznych obecnych w myśli Mouffe. Proponowana ewaluacja ukazuje immanentne napięcia, braki i sprzeczności tej koncepcji. Jak Mouffe rozumie populizm?; jakie elementy populistycznej artykulacji żądań decydują o jego „lewicowym” charakterze?; ile jest w nim „populistycznego syndromu”?; jak „sublimować” siłę afektów, tak aby współgrały z agonistyczną formą sporu i nie intensyfikowały form antagonistycznych?; jaki jest związek lewicowego populizm z mitami politycznymi, czy też – szerzej ujmując zagadnienie – z imaginarium sfery politycznej?; jak mogłaby wyglądać artykulacja „żądań” bytów nie-ludzkich w ramach dyskursywno-hegemonicznej konfiguracji?

Bibliografia

  • Bińczyk E., Uspołecznianie antropocenu. Ekowerwa i ekologizowanie ekonomii, Toruń 2024.
  • Bińczyk E., Epoka człowieka. Retoryka i marazm antropocenu, Warszawa 2018.
  • Canovan M., Zaufajcie ludowi! Populizm i dwa oblicza demokracji, tłum. E. Klekot, w: O. Wysocka (red.), Populizm, Warszawa 2010.
  • Critchley S., Is There a Normative Deficit in the Theory of Hegemony?, w: S. Critchley, O. Marchant, Laclau. A Critical Reader, London–New York 2004.
  • Dybel P., Okruchy psychoanalizy. Teoria Freuda miedzy hermeneutyką i poststrukturalizmem, Kraków 2009.
  • Errejón I., Mouffe Ch., Podemos. In the Name of the People. Iῆigo Errejón with conversation with Chantall Mouffe, London 2016.
  • Freud S., Psychologia zbiorowości i analiza „Ja”, tłum. R. Reszke, w: S. Freud, Pisma społeczne, tłum. A. Ochocki, M. Poręba, R. Reszke, Warszawa 1998.
  • Inston K., Rousseau and Radical Democracy, London–New York 2010.
  • Laclau E., Przedmowa, w: S. Žižek, Wzniosły obiekt ideologii, tłum. J. Bator, P. Dybel, Wrocław 2001.
  • Laclau E., Co oznacza populizm, tłum. A. Ostolski, w: O. Wysocka (red.), Populizm, Warszawa 2010.
  • Laclau E., Rozum populistyczny, tłum. zespół pod kierunkiem T. Szkudlarka, Wrocław 2009.
  • Laclau E., Władza i reprezentacja, tłum. L. Rasiński, w: Emancypacje, tłum. zespół, Wrocław 2004.
  • Laclau E., Mouffe Ch., Hegemonia i socjalistyczna strategia. Przyczynek do projektu demokracji radykalnej, tłum. S. Królak, Wrocław 2007.
  • Latour B., Polityka natury. Nauki wkraczają do demokracji, tłum. A. Czarnacka, Warszawa 2009.
  • Lordon F., Les Affects de la politique, Paris 2016.
  • Lordon F., Kapitalizm, niewola i pragnienie. Marks i Spinoza, tłum. M. Kowalska, M. Kozłowski, Warszawa 2012.
  • Mazzolini S., Populism and Hegemony in Ernesto Laclau. Theory and Strategy in the Italian Communist Party and the Ecuadorian Citizens’ Revolution, Department of Government University of Essex, 2018 (rozprawa doktorska).
  • Meyer J.M., „The People” and Climate Justice: Reconceptualizing Populism and Pluralism within Climate Politics, „Polity” 2024, t. 56, nr 2, https://doi.org/10.1086/729277
  • Moffitt B., The Global Rise of Populism. Performance, Style, and Representations, Stanford 2016.
  • Mouffe Ch., Polityczność, tłum. J. Erbel, Warszawa 2008.
  • Mouffe Ch., Towards a Green Democratic Revolution. Left Populism and the Power of Affects, London–New York 2022.
  • Mouffe Ch., W obronie lewicowego populizmu, tłum. B. Szelewa, Warszawa 2020.
  • Mounk Y., Lud kontra demokracja. Dlaczego nasza wolność jest w niebezpieczeństwie i jak ją ocalić, tłum. K. Gucio, Warszawa 2019.
  • Mudde C, Kaltwasser C.R., Populism. A Very Short Introduction, Oxford–New York 2017.
  • Muro D., Let the People Rule! Definitions and Theories of Populism, w: E. Woertz (red.), Populism in Europe: From Symptom to Alternative, Barcelona 2017.
  • Rousseau J.J., Umowa społeczna, tłum. B. Baczko i inni, Warszawa, 1966.
  • Sowa J., Od pierwszej Solidarności do IV Rzeczypospolitej. Populistyczna reakcja w cieniu złamanej rewolucji, w: J. Kołotan, G. Piotrowski (red.), Kontrewolucja u bram, Gdańsk 2020.
  • Szacki J., Wstęp, w: Y. Mény, Y. Surel (red.), Demokracja w obliczu populizmu, tłum. A. Gąsior-Niemiec, Warszawa 2007.
  • Taggart P., Populizm i patologie polityki przedstawicielskiej, w: Y. Mény, Y. Surel (red.), Demokracja w obliczu populizmu, tłum. A. Gąsior-Niemiec, Warszawa 2007.
  • Taguieff P.A., Nauki polityczne w konfrontacji z populizmem. Od konceptualnego mirażu do realnego problemu, w: O. Wysocka (red.), Populizm, Warszawa 2010.
  • Talmon J.L., Źródła demokracji totalitarnej, Kraków, 2015.
  • Torre C. de la, Populist Seduction in Latin America. The Ecuadorian Experience, Athens 2000.
  • Wiles P., Syndrom, nie doktryna: kilka podstawowych tez o populizmie, tłum. K. Loosman, w: O. Wysocka (red.), Populizm, Warszawa 2010.
  • Wunenburger J.J., Filozofia obrazów, tłum. T. Stróżyński, Gdańsk 2011.

Downloads

Download data is not yet available.