Włoskie laboratorium i źródła neoliberalnej kontrrewolucji
Radykalna włoska filozofia polityczna o „latach ołowiu”
Abstrakt
Artykuł rekonstruuje historię autonomicznych ruchów społecznych w powojennej historii Włoch, których aktywność przypadała w dużym stopniu na okres tzw. "lat ołowiu". Po kolei omawiane jest powstanie operaizmu orach autonomicznego ruchu robotniczego, następnie ruchu studenckiego, operaistycznego feminizmu oraz w końcu radykalnych ruchów autonomicznych lat 70. Historia ta rekonstruowana jest z perspektywy współczesnej włoskiej filozofii politycznej, która w dużym stopniu wykształciła się na koncepcjach wypracowanych wcześniej przez autonomiczne ruchy oraz na ich doświadczeniach. Perspektywa ta, która podmiotowe praktyki oporu traktuje jako punkt wyjścia dla teoretycznych analiz, umożliwia spojrzenie na historię reakcji na autonomiczne ruchy społeczne oraz ich brutalnego stłumienia jako na źródło neoliberalnej kontrrewolucji lat 80. i 90.
Słowa kluczowe
Italian Theory; neoliberalizm; lata ołowiu; operaizm; ruchy autonomiczne; kontrrewolucja
Bibliografia
Agamben Giorgio, 2000, Means Without End. Notes on Politics, tłum. Vincenzo Binetti, Cesare Casarino, University of Minnesota Press, Minneapolis.
Alquati Romano, 1975, Sulla FIAT e altri scritti, Feltrinelli, Milano.
Berardi Franco, 2009, Precarious Rhapsody. Semio-capitalism and the Pathologies of the Post-Alpha Generation, Autonomedia, London.
Bono Paula, Kemp Sandra (red.), 1991, Italian Feminist Thought: A Reader, Basic Blackwell, Oxford.
Bortolotti Francesca Pieroni, 1976, Socialismo e questione feminile in Italia 1892–1922, Mazzotta, Milano.
Bowring Finn, 2004, From the Mass Worker to the Multitude: A Theoretical Contextualisation of Hardt and Negri’s Empire, „Capital & Class”, t. 28 (2), s. 101–132.
Bracke Maud Anne, 2019, Women and the Reinvention of the Political: Feminism in Italy, 1968–1983, Routledge, New York.
Campa Riccardo, 2021, Secret Life versus Double Life: Modes of Clandestinity of Italian Terrorist Groups, „Russian Sociological Review”, t. 20(2), s. 104–117.
Castellano Lucio i in., 1996, Do You Remember Revolution, tłum. Michael Hardt, w: Michael Hardt, Paolo Virno (red.), Radical Thought in Italy: A Potential Politics, University of Minnesota Press, Minneapolis, s. 224–237.
Cazzaniga Gianmario i in., 1967, Tesi della Sapienza, „Il Mulino” 4–5, s. 377–390.
Clough Shepard, 1964, The Economic History of Modern Italy, Columbia University Press, New York.
Cherki Eddy, Wieviorka Michel, 1980, Autoreduction Movements in Turin, tłum. Elizabeth A. Bowman, w: Sylvère Lotringer, Christian Marazzi (red.), Autonomia: Post-Political Politics, Semiotext(e), New York, s. 72–78.
Chisté Lucia, Del Re Alisa, Forti Edvige, 1979, Oltre il lavoro domestico: il lavoro delle donne tra produzione e riproduzione, Feltrinelli, Milano.
Cuninghame Patrick, 2011, „Hot Autumn”: Italy’s Factory Councils and Autonomous Workers’ Assemblies, 1970s, w: Immanuel Ness, Dario Azzellini (red.), Ours to Master and to Own: Workers’ Control from the Commune to the Present, Haymarket Books, Chicago, s. 322–337.
Curcio Anna, 2020, Marxist Feminism of Rupture, „Viewpoint Magazine”, January 14 (https://www.viewpointmag.com/2020/01/14/marxist-feminism-of-rupture/ [19.06.2022]).
Dalla Costa Mariarosa, James Selma, 1972, The Power of Women and the Subversion of the Community, Falling Wall Press, Bristol.
Della Porta Donatella, 1996, Movimenti collettivi e sistema politico in Italia 1960–1995, Laterza, Roma.
Esposito Roberto, 2012, Living Thought: The Origins and Actuality of Italian Philosophy, tłum. Zakiya Hanafi, Stanford University Press, Stanford.
Fortunati Leopoldina, 1976, La famiglia verso la riconstructione, w: Mariarosa Dalla Costa, Leopoldina Fortunati (red.), Brutto ciao: direzioni di marcia delle donne negli ultimi 30 anni, Edizioni delle donne, Roma, s. 71–147.
Fortunati Leopoldina, 1995, The Arcane of Reproduction: Housework, Prostitution, Labor and Capital, tłum. Hilary Creek, Autonomedia, New York.
Gentili Dario, 2012, Italian Theory: dall’operaismo alla biopolitica, Il Mulino, Bologna.
Hardt Michael, Negri Antonio, 1994, Labor of Dionysus: A Critique of the State-Form, University of Minnesota Press, Minneapolis.
Hardt Michael, Virno Paolo (red.), 1996, Radical Thought in Italy: A Potential Politics, University of Minnesota Press, Minneapolis.
Katsiaficas George, 1997, The Subversion of Politics: European Autonomous Social Movements and the Decolonization of Everyday Life, AK Press, Chicago.
Kowalewski Zbigniew Marcin, 2015, Rozłam w operaizmie w świetle dynamiki włoskiego ruchu robotniczego w „czerwonym dziesięcioleciu” (1969–1980), „Praktyka Teoretyczna”, nr 1 (15), s. 162–214.
Libreria delle donne di Milano, 1987, Non credere di avere dei diritti, Rosenberg & Sellier, Torino.
Lumley Robert, 1991, States of Emergency: Cultures of Revolt in Italy 1968–1977, Verso, London.
Negri Antonio, 1979, Dall’operaio massa all’operaio sociale: Intervista sull’operaismo, Multiphia edizioni, Milano.
Panzieri Raniero, 1973, La crisi del movimento operaio: scritti interveni lettere 1956–1960, Lampugnani Nigri, Milano.
Ratajczak Mikołaj, 2020, Forma życia i dobro wspólne. Geneza i aktualność współczesnej włoskiej filozofii politycznej, Wydawnictwo IBL PAN, Warszawa.
Righi Andrea, 2011, Biopolitics and Social Change in Italy: From Gramsci to Pasolini to Negri, Palgrave Macmillan, New York.
Salvini Guido, 1998, Sentenza — Ordinanza N. 9/92 R.G.P.M. nel Procedimento penale nei confronti di Giancarlo Rognoni ed altri, Tribunale Civile e Penale di Milano — Ufficio Istruzione, sez. 20, February 3rd, s. 1–465.
Tronti Mario, 1962, La fabbrica e la società, „Quaderni rossi”, nr 2, s. 1–31.
Tronti Mario, 2016, Lenin w Anglii, tłum. Mikołaj Ratajczak, „Praktyka Teoretyczna”, nr 2 (20), s. 183–193.
Vercellone Carlo, 1996, The Anomaly and Exemplariness of the Italian Welfare State, tłum. Michael Hardt, w: Michael Hardt, Paolo Virno (red.), Radical Thought in Italy: A Potential Politics, University of Minnesota Press, Minneapolis, s. 80–96.
Virno Paolo, 1992, Quelques notes à propos du „general intellect”, tłum. Gisèle Donnard, „Futur Antérieur”, t. 10, s. 45–53.
Virno Paolo, 1996, Do You Remember Counterrevolution?, tłum. Michael Hardt, w: Michael Hardt, Paolo Virno (red.), Radical Thought in Italy: A Potential Politics, University of Minnesota Press, Minneapolis, s. 240–259.
Virno Paolo, 2015, When the Word Becomes Flesh. Language and Human Nature, tłum. Giuseppina Mecchia, Semiotext(e), Los Angeles.
Wright Steve, 2002, Storming Heaven: Class Composition and Struggle in Italian Autonomist Marxism, Pluto Press, London.
Instytut Filozofii i Socjologii PAN Polska
https://orcid.org/0000-0003-1813-2952
Ten utwór jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
