Humaniści wobec procesów digitalizacji. Dylematy, obawy, bariery w pracy z danymi zastanymi
Abstrakt
The author reflects on the attitudes of scholars in the humanities and social sciences to digitalization and to work with data stored in digital archives. Her aim is, first, to point out concerns in regard to making source material from research available, and second, to discuss the ethical and methodological dilemmas connected with reusing existing data in qualitative studies. The author presents the pragmatic and ideological motivations that could incline scholars to share material from their research. She also reviews the reasons for not sharing data from source material and not making use of semi-raw materials accessible in digital archives. She explains why researchers may have reservations about participating in the digital circulation of existing data: such reservations result mainly from methodological and ethical questions, consciousness barriers, and the economics of humanist scholarship.
Słowa kluczowe
humanistyka cyfrowa; otwarta nauka; badania jakościowe; ponowne wykorzystanie danych zastanych; etyka badawcza
Bibliografia
Bosomtwe Oliwia i in., 2018, Dobro wspólne. Pasja i praktyka. Cyfrowe zasoby kultury w Polsce, Centrum Cyfrowe Projekt: Polska, Warszawa (https://ngoteka.pl/bitstream/handle/item/363/raport_DobroWsp%c3%b3lnePasjaiPraktyka.pdf [17.09.2018]).
Buchner Anna i in., 2017, Narzędzie badania zasobów cyfrowych a zapotrzebowanie sektora nauki,niepublikowany raport udostępniony przez autorów, IBL PAN i grupa badawcza Kierunek Zwiedzania, Warszawa.
Filipkowski Piotr, 2015, Archiwizacja, reanaliza, rewizyta. O nowych pojęciach i nowych podejściach w badaniach jakościowych, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 3, s. 3–30.
Kaniowska Katarzyna, 1999, Opis — klucz do rozumienia kultury, Polskie Towarzystwo Ludoznawcze, Łódź.
Karkowska Marta, 2015, Europejskie archiwa danych jakościowych, „Kultura i Społeczeństwo”,nr 3, s. 123–138.
Katalog kompetencji medialnych, informacyjnych i cyfrowych, 2014, raport, Fundacja Nowoczesna Polska (http://edukacjamedialna.edu.pl/media/chunks/attachment/Katalog_kompetencji_medialnych_2014.pdf [17.09.2018]).
Kozinets Robert V., 2012, Netnografia: badania etnograficzne online , tłum. Maja Brzozowska-Brywczyńska, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Malinowski Bronisław, 1958, Szkice z teorii kultury, Książka i Wiedza, Warszawa.
Maryl Maciej, 2015, Co to jest humanistyka cyfrowa — odpowiedź na ankietę, „Czas Kultury”, nr 2,s. 10–11.
Maryl Maciej, 2017a, Kim są polscy humaniści cyfrowi?, „Teksty Drugie”, nr 1, s. 286–300.
Maryl Maciej, 2017b, Centrum humanistyki cyfrowej — instrukcja obsługi, w: Agnieszka Kluba, Magdalena Rembowska-Płuciennik (red.), (W) sieci modernizmu. Historia literatury — poetyka — krytyka. Prace ofiarowane Włodzimierzowi Boleckiemu , Instytut Badań Literackich PAN, Warszawa.
Mauss Marcel, 2001, Szkic o darze. Forma i podstawa w wymiany w społeczeństwach archaicznych, w: Marcel Mauss, Socjologia i antropologia, tłum. Marcin Król, Krzysztof Pomian, Jerzy Szacki,Wydawnictwo KR, Warszawa.
Nosal Przemysław, 2015, (Selektywne) zwierciadło bazy danych. O dwóch wymiarach baz danych w kontekście Archiwum Badań nad Życiem Codziennym, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 3, s. 157–183.
Radomski Andrzej, Bomba Radosław (red.), 2013, Zwrot cyfrowy w humanistyce. Internet/Nowe media/Kultura 2.0, E-naukowiec, Lublin (http://e-naukowiec.eu/wp-content/uploads/2013/05/Zwrot_cyfrowy_w_humanistyce.pdf [17.09.2018]).
Rakowski Tomasz, 2009, Łowcy, zbieracze, praktycy niemocy. Etnografia człowieka zdegradowanego ,słowo/obraz terytoria, Gdańsk.
Woroniecka Grażyna, 2015, Recenzje naukowe jako materiał badawczy, „Przegląd Socjologiczny”,nr 4, s. 9–25.
„Czas Kultury” 2015, nr 2: Cyfrowa humanistyka, Game Studies.
„Człowiek i Społeczeństwo” 2013, t. 36, nr 2: Wizualne bazy danych.
„Kultura i Społeczeństwo” 2015, nr 3: Z „terenu” do archiwum i z powrotem.
„Teksty Drugie” 2018, nr 1: Etnografia przedtekstowa.
Instytut Badań Edukacyjnych w Warszawie Polska
https://orcid.org/0000-0003-2657-6107
Ten utwór jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
